تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



کرمەبەفرینە
زەڵاڵ٬ کرمی بەفری
کۆنفرانسی ئاسیا ـــ ئەفریقا
کنفرانس کشورهای آفریقایی ــ آسیایی
کۆنفرانسی ئاسیا ـــ ئەفریقا
Afro-Asian Conference
کۆنفرانسی ئاسیا ـــ ئەفریقا
ئەم کۆنفرانسە لە ئاڤریلی 1955 لە باندۆنگی ئەندونیزیا پێکهات و یەکەم کۆنفرانسی نێوان ـــ دەوڵەتانی کیشوەری ئاسیا و ئەفریقا لە ئەژمار دێت. ئەگەرچی ناکۆکییەکی توند لە نێوان وەڵاتانی لایەنگری ڕۆژاوا و دەوڵەتانی لایەنگری کۆمۆنیستی و وەڵاتانی بێلایەن لە ئارادا بوو بەڵام کۆنفرانسی باندۆنگ، چەند بڕیارێکی لەمەڕ هاریکاری ئابووری و کولتووری و خودموختاری و دژایەتی لەگەڵ کۆڵۆنیالیزم دەرکرد. ئەم کۆنفرانسە، سەرەڕای دژایەتی چین، پشتگیری خۆی لە جاڕنامەی مافەکانی مرۆڤ ڕاگەیاند.
وەڵاتانی بەشدار بریتی بوون لە: ئەفغانستان، کامبۆج، سەیلان، ئەردەن، لائۆس، لوبنان، لیبریا، لیبی، نیپاڵ، پاکستان، ئێران، فیلیپین، عەرەبستان، سوودان، سووریا، تایلەند، تورکیا، ڤیتنامی باکووری و باشووری و یەمەن. توێژەرانی سیاسی نوێنەرانی قوبرس، ئەمریکا و کۆنگرەی نەتەوەیی ئەفریقاش بەم کۆنفرانسەوە دەلکێنن.
کۆنگرەی نەتەوەیی ئەفریقا
کنگره ملی آفریقا
کۆنگرەی نەتەوەیی ئەفریقا
African National Congress
کۆنگرەی نەتەوەیی ئەفریقا
ئەم زاراوە بە بزاوتێکی سیاسی ئەفریقای باشووری دەگوترێت کە بۆ بردنەسەرەوەی ئاستی ژیانی ڕەشپێستەکان لە ساڵی 1912 بنیاد نراوە. ئەم ڕێکخراوە لە ساڵی 1926 لەگەڵ کۆمەڵەی هێندییەکان یەکییان گرت تاکوو ببنە نەتەوەیەکی یەکگرتوو. کۆنگرەکە بە ڕێبەرایەتی سەرۆک لیتۆلی (67ـــ 1952) و بە سوود وەرگرتن لە شێوازی نەرم و بەدەر لە شەڕەنگێزی، خەباتی خۆیان بە دژی ڕەگەزپەرستی شێلگیرانەتر کرد بەڵام لە لایەن دەسەڵاتەوە بەرەوڕووی توندوتیژی بوون و سەرکوت کران و لە ساڵی 1961 هەڵوەشێندرا. باڵی چەکداریی کۆنگرە ناسراو بە «شمشێری گەل» لە لایەن نیلسۆن ماندیلا (1918ـــ ) دامەزرا بۆ ئەوەی بەرپەرچی شەڕەنگێزییەکانی حکوومەت بداتەوە. ئەم بزاوتە لە وەڵاتانی دیکەی جیهان، نوێنەرایەتی سازکردبوو تاکوو ئەم وەڵاتانە بۆ کۆتایی هێنان بە ڕژێمی ڕەگەزپەرستی لەگەڵ خۆیدا هاودەنگ بکات و بتوانێ دەسەڵات بگەڕێنێتەوە بۆ ڕەشپێستەکان.
لە ساڵی 1990، دوابەدوای ئەو گۆڕانکاریانەی کە لە زۆربەی ناوچەکانی جیهان ڕوویاندا دەوڵەتی ئەفریقای باشووری، چەند هەنگاوێکی بۆ لابردنی یاساکانی ڕەگەزپەرستی هەڵێنا. گرنگترینی ئەم هەنگاوانە کە لە لایەن دۆ کلۆرک، سەرکۆماری ئەم وەڵاتە (1990) ڕاگەیاندرا بریتی بوون لە:
ـــ کۆنگرەی نەتەوەیی ئەفریقا، بە شتێکی قانوونی ڕاگەیاندرا.
