لَکَن، پیراهن فانوس

بەرگ فانۆس، بەرگە چرا [پارچەیەکی مۆم تێساوراوە کە بە دەوری فانۆسدا دەکێشرا هاتا با نەیکوژێنێتەوە]

لَقَن

بەرگی فانووس٬ بەرگی چرا

آخوندک

تاژیلۆکە

گوڵێکە وەک گوڵی هەنار بەڵام ئەم گەورەترە و پەڕەی زۆرترە و ، دارەکەشی وەک داری هەنار وایە ، بەهاڕراوەیی لەگەڵ سمڵ و زاخدا دەکرێ بەدەرمانی پووک

(دەست فال - dest fal)

سفتاح، هەوەل فروش، دەشت.

(دەففاف - deffaf)

وەستای دەف، دەفساز، دەفژەن.

آفات

دەرد و ئازار، بەڵا و پەتا: تاقانە یەتیمی خەڵەفی ئاخری نیسان/تۆ خۆش بی سەدەف بوو بە فیدات دوور لە ئافات «نالی»

«نا.» بەڵا، زەرەر و زیان «بۆ کشتوکاڵ»، نەگبەتی. نەخۆشی «بۆ ئاژاڵ و پاتاڵ» : دەغڵەکەی ماڵی مام خدری ئافاتی زۆرە. هەرچی حەیوانیشیان هەبوو ئەمساڵ ئافاتی گەییشتۆتێ. □ «تاقانە یەتیمی خەڵەفی قەترەیی نیسان» «تۆ خۆش بی، سەدەف بوو، بە نیدات دوور بی لە ئافات». «نالی: مقبل ــ ١٠» تێبــ. ــ ئەم وشە عەرەبییه، بە شێوەی «جەمع» هاتۆتە ناو زمانی کوردی، بەڵام زیاتر وەک «موفڕەد» بەکار دێت.

«نا.» ١- تمـ: ئاسۆ. □ «لە ئافاتی ژیانی ناهومێدیم خەندەکەی بابی» «فریشتەی پاکی هیوامی نیشاندام کە بیدوێنم» «دڵدار - ٥٢» ٢- دنیا. □ «ئاخر نە ئافاق سەدای عەشق ئەو» «بەرز بی چون خوڕۆش، کووس کەیخوسرەو» «خانا - ٣٥٤»

جەمعی (ئوفوق) ـە بەمەعنا ئاسۆ.

مەڵێ: دەشتە، بڵێ: دنیا هەموو خانێکە ئەم حەوشە
چ حەوشێکە؟ کە ئافاقی حەصار، ئەفلاکی سەربانە

جیهان.

کەوا زەڕتایی یەکتایی دەڵێی خورشیدی ئافاقە
مەڵێ خورشیدی ئافاقە، بڵێ میهرێ کەوا تاقە

دنیا.

چ قەصر و دائیرە و تاقێ، تیا تاقی ئافاقی،
نەی و موطریب، مەی و ساقیی، گوڵ و بولبول هەموو جووتن

شادمانی، گوشادی

باج چراگاه

پووشانە، ئەو باجەی بۆ لەوەڕ دەسێندرێ

«نتـ.» یەکێکە لە باجەکانی دەرەبەگایەتی، کە لە باتی هەقی ئەو ئاڵفەی لادێیێکان بۆ زستانان دایدەخەن لێیان دەستێندرێ.

(نا.)، (کئێر.) ١- رێکەوت، سدفە. ٢- ڕووداو، حادیسە. ئیتتیفاقێکی سەیرە.

(مست. لا.) ١- قسە کردنەیەکی دوو یا چەند کەس لە مەسەلەیەکدا. ٢- ڕێکەوتنی دوو یا چەند کەس یا هەیئەتی کۆمەڵایەتی و دەولەت بۆ مەبەستێک.

یکی سدن، باهم شدن، هم دستی، هم رازی، هم کاری، هم گفتاری.

پیش آمد، پیش آمدن.

یەکبوون، یەکێبوون، هاودەسی، هاوڕازی. [یەکێتی، هاوکاری]

هەڵکەفتن، هەڵکەفت. [ڕێکەوت]

اتفاق، اتحاد، رفاء.