تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 90
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
خومارین
آتش
در
حالتی
که
نزدیک
به
خاموش
شدن
است
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
خومارین
کز
و خەفەبوونی
ئاگر
کە
نزیکە بکووژێتەوە
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
دەمژماریۆ
هە
کەژمێرێک
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
ساماریوم
[ا. فر ]
(ساماریوم - samaryûm)
توخمه ئاسنجاوێکی
بۆره
له هه ندێ کانزادا
به
رێژه ی
که
م هه س.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
سماریس
[ا ]
(سه ماریس - semarîs)
سه
ردین، جۆره ماسییه
کی
وردی
به
له
زه
ته
.
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
سەرۆک کۆماریی
ڕیاست
جمهوری
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
سەرۆک کۆماریی
Presidency
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
سەرۆک کۆماریی
بریتییە
لە
:
پلە
و
پایە
و
ئەرک
و تەوزیمی
سەرۆکی
ئەنجومەنی وەزیرانی
دەوڵەتی
هەڵبژێردراو
لە
وەڵاتێکی کۆماریدا. بەپێی ماهییەتی
پلە
و
پایەی
سەرۆک
کۆماریی
لە
سیستەمی کۆماریدا
دوو
شێوازی
سەرۆکایەتی
دەبیندرێ:
لە
وەڵاتە یەکگرتووەکانی
ئەمریکا
و کۆمارییەکانی ئەمریکای لاتین،
کاری
«
سەرۆکی
وەڵات
» و
سەرۆکی
حکوومەت یەکێکە و
هەموو
ئەرک
و کارکردەکان
لە
پلە
و
پایەی
سەرۆک
کۆماریدا کۆبۆتەوە.
بەڵام
لە
وەڵاتانێکی
وەک
کۆماری
فیدراڵی ئەڵمانیا و هێندستان و ئیتالیا و زۆربەی کۆمارییەکانی
دیکە
سەرۆک
کۆمار
،
تەنیا
سەرۆکایەتی
وەڵاتی
لە
ئەستۆیە و
کاری
بەڕێوەبەرایەتی حکوومەت
لە
ئەستۆی
ڕاوێژکار
یان
سەرۆکی
ئەنجومەنی وەزیراندایە. جیاوازییەکی دیکەش
لە
نێوان
ئەم
جۆرە حکوومەتانەدا
هەیە
ئەویش دەگەڕێتەوە
بۆ
هەبوونی
پەرلەمان
.
لە
وەڵاتەیەکگرتووەکانی
ئەمریکا
و ئەمریکای لاتین
سەرۆکی
وەڵات
و
بەرپرسی
بەڕێوەبەرایەتی،
یەک
کەسە
(
سەرۆک
کۆمار
)
کە
ئەویش
سەربەخۆ
لە
ئەنجومەنی یاسادانان و
بە
دەنگی ڕاستەوخۆی
خەڵک
بۆ
ماوەیەکی دیاریکراو هەڵدەبژێردرێت.
بەڵام
لە
حکوومەتی پەرلەمانیدا هەڵبژاردنی بەرێوەبەری
وەڵات
یا
ئەنجومەنی وەزیران،
لە
ئەستۆی پەرلەماندایە و
تا
ئەو
کاتە
لە
پۆستی
سەرۆکایەتی
دەبێت
کە
دەنگی متمانەی زۆرینەی پەرلەمانی بردبێتەوە.
سەرچاوە:
نالی
عەماریی
کەژاوە
.
چ میعمارانە
بۆ
تەعمیری کەعبەی
دڵ
دەچێتە حەج!
خودا
یار
و
مەدەدکار
و نیگەهداری
عەماریی
بێ!
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
ژماریار
کەسێکە پیشەی
هەر
ژمارە
بێ
(
محاسب
)
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
ژماریار
حسابدار
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
ژماریار
حیسابگەر
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ژماریار
ژمارەگر
، کەسێکە پیشەی هەرێش
ئەژماردن
بێ
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیستیعماری
[[عا. کو.]]
(س.٩ ١-
هەر
شتێکی
پێوەندی
بە
ئیستیعمارەوە
هەبی
... سیاسەتی
ئیستیعماری
، پیلانێکی
ئیستیعماری
، بیروڕای
ئیستیعماری
. ٢-
هەرکەس
یا
هەیئەت
یا
دەوڵەتێکی
بە
پێی
سیاسەت
و
ڕێ
و شوێنی
ئیستیعمار
بجووڵێتەوە. ئەڵمانیای
نازی
دەیەویست
جێگەی
ئەڵمانیای
ئیستیعماری
پیش
شەڕی
یەکەم
بگریتەوە.