ـــ ڕزگار کردنی خێرای نێلسۆن ماندیلا ڕێبەری کۆنگرە لە بەندیخانە. (ماندیلا، لە ساڵی 1962 پاش گەڕانەوەی لە کۆنفرانسی«بزاڤی ڕزگاری و یەکیەتی ئەفریقا» کە لە ئادیسابابا بەڕێوە چوو، بە تاوانی بەزاندنی سنوور، دەکەوێتە بەندیخانە و ماوەی 28 ساڵ لە زیندان دەبێت).
لە ساڵی 1994، یەکەمین هەڵبژاردنی دیموکراتیک لە ئەفریقای باشووری بەڕێوە چوو. کۆنگرەی نەتەوەیی ئەفریقای باشووری زۆرینەی کورسییەکانی پەرلەمان دەبێتەوە و نێلسۆن ماندێلا وەک سەرکۆمار دیاری دەکات. بەڵام پاش ماوەیەک، ماندێلا کورسی دەسەڵات بۆ کەسانی دیکە جێدەهێڵێت و لە سیاسەت دوور دەکەوێتەوە، هەر بۆیە وەک کەسایەتییەکی ناوداری ئەفریقا و جیهان دەمێنێتەوە.
بە بایە و بە بارانێ لە عومری بەفری کەم دەبێتەوە
(کن.) بە هەر بارێکدا بێ هەر زیان دەبینێ، کارێکی لە هەموو سەرێکەوە زەرەربێ.
بەفری پیرێژن
«نت.» بەفرێکه له کاتی سەرمای پیرێژنێدا «حەوتووی دوایی مانگی ڕەشەمه» دەبارێ.
بەفری یەکشەوه
[[1-_ به‌فر+ -ئی+ یه‌ک+شه‌و5-_ئه/1]]
«نت.» 1_ هەر بەفرێکی شەوێک بەسەر بارینیدا تێپەڕیبێ و هێشتا تۆز و خۆڵی لێ نە نیشتبێ و بۆر و چڵکن نەبووبێ. 2- «کن.» ڕەنگی زۆر سپی.
جافری
شایی، جعفری. (ترەای است معروف خوردنی)
جافری
مەعدەنووس (سەوزەیەکی بەناوبانگە و دەخورێت.)
جافری
حَزاء، حَزَی، کَرَفس، رَومی، بَقدُونَس.
جافری
جعفری، یکی از سبزیجات
جافری
جەعفەری، بەقدەنوس، سەوزیە دەخورێ
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
جعفری
[ص. ن. ع ]
(جەئفەری - ce᾿ferî)
جافەری، پەیڕەوانی ئیمام جافەری سادق کە ئیمامی شەشەمی سەفەوییەکانەوە برەوی سەندو تا ئێستا مەزەبی رەسمی ئێرانە.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
جعفری
[ا ]
(جەئفەری - ce᾿ferî)
جۆرە رووەکێکە، زەعفەران.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
رفری
[ا. انگل ]
(ریفیری - rifîrî)
حه که م، داوه ر، وه کو داوه ری گه مه ی فوتبۆل و باسکه..
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
سفری
بەردە ئەستێی چەخماخی تفەنگی شینکە کە درێژکۆلە بێ .
سفری
ئەستێ و بەردی تفەنگی ڕاو
سفری(زا.)
بەردەستێی چەخماخی تفەنگی شینکە٬ کە درێژکۆڵە بێ.
سەرچاوە: نالی
صفری خاڵ
خاڵی وەک نوختەی سفر. سفر، خۆیشی واتە بۆش و پووچ،

کوفری زوڵفە تار و، ماری ئەرقەمن
صفری خاڵه، حەڵقەیی هیندووسییان
عەرەبانەی سەربەفری
تاخووک، (باک.) پاخێڵ.
مارجەفری
نوعی مار
مارجەفری
جۆرێ مار