تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



چوواردەهەمین
چووارهەمین
ڕێکخراوەی وەڵاتانی بەرهەمهێنی نەوت (ئۆپێک)
سازمان کشورهای صادرکنندەی نفت (اوپک)
ڕێکخراوەی وەڵاتانی بەرهەمهێنی نەوت (ئۆپێک)
Organization of Petrolium Exporting Countries (OPEC)
ڕێکخراوەی وەڵاتانی بەرهەمهێنی نەوت (ئۆپێک)
ئەم ڕێکخراوە لە دوای هەوڵی زۆر و درێژخایەنی وەڵاتانی نێرەری نەوت لە ژانوییەی 1961 لە کاراکاس (ڤێنێزۆئێلا) دامەزرا و سەرەتا وەڵاتانی ئێران، عەرەبستانی سعوودی، عێراق، کوەیت، قەتەر و ڤینزۆئیلا بوونە ئەندام و پاشان، وەڵاتانی ئەندونیزیا، لیبی و نایجریا بوون بە ئەندام. ئۆپێک بۆ گەیشتن بەم ئامانجانەی خوارەوە دامەزرێ:
1ــ چەسپاندنی سیاسەتێک بۆ دانانی نرخ و مەزەندەیەکی یەکلاکراو، بەدوور لە هەلاجانی ئابووری وەڵاتانی بەرهەمهێنی نەوت.
2ــ پاراستنی سەرچاوە و کانە نەوتییەکان.
3ــ پاراستنی ئاسایشی نەوتی ڕاگوێزراو.
4ــ بەرگری لە زیادبوونی نرخی یەکلاکراو یان هەناردنی نەوتی لە ڕادەبەدەر بە پێچەوانەی بڕیاری زۆرینەی ئەندامان.
وەڵاتانی ئەندام لە ئۆپێک، 45% نەوتی جیهان بەرهەم دەهێنن و جگە لەوەش داوا لە کۆمپانیا نەوتییەکان دەکەن تا نرخی نەوت و بەرهەمە نەوتیەکان لە ئاستێکی دیاریکراو و یەکسان ڕابگرن، چونکە هەلاجان و هەڵبەز و دابەزی نرخی نەوت بۆ ئەم وەڵاتانە دەبێتە هۆی هەلاجانی ئابووری و هەندێ جار گەشەسەندنی ئەم وەڵاتانە تووشی زیان دەکات.
یەکێک لەو هۆکارانەی کە لە دوای دامەزرانی ئۆپێک ناوبەناو بۆتە هۆی هەڵکشانی نرخی نەوت، شەڕ و گۆڕانکارییە ناوچەیی و جیهانییەکان بووە. بۆ وێنە:
ــ شەڕی ئیسراییل و عەرەبان لە 1973 کە بۆ ماوەیەک بووە هۆی ڕاوەستانی ناردنی نەوتی وەڵاتانی عەرەبی بۆ ڕۆژاوا و ئەمەش هەڵکشانی نرخی نەوتی لێکەوتەوە.
ــ شۆڕشی گەلانی ئێران (1978) کە بەریانی نەوتی ئەم وەڵاتەی بۆ ماوەیەک ڕاوەستاند و ئەمەش بووە هۆی هەڵکشانی بێوێنەی نرخی نەوت تا ئەو سەردەمە.
ــ شەڕی ئێران و عێراق (1988-1980) .
ــ شەڕەکانی کەنداوی فارس کە بریتی بوون لە: شەڕی هاوپەیمانی نێونەتەوەیی بە دژی عێراق لە دوای داگیرکردنی خاکی کوەیت لە لایەن ئەم وەڵاتە (1991-1990) . شەڕی ئەمریکا و بەریتانیا بە دژی عێراق بە بیانووی چەک کردنی ئەم وەڵاتە (2003) .
ــ زیادبوونی مەترسی و هەڕەشەی نێونەتەوەیی لە ئێران بەهۆی بەرنامەی ئەتۆمی ئەم وەڵاتە لە ساڵەکانی 2005 و 2008 کە نرخی نەوتی تا نزیکەی 130 دۆلار هەڵکشاند.
ــ سەرهەڵدانی قەیرانی ئابووری جیهانی لە ساڵی 2008 بووە هۆی دابەزینی دووبارەی نرخی نەوت بۆ 40 دۆلار.
یازدەهەمین
یازدهمین
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
یازدەهەمین
یازدەم
یانزدەهەمین
یازدهمین
یانزەهەمین
یازدهمین
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
یانزەهەمین
یانگزەهەمین
یازدهمین
بەرهەم
«نت.» .، «کعر.»، «تت.» 1- تم: بەروبوو:: کەڵاش و تەشی بەرهەمی هەورامانه، بەشی زۆری بەرهەمی کوردستان ئی کشتوکاڵه. 2- ئەوە ی کار و چالاکی مێشکی ئادەمیزاد «شێعر نووسین و وتار...» دەکەوێتەوه:: «مەم و زین» بەرهەمی مێشکی شاعیری گەور ی کورد «خانی» یه، تێبــ.ینی:آ» نازانم ئەم وشەیه، کەنگێ داتاشراو ە و کێ دایتاشیوه و چۆنی داتاشیوه. به مانای: «تێکەڵ، ئامێته، موڕەککەب» ه «تم: فره. پفا، ل- 70» و له فارسیدا به مانای «کۆکراوەوه، پەرێشان، ئاڵۆز» هاتووه. «تم: معین. فهرهەنگ. ج1، ل- 516»
سەرچاوە: نالی
بانگ ی دووهەم
بانگی سبەینان. بانگ کردن.