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
ئیستیعماری نوێ
گەشەسەندنی
ئابووری
«
سەرمایەداری
» *و هەناردنی
سەرمایە
بۆ
سوودوەرگرتن لەسەرچاوەکانی وەڵاتانی
دیکە
،
پێوەندی
ئابووری
وەڵاتە پیشەسازییە ئیستیعمارییەکانی
لەگەڵ
وەڵاتە بچووکەکانی ناردە
ناو
قۆناخێکی تازەوە.
بەم
مانایە
کە
وەڵاتە پیشەسازییەکان
بە
ناردنی
سەرمایە
و میکانیزمی جیهانی
نرخ
و دانوستانی کەرەستەی
خاو
و
کاڵای
دروستکراو و گوشاری
سیاسی
و
ئابووری
، وەڵاتانی
دواکەوتوو
ئەچەوسێننەوە.
بەم
دۆخە
دەگوترێ
ئیستیعماری
نوێ
کە
زۆرێک
لە
وەڵاتانی
بچووک
و
تازە
ئازاد
کراوی
بە
دژی
ئەم
پێوەندییە
سیاسی
و ئابوورییە
ڕاست
کردۆتەوە.
ئەم
شێوازە داگیرکارییە وایکردووە
کە
وەڵاتانی
بێ
دەسەڵات
،
ئەگەرچی
بە
حەقیقەت
یان
بە
ڕواڵەت
بە
سەربەخۆیی
سیاسی
گەیشتبن
بەڵام
هەروا
لە
بەرایی
گەشەسەندندا بمێننەوە
یان
تەنانەت
بگەڕێنەوە
بۆ
دوواوە
و
لە
لایەکی دیکەشەوە وەڵاتانی
پێشکەوتوو
بە
چەوساندنەوەیان سوودی زیاتر بکەن.
باو
بوونی
ئەم
زاراوە
ئەگەڕێتەوە
بۆ
«کۆنفرانسی باندۆنگ» (1955) .
لەم
کۆنفرانسەدا سۆکارنۆ، سەرۆککۆماری ئەندونیزیا
بە
جۆڕێک
لە
ئیستیعمار
ئاماژەی
کرد
کە
بە
جلوبەرگێکی نوێوە
لە
لایەن
کۆتلەیەکی
خەڵک
،
بە
کۆنتڕۆڵکردن و
زاڵبوون
بە
سەر
ئابووری
و کەلتووردا
هەمان
ئامانجەکانی
ئیستیعماری
کۆن
دەپێکن.
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
ئیستیعماری نوێ
استعمار
نو
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
ئیستیعماری نوێ
Neo-colonialism
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئێش و دەماری
ئێشی
دەمار
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
بیماری
نەخۆشی
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - فارسی
بیماری
ماری،
بیماری
، ناخوشی،
ناسازی
، خَستگی، مُدَگی.
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
بیماری
ناخوەشی
،
ناساقی
،
ناسازی
،
دەردەداری
. [نەخۆشی]
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - عارەبی
بیماری
مَرَض، سُقم، سَقَم، سَقَام، حَرَض، دَوَي، وَصَب، وَصَم،
داء
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
بیماری
بیماری
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
بیماری
نەخۆشین
،
نەساخی
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
بیماری
نەخۆشی
،
ناساخی
،
ناسازی
،
نەساخی
سەرچاوە:
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
تۆماری فێرگەیی
السجلات المدرسیة
سەرچاوە:
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
تۆماری فێرگەیی
Scholastic records
سەرچاوە:
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
تۆماری ڕووداو
سجلات
الحوادث
سەرچاوە:
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
تۆماری ڕووداو
Records / anecdotal
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - فارسی
تەناف میعماری
مِطمَر ،مِطمار ،اِمام ،
زیج
،زِیق ،تُرّ.
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
تەناف میعماری
تەناف
،
بەن
،
پەت
. [پەتی بەنایی]
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
خوماری
مەستی
و
سەرخۆشی
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
خوماری
خُماری
1
2
3
4
5