پهنا
پاشنه

بەرینی، پەهنی
پاژنە، پانیە

نوعی کفش پاشنه بلند

جۆرێ کەوشی پاژنە بڵند

پانیەبەرز، پێڵاوێکی ژنانەیە وەکوو سۆل بەڵام پاژنەی بەرزە

کەسێکە تەنها پێڵاوی پانیە بەرز بدروێ

پانیە، (هەورا) پاژنە. بەرینی، بەرینایی، پانایی، (باک) بێمێزی. بەری چت لەلای تەسکییەوە

شانه بسر، هدهد

پەپووسڵێمانە

گوێدرێژێکە کەکاتی کورتان لێکردنی هاتبێ

کُرّەای که وقت بار کردنش آمده باشد
یابو

بارەبەر، کەرێ وەختی بارکردنی هاتبێ
ئەسپی باری، بارگیر، بارگین

گووێدرێژێکە، کە کاتی کورتان لێکردنی هاتبێ و فێرە سوواری و باربردن بکرێت

ئەسپی گێژ کە بۆ سواری دەس نەدا و هەر بۆ باربردن بەکاربهێنرێ.

گوێ درێژی بار و کورتان بەرز و پاڵانی بەزێن
چوست و وریاتر لە گوێ کورتانی پاڵانی و گێژ

ئەسپی کۆتەڵ. جاران لە هەندێ ناوچەی کوردستان کە گەورە پیاوێک بمردایە ئەسپێکی تا بڵێی شۆخ و جوانیان ئەهێنا ئەیانڕازاندەوە، جل و بەرگی مردووەکەیان ئەدا بەسەردا و بە گۆرانییەکی تایبەتیی ئەیانلاواندەوە و خەڵکیش بۆی ئەکەوتنە شین و شەپۆڕ. بەوەیان ئەوت کۆتەڵ.

گوێ درێژی بار و کورتان بەرز و پاڵانی بەزێن
چوست و وریاتر لە گوێ کورتانی پاڵانی و گێژ

تەعبیڕێکی مودێرنە لە دابێژان یا لابردنی پلانمەند یا بەئەنقەستی ئەندامانی گرووپێکی ئەتنیکی لە وەڵاتەکەی خۆیان کە بەشێوەی نامرۆڤانە و زۆرەملی، ڕوودەدات. لە باری تیۆرییەوە، ئەکرێ بڵێین لەگەڵ جینۆساید*یان کوشتاری بە کۆمەڵ کە بە ئامانجی فەوتاندنی بەئەنقەستی نەتەوەیەک ڕوودەدات جیاوازە بەڵام لە واقیعدا ناکرێ ئەم دوانە لێک جیا بکرێنەوە. بۆ وێنە پاکسازی و دابێژانی ئەتنیکی لە لایەن سیربەکان و کرۆواتەکان لەنێوان ساڵەکانی (1992 تا 1996). یان دەرکردنی زۆرەملێی کوردی کەرکووک لە لایەن ڕژێمی سەدام حوسێن بۆ شارە عەرەب نشینەکان و هاوردنی عەرەبان بۆ ئەم شارە بەمەبەستی تێکدانی دیمۆگرافی شارەکە. پاڵاوتنی ئەتنیکی، یەکێکە لە شێوازەکانی شەڕی پاش مودێرن کە تێیدا ناتەبایی نێوان دەوڵەتەکان، جێی خۆی دەدا بە دژبەریی نێوان هێزی میلیشیایی و گرووپی ئەتنیکی. بە گوتەی «ڕابێرت کاپلان»، شەڕی پاش مودێرن و پاڵاوتنی ئەتنیکی و جینۆساید، بەرهەمی دیاردەی دەوڵەت ــ نەتەوە دۆڕاوەکانی دوای شەڕی ساردە. ئەو دەوڵەت ـــ نەتەوانەی کە بە چاوی خۆیان لاوازبوونی حکوومەتی ناوەندی و بە هەرێمکردنی عەشیرەیی ناوچەکان و پەیابوونی لە ڕادەبەدەری نەخۆشی و پەرەسەندنی شەڕیان دیوە.

پالایش قومی

Ethnic cleansing

پشتیوانی و فریاڕەسی

کُمَکی، کُمَک، یاوَری، پایمَردی، پایدارَگی، دستیاری.