تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئەمەندە
وتەیەکە ئەندازەیەکی نزیکی پێ پیشان دەدرێ
ئەمەندە
این اندازه
ئەمەندە
هێما بە دەست بۆ بارستی شتێک
ئەمەندە
[[ئەم+ هەند (هێند) +ئە]]
(بنت.) ١- بە شێوەیەکی نامەحدوود میقدارێک پێشان دەدا (جاروبارە بە ئیشاڕەی دەست یان بەراوردکردن دەگەڵ شتێکی تر تەحدید دەکرێ). ماریکمان کوشت ئەمەندە دریژ بوو نەبێتەوە، ئەمەندەی بەرچیغێکیش ئەستوور بوو. قەت وڵاغم نەدیوە ئەمەندە بەرز و شۆخ. ئافرەتی ئەمەندە خوان هەر نابێتەوە. ٢- وەڵامی پرسیاری (چەند) و (چەندە)ی پێ دەدرێتەوە. مارەکەی کوشتتان چەندە درێژ بوو؟ -ئەمەندەی پشتێندێک. *ئەمەند، ئەمەنە، ئەوەند، ئەوەندە، ئەوەنە، هێندە.
ئەمەندە
ووشەیێکە بەش و ئەندازەیێکی نزیکی پێنیشان بدرێ
ئەمەنی
پاشگرێکە واتای شیان، شیاو ئەدا، خواردەمەنی، شیاوی خواردن
ئەمەنی
(پب.) بە دوای ڕەگی هەندێ فیعلی ڕابردۆوە دەنووسێ و ناوی شتێکی لێ پێکدێنی کە (فیعل)ەکە بەبێ ئەو سەرناگرێ. (تم: هبێد-٤٤و٤٥). سووتەمەنی (ئەو شتەی سووتان بێ ئەو نابێ)، خواردەمەنی (ئەو شتانەی بۆ خواردن دەشێن). تێبــ.- لەم ساڵانەی دواییدا وشەی (چاپەمەنی) لەباتی (مطبوعات)ی عەرەبی داتاشراوە. ئەمە بە دوو سەران هەڵەیە، یەکیان پاشبەندەکە خراوەتە سەر (ناو)ێک و ناوێکی تری پی دروست کراوە، کە دەگەڵ ڕەوتی زمانی کوردیدا رێک نییە. دووەمیان ئەوەیە ئەگەر چاومان لەو هەڵەیەش قووچاند دەبوایە وشە تازەکە مانای (کەرەستەی چاپ) یا (نووسراوێکی بۆ چاپ کردن) ئامادە کراوە، بدات کەچی دەبینین لاباتی چاپکراو بەکار دەهێنرێ.
ئەمەنە
(بنت.)،(سن.) تم: ئەمەندە. تێبــ.- لە قسە کردنا (ن)ە کە تۆزێک دەگیرێ، هەروەکوو (ن)ێکی سووکی لە پێشەوەبێ وایە.
ئەنجومەنی ئاسایش
ئەنجومەنی ئاسایش، یەکێکە لە شەش ڕوکنی سەرەکی ڕێکخراوی نەتەوە یەکگرتووەکان. ئەرکی سەرەکی ئەنجومەن پاڕاستنی ئاشتی و ئاسایشی نێونەتەوەییە. ئەم ئەنجومەنە 15 ئەندامی هەیە کە پێنج لەم ئەندامانە (ئەمریکا، بریتانیا، ڕووسیا، فرەنسێ و چین) وەکوو ئەندامی هەمیشەیی لە ئەژمار دێن. 10 ئەندامی کاتی ئەنجومەن، لە لایەن کۆمەڵی گشتی ڕێکخراوە بۆ ماوەی 2 ساڵ هەڵدەبژێردرێن. بەپێی جاڕنامەی گەردوونی نەتەوەیەکگرتووەکان ئەندامانی ڕێکخراوەکە هاودەنگن لەسەر جێبەجێکردنی بڕیارەکانی ئەنجومەنی ئاسایش.
ئەنجومەنی ئاسایش دەسەڵاتێکی بەرفراوانی هەیە و سەرپەرشتی هێزی چەکداریی نەتەوەیەکگرتووەکان دەکات و پاش دەرکردنی بڕیارەکان جێبەجێیان دەکات و دەوڵەتانی ئەندامیش ناچار بە جێبەجێکردنیان دەکات. ئەگەر کێشەیەکی گرنگ بخرێتە بەردەستی ئەنجومەنی ئاسایش، بۆ جێبەجێکردنی پێویستە 9 وەڵات لە پانزە وەڵاتی ئەندام، دەنگی پێ بدەن بەو مەرجەی کە هیچکام لە پێنج ئەندامی هەمیشەیی ئەنجومەن، ڤیتۆ*ی نەکات یا دەنگی نەرێنی لەسەر نەدابێت.
ئەنجومەنی ئاسایش
شورای امنیت
ئەنجومەنی ئاسایش
Security Council
ئەنجومەنی باکووری (نۆردیک)
ئەنجومەنی باکووری یان ئەنجومەنی سکاندیناڤی، کۆمەڵێکە پێکهاتووە لە نوێنەرانی وەڵاتانی دانیمارک، سوید، ئیسلەند، فەنلاند و نەرویج کە بەمەبەستی پەرەپێدان بە هاوکاری لە بواری جۆراوجۆر لەنێوان وەڵاتانی سکاندیناڤی دامەزرێوە. ئەم ئەنجومەنە ئەندامانی خۆی دنە دەدا کە بۆ ڕێکخستنی بازاڕێکی هاوبەش بۆ بەرهەمەکانی خۆیان، چالاکییەکانیان ڕێک بخەن تاکوو بەرەو یەکیەتییەکی گومرگی هەنگاو بنێن. بەڵام ئەم جووڵانەوە، لەدوای دامەزرێنی« یەکیەتی بازرگانی ئازادی ئەورووپا» لە ساڵی 1959 و بە ئەندامبوونی دانیمارک و نەرویج و سوید لەو یەکیەتییەدا کۆتایی پێ هات.