کپبوونی دەنگ و دەرنەهاتنی ، (دەنگنووساو) گیاندارێکە کە دەنگی کپ بوو بێ

کپ بوونی دەنگ و دەرنەهاتن، (هەورا.): دەنگ نووسیای. دەنگ کەوتن

دەنگ کەرخ، دەنگ نووسیاگ. –ی (هەورا.): دەنگ نووسان

دەرمانساز

داروساز، داروگر، درمان ساز.

دەرمانساز.[دەرمانگەر]

اَجزائِيّ، عَقاقِیريّ، صَیدَلانِيّ.

داروساز

دە''مان دورس کەر

پا برجایی یا چیزی نهادن
چپانیدن

پێ لێ نان، پاپیانان
بەزۆر پەستاوتن

(باک.): چەرخی کوشین، ماکینەیەکە ترێی دەکوشێ، بەلاقی هەڵشێلان، پاماڵ کردن، پێ پەستکردن

دولت های خودسر

Rogue states

بە دەوڵەتانی یاخی و چەمووش دەگوترێ کە لە گۆڕەپانی نێونەتەوەییدا بەهۆی ڕژێمی سیاسی یا بۆچوونی ئایدیۆلۆجیکی ڕێبەرەکەیان، تووشی گۆشەگیری دیپلۆماسی و سەرشۆڕیی ئەخلاقی دەبن. شەرعییەتی ئەم دەوڵەتانە لە بەر پێمل نەبوونیان بە یاسا نێودەوڵەتییەکان ئەکەوێتە ژێر پرسیارەوە. نموونەی کلاسیکی ئەم جۆرە دەوڵەتانە، ئەفریقای باشوورییە لەنێوان ساڵەکانی 1984 تا 1994. ئاپارتایدو ئاکارە سیاسییەکانی ناوخۆیی و دەرەکی ئەم ڕژێمە، لەگەڵ پێوانەکانی مافی مرۆڤ و مافی چارەی خۆنووسین، دژایەتی ئاشکرای هەبوو (بڕوانە جیاوازی ڕەگەزایەتی) .
زاراوەی دەوڵەتانی لاسار، بەزۆری ئاماژە دەدات بە سیستەمی سەرکردایەتی (Leadership)، نەک سیستەمی سیاسی خەڵک یان نەتەوەکان بەتایبەت ئەو ڕێبەرانەی کە فێڵباز و کەللەڕەق و شەڕخواز و سەرسەری و ناکەس بن.

دولت حقوقی

Rechtsstaat

زاراوەی دەوڵەتی یاسایی بەرهەمی ئەندێشەی کۆنی ئەڵمانیایی و سویسیرایە. فرێدریخ یۆلیۆس، سیاسەتمەداری کۆنەپارێزی ئەڵمانی پێی وایە: «دەوڵەت ئەبێ سنووری ڕەفتارەکانی خۆی و پانتای هاندانی شارۆمەندان بە شێوازێکی وردی یاسایی دەستنیشان بکات بێئەوەی زیانێکی بچووک بەرکەس بکەوێت». تایبەتمەندییەکانی دەوڵەتی یاسایی، بریتین لە:
ـــ هەبوونی دەستووری بنچینەیی کە تێیدا هێزەکان جیاکرابێتەوە و دەسەڵات دابەش بووبێت. (بڕوانە: جیا کردنەوەی هێزەکان)
ـــ دیاریکردنی هەندێ مافی ئازادیخوازانە و جوامێرانەی کۆمەڵایەتی شارۆمەندان لە دەستووری بنچینەییدا بە چەشنێک کە دانانی یاسای نوێ ببەستێتەوە بەم مافانەوە.

صداگرفتگی

صداگرفتە