ریزه نان

ورتکەنان، وردە و پردەی نان

نوعی رقص دخترکان

دیلانێ

جۆرێ هەڵپەڕکێی کیژۆڵان

لەرانەوە٬ جووڵانەوە٬ لەرزین.

هەڵبزڕکان.

کێشانی وافوور وەک جگەرە

تلیاک کێش

(هەورا.): هەڵکەندن٬ (فە.): هەڵکەنین

(هەورا.): هەڵکەندن٬ (فە.): هەڵکەنین

(کووک.): زێ٬ چۆمی گەورە

چوونەژوور. (هەورا.): ئامادەچووەر

ئەم بزاڤەش وەک بزاڤە هاوشێوەکانی دیکە، لە دووی ئەو پلان و نەخشە سیاسیەوەیە کە لە جیاتی ئەوەیکە گرووپێکی نەتەوەیی تایبەت لەخۆبگرآ، هەموو خەڵکانی بە ڕەچەڵەک تورک دەخاتە بازنەی خۆیەوە. کەواتە ناسیۆنالیزمی تورکی بزاڤێکی بان ـــ نەتەوەیی یە کە بە شوێن دامەزرێنی یەکەێکی سیاسییە لەسەر بنەمای پەیوەندی کەلتووری تورکان.
بەگشتی زۆرترین لایەنگریی لەم بزاڤە ئەگەڕێتەوە بۆ دوای هەڵوەشانەوەی ئەو ئیمپراتۆرییانەی کە خەڵکی تورک یان لەخۆگرتبوو. ئەم جووڵە لە ڕەوتی ڕۆچوونی ئیمپراتۆرییەکانی عوسمانی و سۆڤیەت، زیاتر ئاشکرا بوو. لە جوملەی ئەو کەسانەی کە لەسەر پێکهێنانی بزاڤی نەتەوەیی تورک قسەی کرد، ڕۆژهەڵاتناس، ئارمینییۆس وامبێری بوو کە لە ساڵی 1860 لەمبارەوە دەستی بە نووسین کرد. ناودارترین کەسێک کە لە ناسیۆنالیزمی تورک پشتگیری کرد، سمایل بای گاسپیرینسکی (1851-1941 ) ناسراو بە قاسپیر عەلی، خەڵکی کریمە بوو کە داوای کرد تورکەکانی سۆڤیەت یەکبگرن. قاسپیرعەلی، ڕۆڵی میدیای گشتی بە باشی هەست پێکردبوو. بەم بۆنەوە گۆڤاڕێکی بە زمانی تورکی عوسمانی لە ئاستێکی بەرفراواندا بڵاوکردەوە. دەوڵەتی کاتی سۆڤیەت لە 1917 لایەنگریی خۆی لە بەرنامەکەی قاسپیرعەلی ڕاگەیاند و خوێندنی ئەم زمانەی لە قوتابخانەکانیش پیادە کرد.پاش هەڵوەشانەوەی یەکیەتی سۆڤیەت لە ساڵی 1991، خەونەکانی ناسیۆنالیزمی تورکی زیاتر بەرجەستە بوونەوە و بزاڤی پان تورکیزم، ئاهێکی تازەی بە بەردا هاتەوە.

پان ترکیسم

Pan-turkism

داڕزاو، لەناو چوو

پوور

عمه

پوور