پیمان ماستریخت

Maastricht Treaty

ئەم پەیمانە لە لایەن سەرۆکی 12 وەڵاتی ئەندام لە کۆمەڵەی ئابووری ئەورووپا کە بریتی بوون لە: ئەڵمانیا، ئیسپانیا، بریتانیا، ئیتالیا، ئیرلەندا، بەلجیکا، پورتوگال، دانیمارک، فرەنسا، لۆکزامبۆرگ، هۆڵەندا و یۆنان لە دیسەمبەری 1991 لە شاری ماستریختی هۆڵەندا مۆر کرا. مەبەست لەم پەیمانە یەکگرتنی سیاسی و ئابووری ئەورووپا بوو. هەروەها پیادەکردنی سیستەمێکی دراڤی یەکگرتوو، بەڕەسمییەت ناسینی «شارۆمەندیی ئەورووپایی»، هاوکاری گەرمی وەڵاتانی ئەوروپی لە بواری سیاسەتی دەرەکی، ئاسایش، دادوەری و هەموو کاروبارێکی ناوخۆیی هاتە ڕیزی داواکارییەکانی ئەم پەیمانەوە.
ساڵی 1993 خەڵکی دانیمارک ئەم پەیمانەیان پەسند نەکرد. پاش ئەوەی هەندێ زێدەماف و بەڵێنیان بەم وەڵاتە بەخشی، ئینجا خەڵکی ئەم وەڵاتە دەنگی «ئەرێ» یان پێدا. ساڵی 2001 هەر هەمان شت لە بارەی خەڵکی وەڵاتی ئیرلەندای باشووری هاتەگۆڕێ. نەیاریی خەڵکی فەرەنسە و پاشان هۆڵەندا لە ساڵی 2005 لەگەڵ ئەم پەیمانە کە بە دەستووری بنچینەیی ئەورووپا ناوبراوە، نیگەرانییەکی گەورەی لەمەڕ چەسپاندنی ئەم دەستوورە هێناوەتە گۆڕێ و یەکیەتی ئەورووپا تووشی ئاریشە دەکات. پەسند نەکردنی دەستووری یەکیەتی ئەورووپا لە وەڵاتێکی وەک فرەنسێ کە ڕۆڵێکی سەرەکی هەیە لەم یەکیەتیەدا بووە هۆی دواخستنی پڕۆسەی ڕاپرسی ئەم قانوونە. بەپێی بەرنامەی داڕێژراوی یەکیەتی ئەورووپا، بڕیار بوو تا مانگی حەوتی 2006 دەستوورەکە لە هەر 25 ئەندامی یەکیەتی بکەوێتە بەر ڕاپرسییەوە و لەسەرەتای ساڵی 2007 لە تەواوی ئەورووپا جێبەجێ بکرێت بەڵام بەم بۆنەوە دواکەوتووە.

