سەمەندۆک.

پەتێکە سەرێکی دەخرێتە ملی سەگ یا تانجی و سەرەکەی تری دەبەسترێ بە دارێکەوە بۆ ئەوەی ئەو کەسەی کەسەری دارەکە دەگرێ سەگەکە نەیگەزێ . ( سەمەندۆک کردن ) پەتکردنی سەگ بە سەمەندۆک .

ساجور

ساجوڕ

قاییش یا سیرمە یا قەیتان و پەتی جڵەوی جەنجەڕییە. ئەشکێل، کۆکان،بەستنەوەی دەست وپێیەکی ووڵاخی بەرزەیە،تاجی یا سەگێکی بەتەنهایی،کەببەنە جێگایەکی دی پەتی دەکن پەتەکهشی لەسەری دارێکی دەبەستن وسەرەکەی تری دارەکەشی پیاوێک دەیگری بەوجوورە بۆ شووێنی دڵخووازی دەبن،بەدارو گوریسەکەشی دەڵێن جەڵە، سنک(هەو،س) جەڵە،سنک(شێخ) ڕفک،چەند سەگ یا ووڵآخێک لەداری درێژ دەخرێن هەریەکەی شەقاوێک لێک دوور بن بەو جوورە دەبرێنە جێگای دڵخوواز- کردن: جەڵەکردن.

سَمَندر، سام اندر، سُمَندر، سَمَندور، سالامندر، سَمَندَل، سامَندَل، سمندول، سمندون، سمندوک، آذرشین، آذرشب، آذرگون (جانوری است در آتش زیست می کند)

[گیاندارێکە لەناو ئاگردا دەژی]

سَرفوت، عِظایه، سَمَندر، سَمَیدَر

گیانلەبەرێکی ئەفسانەییە ئەڵێن هەر لەناو ئاگرا ئەژی و هێلکە ئەکا و هەڵی دێنی و، ئەگەر بێته دەرەوە ئەمرێ!

دنیا بووە بە تاوەوو، صەحرا بە ژیڵەمۆ
دنیا دەڵێن کە ئاگرە، ناری سەمەندەرە

جانەوەرێکەگویا لەئاورێدا دەژی.

سَمَنقور (پارچه ایست خیلی نازک و معروف)

[پارچەیەکی زۆر ناسکی بەناوبانگە]

سَمَنقور

کەسێکە کە گێڕ بێ و کوڵۆکێکی ساغ نەبێ .

شلی که اندک می لنگد

شەلێ کە زۆر کەم دەلەنگێ، شیرین شەل

گیان لەبەرێکە گێڕبێ و کوڵۆکێکی ساخ نەبێ.

جۆرە خواردەمەنییەکە لە ئارد و قەرسیلی گەنمی ناسک دروست دەکرێ و بە ئاگر دەکوڵێنرێ .

سَمَنو، (حلوایی است از بیخ گندم سبز شده می سازند

سَمَنی (گندم یا عدس مثلاً برای تحویل سال سبز می کنند