تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



زکەماسی
زگەماسی
(بابا.):ئاوبەند، ئیسقایی
زۆردەسی
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
زیبایی شناسی
[ا. مص ]
(زیبایی شیناسی - zîbayî şinasî)
ئه ستاتیکا.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
زیست شناسی
[ا. مص ]
(زیست شناسی - zîst şînasî)
بایۆلۆژی، زینده وه رزانی.
زیندانیی سیاسی
زندانی سیاسی
زیندانیی سیاسی
Political prisoner
زیندانیی سیاسی
لە سیستەمە یاساییەکاندا زیندانی سیاسی بە کەسێک دەگوترێ کە بە هۆی بەزاندنی سنوورە یاساییەکانی دیاریکراو بۆ ئازادییە سیاسیەکان ــ کە لە دەستووری بنچینەییدا دیاری کراوە ــ هەروا خستنە ژێر پێی سنووری دەسەڵات و حاکمییەتی دەوڵەت، بڕیاری زیندانی کردنی بۆ دەرئەچێ. گەورەترین تاوانی سیاسی کە لە یاساکانی سزاداندا بە «تاوانی باڵا» ناوبردە کراوە، پیلان گێڕان بە دژی یەکپارچەیی خاکی وەڵات و شەڕی چەکداری بە مەبەستی ڕووخانی ڕژێمی سیاسی وەڵاتێکە.
لە لایەکی دیکەوە، دیلکردنی هەر تاکێک بە هۆی ئەو تاوانانەی سەرەوە، بە پێشێل کردنی جاڕنامەی جیهانی مافی مرۆڤ دادەنرێ چونکە ئەم جاڕنامە لە بەندی نۆزدەهەمدا دەڵێ: هەموو کەسێک مافی ئازادی بیر و باوەڕ و ڕادەربڕینی هەیە و ئەم مافەش بریتییە لەوەی کە بە هۆی بیر و باوەڕیەوە تووشی ترس و خۆف نەبێت و لە پێناو وەرگرتنی زانیاری و ئەندێشە و بڵاوکردنەوەیان، بە ئامرازی گونجاو بێ ڕەچاوکردنی هیچ بەربەستێک، ئازاد بێت (بڕوانە مافەکانی مرۆڤ).
ئەو کەسانەی کە لە ڕوانگەی ڕێکخراوە مرۆڤپارێزەکانەوە بە زیندانی سیاسی لە قەڵەم دەدرێن، زۆربەی دەوڵەتان بە تێکدەر و تیرۆریست و ئاژاوەگێڕ و ناحەز ناونووسیان دەکەن و ئەندامبوونیان لە گرووپە نایاساییەکان دژ بەو پێناسەیە دەزانن کە بۆ زیندانی سیاسی کراوە.
لە یاساکانی سزادان، زۆرینە تاوانی سیاسی لە تاوانە ئاساییەکان جیا دەکەنەوە و بۆ تاوانبارانی سیاسی هەندێ مەرج و ئاسانکاری تایبەت لە بەرچاو دەگرن. بۆ وێنە ئامادەبوونی «ئەنجومەنی چاودێران» و مافی جیاکردنەوەی زیندانی سیاسی لە زیندانی ئاسایی لە ناو بەندیخانەکاندا.
زەردەماسی
ماسییە زەردە
زەوی ناسی
ئەردناسی
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
ساده نویسی
[ا. مص ]
(ساده نیڤیسی - sade nivîsî)
ئاسان نووسی، ره وان نووسی و دوور له وشه ی قه به و قه ڵه وی نامه فهوم.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
ساسی
[ا. ص ]
(ساسی - sasî)
هه ژار، قه له نده ر، گه دا، گه دایی، ده رۆزه که ر، سواڵکه ر.
سایبر دیموکراسی
ئەم زاراوە لەم دواییانەدا بۆ ئاماژەکردن بە پیادەکردنی دیموکراسی ڕاستەوخۆ لە ڕێگەی تەکنولۆجیای نوێی کۆمپیوتەری و ئەنتەرنێت بۆ نموونە بەشداری کردن لە هەڵبژاردنەکان، کەمکردنەوەی خەرجی و بەرجی هەڵبژاردن، بڵاوکردنەوەی خێرای زانیاری سیاسی.
سایبر دیموکراسی
سیبر دموکراسی
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
سداسی
[ص. ع ]
(سوداسی - sedasî)
وشه ی شه ش پیتی، ئه وه ی له شه ش به ش پێک بێ.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
سسی