هەتەڵ. (هەتۆڵ مەتۆڵ) [هەلوور، هەتووڵ: وشەی سەرەتای هەلووربلوور]

حَتَل.

هتل متل. (بازی معروفی است کەبچەها پلوی هم نشستەپاها را دراز می کنند و یکی استاد می شود و این کلمات را یکی یکی بر پاها می خواند، آخرین کلمەکە«هەڵیلووش» باشد بەهر پا افتاد آن را جمع می کند تا یک پا باقی بماند. کلمات از این قرار است: «هەتۆڵ مەتۆڵ، سەیی گەڕۆڵ، ئاردەکێ، ئاردانەکێ، مێخم کوتا، مێخ هەڵبەزی، تیکەی چەپم، لەینە بەزی، بەن سوور بام دا، عایلەمەنە خوام دا، کاسەی ماس، پڕ لە پووش، خودا دای، هەڵیلووش»

هەتەڵ مەتەڵ. [هەلوور بلوور (یاریکی بەناوبانگە، منداڵان لە پاڵ یەکدا دادەنیشن و یەکێک دەبێتە سەردەسە و ئەم ڕستانە یەک دوای یەک بەسەر قاچەکاندا دەخوێنێتەوە، وشەی کۆتایی کە «هەڵیلووش» بەر هەر قاچێک کەوت ئەو قاچە هەڵدەکێشرێت، هەتا یەک قاچ دەمێنێتەوە، ئەمەش ڕستەکانە:)]
(هەتۆڵ مەتۆڵ، سەیی گەڕۆڵ، ئاردەکێم ئاردانەکێ، مێخم کوتا، مێز هەڵبەزی، تیکەی چەپم، لەینە بەزی، بەن سوور بام دا، عایلەمەنە خوام دا، کاسەی ماس، پڕ لە پووش، خوای دای، هەڵیلووش)

حَتل مَتَل.

هەلوور بلوور

جوورە یارییەکی منداڵانە

کلمه تهدیدآمیز
خطابی دوستانه

سووکەڵەی هەتیو، وتەیەکە بۆ گەف: هەتی دەتکوژم
لە دۆستایەتیدا دەڵێن: هەتی بڕوانە، ئای هەتی مامە لەو شێرەی

وڵاتی بەقوەت کە هیچ خەرج و باجی لەسەر نەبێ

شاخسار، شفشاهَنگ، شفشاهَنج، شفتاهَنج. ( پارچەی آهن است دارای سوراخ های مختلف الاتساع، کەسیم را از آن بیرون کشند تا باریک شود.)

پارچە ئاسنێکە کونی گەورە و بچووکی تێدایە و تەلی لێوە دەردەکێشن هەتا باریک ببێتەوە.

حَدِیدَة.

شفشاهنج که نوعی ابزار زرگری است

کونێکی باریکە لە ئاسنێکدا زەڕەنگەر تەلی زێڕ و زیو پێدا ڕادەکێشێ بەنهێم بۆ لووسی و باریکی

پارچەپۆڵایەکی کون کونە زێڕ ینگەران تاڵەزێڕی پێ دەگوشن و ڕاست دەکەنەوە

بی کس، بی پدر.

هەتیو، سەوی، بێ کەس، بێ باوک. [سێوی]

یَتیم.

یتیم
نگا: هەتی