تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



دیموکراسی لیبرال
Liberal Democracy
دیموکراسی لیبرال
دیموکراسی لیبرال شێوازێکە لە دیموکراسی ناڕاستەوخۆ یان دیموکراسی نوێنەرایەتی. دیموکراسی لیبرال ڕێز دادەنێ بۆ مافەسروشتی و مەدەنییەکان و هەروا قاییل بە یەکسانی مافەکانە بۆ هەموو هاووەڵاتیان لە بواری سیاسی و دادوەریدا. لەم جۆرە لە دیموکراسییەدا دەسەڵاتی زۆرینە* بە شێوەیەکی سنوورداری یاسایی جێبەجێ دەکرێت. ئەم سنوورەش، بۆ زامنکردنی بەهرەمەندی کەمینە*یە لە هەندێ لە مافە تاکەکەسی و کۆمەڵایەتییەکانی وەکوو ئازادی بیروڕا و ئایین.
بە باوەڕی نەیارانی ئەم شێوازە حکوومییە دیموکراسی لیبرال، بێڕەچاوکردنی مافی هاووەڵاتیان لە بەستێنی ئابووریدا چەواشەکردنی خەڵکە بۆ پەردەکێشان بەسەر جیاوازی چینایەتی کۆمەڵگە. مارکس، دیموکراسی لیبرالی بە دیکتاتۆری بۆرژوایی لە قەڵەم داوە. ئێستە بانگەشەی ئەوە دەکرێت کە لیبرالیزمی ئابووری، هاوڕێ لەگەڵ سیستەمی دیموکراسی، لە گۆڕەپانی خەبات لەگەڵ ئایدیۆلۆجیەکانی دیکەدا سەربەرز و سەرکەوتوو هاتۆتە دەرەوە. چونکە پێکهاتەی سیاسی دیموکراسی لیبرال، دەسپێکێکی بەهێزە بۆ بەدەستهێنان و پاراستنی دەسەڵات. ئەم سیستەمە لەگەڵ تاقمی بوروکراتی سیاسی هاودەنگە و بەرژەوەندییەکانی ئەوان دەپارێزێت.
بەڕای هەندێ کەس لیبرالیزم بەهۆی سەروساختی لەگەڵ سەرمایەداریدا ناتوانێ بەو بەڵێنەی کە لەمەڕ ئازادی تاکەکەس بۆ گەیشتن بە ئامانجەکانی داویەتی وەفادار بێت. چونکە لیبرالیزم پارێزەری بەرژەوەندی چینی بەهرەدار لە خاوەندارێتی تایبەتە کە ئەمەش ڕەنگە ببێتە هۆی ململانێ و شەڕی چینایەتی و بەرزبوونەوەی هەڵپەی شەڕ و پێکدادانی جیهانی.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
طابَت ليلتكُم
لیلة سعیدة / شەوباش.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
طَري. طَرُو. لَيِّن. جَديد
سەرچاوە: شیرینی نوێ
طَفُلَك نَغُمَ. صار واصبَحَ ناعماً لَيِّناً. طرياً
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
عد لیه
[ا.ع ]
(ئه لیه - edliyye)
عه داله تخانه، دادگاه
سەرچاوە: شیرینی نوێ
عَرم. عُرمَة. عَرَمَة. كَوم. كَدس من الحنطة ليُذَرَّى
گەنمی گێرەکراو ئامادە بۆ شەن.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
عَمّى لَيلي
یَبصُر فی النهار ولا یَبصُر فی اللیل / شەوکوێری.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
عند ليب
طائر. بُلبل / بلبل. شالور. شالۆر.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
لا أحد ولا واحد. ليس أحد
سەرچاوە: شیرینی نوێ
لاغيرك ليس غير. فقط
تەنها. هیچی تر.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
لامانع (لَدَي. عندي). ليس لَدَيَ مانِع
سەرچاوە: شیرینی نوێ
لامثيل له. ليس له مثيل
فرید / بێهاوتا. هاوتای نیە.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
لايُشَقُّ غُبارُهُ. لايُشَقّ له غُبار. لايَفُوقُه شَيء. ليس له مثيل
بێهاوتا.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
لَبَّ اللوزضة وغَيرها كسرها ليَستَخرِجَ لُبَّها
شکانی. (ناوکەکەی، کاکڵەکەی) دەرهێنا.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
لم يَسبُق له مثيل. لم يَسبُق الى مِثلِه. ليس له سابقة من نَوعيِهِ
سەرچاوە: شیرینی نوێ
لياط
مِلاط. مَلج / سواخ. سواخدان.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
لياقَة
كیاسَة. أدَب. حَسَن الذَوق / جوان (پۆشی. کردار. هەڵبژاردن). ڕەوشت و خوی بەرز.