socio-cultural

Sociocultural. ڕوانگەی جڤاکی-فەرهەنگی Sociocultural perspective بۆچوونێکە لە فێرکاریدا دەڵێت ژینگەی جڤاکی و فەرهەنگیی دەوروبەر هێزی تاودەری یەکەمە لە پرۆسەی فێربووندا (نوێنەرانی وەک Lev Vygotskij, Roger Säljö) نەک فراژووتنی ناخەکیی دەروونیی تاک وەک Jean Piaget دەڵێت.

بریتییە جڵەوگرتنی یەکێک

بازداشتن، جلوبازکشیدن، جلو تکان دادن، جلو سفت کردن.

جڵەوهەڵکێشان. [ڕێ لێگرتن، سەرکوت کردن]

قَدع، قَرع، اِقراع، وَقم، شَنق، رَوغ، کُبح، کُفح، کَمح، کَمخ، جَذبُ العِنان.

جڵەوهەڵتەکاندن

جیره خوار، حقوق بگیر

جیرەخۆر

جهان سوم

Third world

زاراوەی جیهانی سێهەم، یەکەم جار لە لایەن ئابووریناسێکی فەڕەنسی بە ناوی«ئالفرێد سوویی» بەکار براوە. ئەم زاراوە لە ساڵەکانی 1950 تا 1960 ڕەواجی پەیدا کرد و مەبەستیش لەو وەڵاتە ئاسیایی و ئەفریقاییانە بوو کە تازە سەربەخۆییان بەدەست هێنابوو. هەروەها ئەو وەڵاتانەشی دەگرتەوە کە نە لە ڕیزی وەڵاتانی پێشکەوتووی سەرمایەداریدا دەگونجان و نە لە ڕیزی وەڵاتانی پێشکەوتووی کۆمۆنیستیدا.
پێناسەگەلێکی دیکەش لەبری ئەم زاراوە بەکار براوە کە بریتین لە: وەڵاتانی دواکەوتوو، وەڵاتانی کەمتر پێشکەوتوو، وەڵاتانی ڕوو لە پەرەسەندن. خەڵکی وەڵاتانی جیهانی سێهەم، بەزۆری خەریکی کشتوکاڵن و لە دێهاتەکاندا ئەژین و بۆ کاری بەرهەمهێنان زیاتر لە شێوازی کۆنباو کەڵک وەردەگرن.
لەم ساڵانەدا بزاڤێکی سیاسی نێونەتەوەیی لەم جۆرە وەڵاتانە پەرەی سەند کە لە دووی شوناسێکی تایبەتی سیاسی و ئەخلاقی بووە بۆ ڕووبەڕووبوونەوە لە بەرانبەر دوو بلۆکی ڕۆژهەڵات و ڕۆژاوادا. بە ناوبانگترین ڕێبەرانی ئەم بزاڤە بریتیبوون لە: جەواهیرلەعل نێهرۆ لە هێندستان، جەمال عەبدولناسر لە میسر، ئەحمەد سۆکارنۆ لە ئەندونیسیا و تیتۆ لە یۆگوسلاڤیا. هەندێ لەمانە هیوادار بوون بە پێکهێنانی«هێزێکی سێهەم» بلۆکێکی دیکە لە بەرانبەر دوو بلۆکەکە دابمەزرێنن.
چینییەکان بە پەسندکردنی بیرۆکەی سێ جیهان، ئەم زاراوەیان برەو پێدا. بەڕای ئەوان جیهانی سێهەم، جیهانی حەقیقی و دژی ئیمریالیزمە.

دۆڵە، دووڵیان

تەوێڵ.

بن زک و جەبهەت سپیی، کلک ئێستر و دامەن سیا
یەککە تاز و سێ بڕ و، دوو باد و شەش دانگ و درێژ

جاڤزێلک، ناوێزە، ناشنا، پڕپرس

زگسووتاو، جەرگبڕاو._ی: زگسووتاوی

جهنم

دۆژە، دۆزەق، جەحەندەم

جەهەننەم، دۆزەق، دۆزەخ

دوزخ