تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



قلیان قاوەڵتی
قلیان قاوەڵتون
قیل و قاچ
قناس٬ خوواروخێچ
قەفی قامیشی
(باک.): چیتک
پشت قایم
پشت ئەستوور._ی: پشت ئەستووری
ژبەرڤی قالی
فقط برای این حرف
کراس قاقانی
جوورە گۆرانی و بەستەیەکە
کۆنەپارێزیی/قایمەکاریی
محافظەکاری
کۆنەپارێزیی/قایمەکاریی
کۆنەپارێزیی/قایمەکاریی
بریتییە لە کۆمەڵێ ئەندێشە و ڕێبازی سیاسی کە بیروبۆچوون و نەریتە کۆنەکان بەبایەختر دەزانێت لە هەر چەشنە بیرۆکەیەکی نوێباو و ئەزموون نەکراو. کۆنەپارێزی لەسەر یاسا و ڕێباز و نەریت جەخت دەکا و پێی وایە کە هیچ کاتێک بە شێوەیەکی ڕەها، شەڕ و ئاژاوە لەسەر زەوی ڕیشەکێش ناکرێت چونکە زاتی مرۆڤ زاتێکی ناکامڵە. کۆنەپارێزی لە نەریتی سیاسی بریتانیادا خاوەنی پێگەیەکی بەهێزە. بەکارهێنانی زاراوەی کۆنەپارێز لەم وەڵاتەدا لە ساڵی 1835 تا 1840 دەستی پێکرد و لەو کاتەوە جێگەی واتای مێژوویی«توری» گرتۆتەوە. لە سیستەمی سیاسی بریتانیادا حیزبی کۆنەپارێز، هەمیشە حیزبێکی سەرەکی لە ئەژمار هاتووە و کەسانێکی وەک ئیدمۆند بۆرگ، کالریچ، پیل و دیزراییل، هەوڵیان داوە ئەم حیزبە گەشە پێ بدەن. ئەگەرچی کۆنەپارێزیی هیچکات نەبۆتە خاوەنی سیستەمێکی گونجاوی فەلسەفی بەڵام بە گشتی لەم بنەمایانەی خوارەوە پەیڕەوی دەکات:
کۆنەپارێزی لە بەرانبەر ڕادیکالیزم و شۆڕشگێڕیدا ڕادەوەستێ. لە ڕوانگەی کۆنەپارێزێکەوە ڕادیکاڵ و شۆڕشگێڕ، دەخوازن بە ئامانج و مەبەستی تیۆری و قوتابخانەیی، زۆربەی دەزگە بایەخدارە کۆمەڵایەتییەکان لەناو ببەن. ئیدمۆند بۆرگ، هێرش دەکاتە سەر توندڕەوی (ڕادیکالیزم) و بە ڕێبازی دەمارگیرانە و دژ بە کولتووری گرانبەهای ڕابردووی دادەنێ و دەڵێ: پێویستە سوود لە ئەزموونی پێشوونانی خۆمان وەربگرین و ئەگەر چاکسازیش پێویست بێت، دەبێ لەگەڵ شکڵ و شێوازی ڕابردوودا بیگونجێنین. خاڵێکی مەترسیدار لە ڕێبازی کۆنەپارێزیدا بڕواهێنانە بە کەماڵی موتڵەق. چونکە هیچ شتێک بە قەدەر بەرجەستەکردنەوەی یۆتۆپیا بۆ پێشڤەبردنی ڕاستەقینە زیانبار نییە. سیاسەت بە کردەوە، بێ توانایە و هیچ شتێک مەترسیدارتر لەوە نییە کە بۆ گەیشتن بە خەون و یۆتۆپیاکان زەبر و زەنگ بەکار ببرێت.
کۆنەپارێزی بۆ کۆنارایی، ڕێزێکی زۆر قایل دەبێت و هەر دەزگە یا نەریتێکی کۆمەڵایەتی کۆنتر و لە مێژینەتر بێت، لای ئەم ڕێبازە بەنرخترە. کۆنەپارێزەکان، هەمیشە لەدووی ئەزموونی وەچەکانی پێشوون و هەوڵ دەدەن بە جەوهەری ڕۆحی ئەو ئەزموونانە، کلک وگوێی واقیعە کۆمەڵایەتییەکان بقرتێنن. لە بنەماکانی دیکەی ئەم قوتابخانە دەکرێ ئاماژە بدەین بە پاراستنی نەریتی لیبرالیزمی ئەورووپایی، ڕێزگرتن لە خاوەنداریەتی تایبەتی و کەمکردنەوەی دەستێوەردانی دەوڵەت لە کاروباری ئابووری.
سەرچاوە: نالی
تاقانە یەتیم
دوڕڕی تاقانە.

تاقانە یەتیمی خەلەفی ئاخری نیسان!
تۆ خۆش بی، صەدەف بوو بە فیدات، دوور بی لە ئافات
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
درقاء
[ا.ع ]
(دەرغاء - derxa)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دقاق
[ا. ص –ع ]
(دوغان - duxax)
ورد، باریک، وردەی شتیک.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دهقان
[ا. ص. ع ]
(دیهغان - dihxan)
ئارەقاوی
عرق کرده
ئارەقاوی
[ [١- ئارەق + ٢- ئاوی] ]
«سمفـ..» حاڵی کەسێکی زۆری ئارەقە کردبێ و جلک و لەشی تەڕ بێ: شامار هەموو لەشی ئارەقاوی بوو خۆی کرد بە ژوورا، هەموو گیانت ئارەقاوییە تا ئیشک نەبیتەوە دەرمەکەوە.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئاقار
عاستی شت
ئاقار
شوێن وجێگە
دەروبەر
مەڵبەند و ناوچە: ماڵمان لەو ئاقارانە بوو
ئاقار
[[؟]]
«نا.»، «مکـ. سنـ.» دەوروبەر، نیزیکان، جێگەو شوێن: لەوان ئاقارانە. لە ئاقاری ماڵی خۆیان، لە ئاقاری «چوارتا» تووشی کاروانە کە بووین. هس.: «عا.» عقار.
ئاقاق
دارێکی ناسراوە
ئاقاقیا
آقاقیا. (درخت معروفی است.)
ئاقاقیا
[ئەکاکی، دارجەوی (درەختێکی بەناوبانگە.)]
ئاقاقیا
اقاقیا، اقاقیة. وێنە
ئاوزەنگی تێتەقاندن
«مستـ. متـ.» تمـ: ئاوزەنگی لێدان.
ئاوقات
پارێزەر، وەکیلی حقووقی