شارێکی گچکەی کوردانە کەوتۆتە لای ڕۆژاوای شاری قامیشلی، نیشتیمانپەروەری باشی زۆر لێ هەڵکەوتووە

هەڵپەڕین، دیلانە، جوورە هەڵپەڕینێکە

خیش

هەوجاڕ، هێش، داری نیر و دەندە

«نا.»، «مکـ.» یەکێکە لە دوو پارچە گەورەکانی ئامرازی «جووت» لە کوردستان. * ئێرەقه، هەوجاڕ. تێبــ... ئەم ئامرازە لە دارێکی درێژی ڕاست «باسبک ـ یا ـ باسکێش»، کە کۆتەرەدارێکی ڕەختە و سەختی «دەندە» بە سەرەوەیە و گاسنی دەخرێتە سەر، دروست کراوە. دارێکی باریکتر «پاشبارە» بە قیتی دە دەندە کوتراوە و ئەمیش دەسکێکی پچووکی «دەستەدوو، دەستوو» ڕێ دەخرێ.

«مکـ.» شل و شەوێق لە نیر بەستراوە و گاسن زۆر لە زەوی دەچێتە خوار و قوونی دەندە لە زەوی دەخشێ.

«مکـ.» قیت بەستراوە بە «نیر» ەوە و تەنیا نووکی گاسن عەرز دەگرێ و باشی ناکێڵێ.

هەجاڕ، ئێلەقە، (باک) ئەمبوور، دەستەمستە، گاسن، دەندە، سەرمژانکەو هەوجاڕ، چەند پارچە مرازێکە لەناو کەرەستەی جووتیدا وەکوو: دەستەمستە، گاسن، دەندە، سەرمژانکە، هەوجاڕ

قەپماتە

هامووشۆ، هاوچۆ، تێکەڵاوی

خیش
ابزار

ئامۆر
ئامراز و ئەسپاب

ناصح، اندرزگو

ئامۆژگاری کار

نصیحت

ئامۆژگاری

«کنـ.» تووک و نەفرینە: بڕوا و نەیەتەوه، چوونی بێ هاتنەوەی نەبێ. تێبــ. ـ ا» ئاموون ناوی چەمێکە لە ئاسیای ناوەندی «تمـ: هبێد، ل ـ ٢». ب» «چەمێکە بە قەراغ شاری «خواڕەزم» دا دەڕوا و لە نێوان تورکستان و خوراسان دایە»، «بوڕهان: عەبباسی، ل ـ ٥٢». ج» دوکتۆر معین لە باتی ئاموون «ئامووی، ئاموویه، ئاموو دەریا» دەڵێ و بە چەمی «جەیحون» ی دادەنێ کە لە باکووری خوراسانەوە بە دەشتی «ئامووی» دا دەڕوا. «معین: فەرهەنگ، جـ ٥، ل ـ ٦١».

ئەموستیلە

بزووتنەوەی ئیخوانولموسلمین لە ساڵی 1929 لە لایەن «حسن البنا» لە میسر دامەزرێ بەمەبەستی گەڕانەوە بۆ یاسا و بنەماکانی سەرەتای ئیسلام. ئەم بزاڤە توانی تەلی سوز و عاتیفەی موسڵمانان ببزوێنێ و بەرەو لای خۆی ڕاکێشیان بکات بە چەشنێک کە لە کۆتاییەکانی جەنگی جیهانی دووهەم، ژمارەی ئەندامەکانی گەیشتە 2 ملیۆن کەس و توانی لە وەڵاتە عەرەبییەکان بە تایبەت میسر، پێگەیەکی باش بەدەست بهێنێ. پاش ئەوەیکە ئەنوەر سادات، سەرۆکوەزیری میسر لە ساڵی 1948 ئەم بزاوتەی بە نایاسایی و یاساغ ناوبردە کرد، لایەنگرانی ئیخوانولموسلمین سەرۆک وەزیریان تیرۆر* کرد و پاش ماوەیەکیش (حسن البنا) کوژرا. لە ساڵی 1954 ئیخوانولموسلمین، هەوڵی دا سەرۆککۆمار، «عەبدولناسر» تیرۆر بکات بەڵام نەیتوانی. ئەویش بزاوتەکەی پێچایەوە و ئەمەش بوو بەهۆی ئەوە کە بنکەی ئیخوانولموسلمین لە قاهیرەوە بگوێزرێتەوە بۆ دیمەشق و ببێتە ڕێکخراوێکی شاراوە و ژێرزەمینی.
ئیخوانولموسلمین ئەمڕۆکە لە میسر و چەندین وەڵاتی ئیسلامی دیکەدا چالاکی ئاشکرای هەیە. بۆ وێنە لە سوودان لە حەفتاکاندا لایەنگری زۆری بەدەست هێنا و توانی لە هەڵبژاردنەکانی 1986 بە ناوی «بەرەی نەتەوەیی ئیسلامی» بەشداری بکات و 51 کورسی پەرلەمان بەدەست بهێنێت. ئەم ڕێکخراوە لە وەڵاتی میسر وەکوو حیزبێکی نایاسایی و بە شێوەیەکی شاراوە درێژە بە چالاکی ئەدا تەنانەت دەگوترێ لەناو پەرلەمانی ئەم وەڵاتەدا لایەنگری بەرچاوی هەیە.

اخوان المسلمین