آمیزش، آمیزه

لێکدران، تێکەڵ کران

آمیختن

لێکدان، تێکەڵ کردن، تەڤ لهەڤ کرن

کاسترۆئیزم، ئاوێتەیەکە لە ڕێبازی شۆڕشگێڕانەی ئەمریکای لاتین و ئایدیۆلۆجیای کۆمۆنیزم کە لە ساڵی 1959 لە لایەن فیدل کاسترۆ ڕێبەری کووبا هاتۆتە ئاراوە. کاسترۆ لەو ساڵەدا پاش سەرکەوتن بەسەر ڕژێمی دیکتاتۆری باتیستا، توانی شۆڕشی کووبا بگەیەنێتە ئەنجام. بزاوتی شۆڕشگێڕانەی کووبا کە لە ساڵی 1953 دەستی پێکرد، لە سەرەتاوە هیچ ئایدیۆلۆژیا و ڕێبازێکی ڕوون و ئاشکرای نەبوو. لە ساڵی 1961، کاسترۆ ڕووی کردە مارکسیزم ـــ لینینیزم و بزاڤی چەکداریی لەگەڵ کۆمۆنیزمدا تێکەڵ کرد و ئەوەش بوو بە ئایدیۆلۆژیای ڕەسمی کووبا بەڵام کاسترۆ هەندێ لایەنی شۆڕشی کووبای بە زیندوویی ڕاگرت و بەم جۆرە ڕواڵەتێکی تایبەتی بە کاسترۆئیزم بەخشی.
دوابەدوای شۆڕشی کووبا، کاسترۆ پێوەندیەکی گەرمی دیپلۆماسی لەگەڵ یەکیەتی سۆڤیەت کردەوە و کووبا لە باری ئابوورییەوە کەوتە دوای وەڵاتانی کۆمۆنیستییەوە. لە ساڵی 1961، دەوڵەتی ئایزنهاور (سەرکۆماری ئەمریکا)، گەمارۆی ئابووری بەسەر ئەم وەڵاتە داسەپاند و پێوەندی سیاسی و ئابووری لێ قەدەغە کرد. کاسترۆ پاش سەرکەوتنی شۆڕشی کووبا هەزاران کەس لە نەیارانی خۆی خستە بەندیخانە و لە سێدارەی دان. ئینجا حکوومەتێکی سۆشیالیستی تاکحیزبی پاوەجێ کرد. کاسترۆ لە نێوان بزاوتە سەربەخۆکانی ئەفریقیا و ئەمریکای لاتین، کەسایەتییەکی تەنیا و گۆشەگیرە. ئەگەرچی ئەو هەوڵی زۆری دا تاکوو بزاوتە کۆمۆنیستیەکەی بکێشێتە ناو نەتەوەکانی دیکەی ئەمریکای لاتین بەڵام دەوڵەتی کەنەدی ئەم هەوڵانەی لەبار برد. لە ساڵی 1963، چواردە وەڵاتی ئەمریکای لاتین پێوەندی دیپلۆماسی خۆیان لەگەڵ کووبادا پچڕاند و ڕژێمی کاسترۆ پتر گۆشەگیر بوو. دوای ڕووخانی یەکیەتی سۆڤیەت لە ساڵی 1989، پێوەندی دیپلۆماسی ڕژێمی کاسترۆ لەگەڵ ئەم وەڵاتە کۆتایی پێهات و ئەمەش بووە هۆی زیانێکی زۆر بە ئابووری کووبا.

کاستروئیسم

Castroism

(كوليستيرول - kulistirûl)

كۆڵسترۆڵ، جۆره چەورییەکه له مێشک و دەمارو جگه-رو خوێن و زراودا پەیدا دەبێ و هەیه.

(گاستروسکوپ - gastrûskûp)

ئامێرێکە بۆ دیتنی دیواری ناوەوەی گەدە، نازور.

گووئەستێرە.

وڵاخی چوارپەل قەوی و بارەبەر، دایکی ماینەو باوکی کەر

استر

قانتر، داک ماینی کەرباب، هێستر، هێسر

(نا.) گیاندارێکی بە کاری چوارپەل قایمە، لە جووت بوونی نێرە کەر و مایین پەیدا دەبێ، لە شاخ و ڕێگەی سەختا لە وڵاغی دیکە چاتر بڕ دەکا، لە کوردستان بۆ سواری و باربەری کەڵکی لێ وەردەگیرێ. * هێستر، قاتر، (بک.) قانیر.

هەستر،(هەورا) هێستر، هەسەرە، ئەستر، ووڵاخێکی چوارپەل قەوی باربەرە دایکی ماینەو باوکی کەرە، نە نێری بۆ کەڵ و نە ماچەی بۆ زگ و زا دەست نادەن._ینێر: نێرەکی، فڕە، هێستری نڕە._ی مێ: ماچە

استر پدر اسب

قاتری داک گوێرێژی باوک ئەسپ

ئێستر

(ئورکیستر - urkîster)

کۆی ئەوسازانەیە کە بە هاوبەشی یەک پارچە مۆسیقایان پێ لێدەدرێ.

(ئاستەر - aster)

ئەستەڕ، بەر بەری کەوا.

(ئەستەر - ester)

قاتر، هێستر.

نێری سێ ساڵانەیە

(بیستەر - bister)

دۆشەک، جێگه، جێگەی نووستن.

(بیستەر ئاهەنگ - bister aheng)

چەرچەفی سەر جێگەی نووستن.

(بیدەستەر - bîdester)

سەگڵاو، سەگی ئاوی، سەگاڤی.

پارچە قوماشێکی کوردییە

(تاو) تولەقاتر، داش

جاشێکە، کە لە دایک بوو تا چووار ساڵان چ نێر بێ و چ مێ بەڵان، کە گەیشتە 5 ساڵی دەبێتە ئێستر

(جوندی بیدەستەر - cundi bîdester)

جۆرە دەرمانێکە، گونی سەگی ئاوی.

بهین، بهتر، زهتر، نیکوتر، نغزتر، زیباتر...