فەرمووتە کە بانگم کە، شەوێ، دێمە کەنارت
قوربان! وەرە شەو ڕۆیی، ئەوا وەعدەیی بانگە
بەرهەم
بەرووبوو، بەرووبۆ، دەستکەوت، قازانج لە کشتوکاڵ و ئیتردا
بەرهەم هێنان
به نتیجه رسانیدن
بەرهەم هێنان
«مست. مت.»، «کعر.» 1- دروست کردنی شت لە فابریقه. 2- به هۆی کری بیر و مێشکەوه شتێک «شیعر، مە قال و کتێبــ.» خستنە مەیدانەوه. 3- بە هۆی کشتوکاڵەوە دانەوێڵە و... زیادکردن. *«مک.» ڕەنێوهێنان «تەنیا بۆ بەندی 3». «کعر.»
سەرچاوە: نالی
تاق ی دووهەم
تەنها.

چ قەصر و دائیرە و تاقێ، تیا تاقی ئافاقی،
نەی و موطریب، مەی و ساقیی، گوڵ و بولبول هەموو جووتن
تەرجەمەناسیی ڕاڤەکاری بەرهەم-بین
Product-oriented descriptive translation studies, Product-oriented DTS
سەرچاوە: نالی
تەقریر –ی دووهەم -
جۆرێکە لە جۆرەکانی حەدیثی پێغەمبەر (د. خ).

شتێکە بی شەبیهـ و جینس و فەصڵ و کەشف و تەقریرە
موبەڕڕایە لە تەقریر و حەدیثی حادیث و ڕاویی
سەرچاوە: نالی
تەنی - ی دووهەم -
لەشی.

ئێمە مەردین و هەموو شێری خەشینپۆشی مەصاف
کرمی قەز هەرچی تەنیی، بو تەنی نیسوانی تەنیی
سەرچاوە: نالی
تەنیی - ی یەکەم و سێهەم -
لە تەندنەوەیە.

ئێمە مەردین و هەموو شێری خەشینپۆشی مەصاف
کرمی قەز هەرچی تەنیی، بو تەنی نیسوانی تەنیی
جیهانی سێهەم
زاراوەی جیهانی سێهەم، یەکەم جار لە لایەن ئابووریناسێکی فەڕەنسی بە ناوی«ئالفرێد سوویی» بەکار براوە. ئەم زاراوە لە ساڵەکانی 1950 تا 1960 ڕەواجی پەیدا کرد و مەبەستیش لەو وەڵاتە ئاسیایی و ئەفریقاییانە بوو کە تازە سەربەخۆییان بەدەست هێنابوو. هەروەها ئەو وەڵاتانەشی دەگرتەوە کە نە لە ڕیزی وەڵاتانی پێشکەوتووی سەرمایەداریدا دەگونجان و نە لە ڕیزی وەڵاتانی پێشکەوتووی کۆمۆنیستیدا.
پێناسەگەلێکی دیکەش لەبری ئەم زاراوە بەکار براوە کە بریتین لە: وەڵاتانی دواکەوتوو، وەڵاتانی کەمتر پێشکەوتوو، وەڵاتانی ڕوو لە پەرەسەندن. خەڵکی وەڵاتانی جیهانی سێهەم، بەزۆری خەریکی کشتوکاڵن و لە دێهاتەکاندا ئەژین و بۆ کاری بەرهەمهێنان زیاتر لە شێوازی کۆنباو کەڵک وەردەگرن.
لەم ساڵانەدا بزاڤێکی سیاسی نێونەتەوەیی لەم جۆرە وەڵاتانە پەرەی سەند کە لە دووی شوناسێکی تایبەتی سیاسی و ئەخلاقی بووە بۆ ڕووبەڕووبوونەوە لە بەرانبەر دوو بلۆکی ڕۆژهەڵات و ڕۆژاوادا. بە ناوبانگترین ڕێبەرانی ئەم بزاڤە بریتیبوون لە: جەواهیرلەعل نێهرۆ لە هێندستان، جەمال عەبدولناسر لە میسر، ئەحمەد سۆکارنۆ لە ئەندونیسیا و تیتۆ لە یۆگوسلاڤیا. هەندێ لەمانە هیوادار بوون بە پێکهێنانی«هێزێکی سێهەم» بلۆکێکی دیکە لە بەرانبەر دوو بلۆکەکە دابمەزرێنن.
چینییەکان بە پەسندکردنی بیرۆکەی سێ جیهان، ئەم زاراوەیان برەو پێدا. بەڕای ئەوان جیهانی سێهەم، جیهانی حەقیقی و دژی ئیمریالیزمە.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
حەفتاهەم
شتێکە لە پایەی حەفتادا بێ
حەفتاهەم
هفتادمی
حەفتاهەم:
هی حەفتا ، حەفتام.