مشتعل شدن

ئایسان، پێبوونی ئاگر

«مسـ. لا.»، «مکـ.» سووتانی شتێک بە گڕەوە، چ بۆ ڕووناکیی وەکوو چرا، چ بۆ گەرمایی وەکوو ئاگرێکە بە دار و سووتەمەنی تر بۆ چێشت لێنان و مەبەستی دیکە دەکرێتەوە.: ئاگرت ناییسێ «نەئایسێ»، بزانە ئاگرەکە داییسێ «دە ئایسێ» ؟، تا درەنگ چرایان هەر دایسا «دە ئایسا». _هەڵایسان [هەڵ «بێبفـ.» +ئایسان] «مستـ. لا.» «کنـ.» پەیدابوونی شەڕ و شۆر و هەرا لە نێوان دوو یا چەند کەس، یان دەوڵەتاندا.

داگیرسان، داگیران(بۆ چراو ئاوور)، داگیرسیان(دەر)، گیران،(هەورا) هۆرگیران، ڤێکەتن

انسان، انزان، انزان، آدمیزاد، آدمی، مردم.

عینسان، ئینزان، ئادەمیزاد، ئینسان، عینسان. [مرۆڤ، بنیادەم]

انسان، بشر، بنی آدم.

خوبی، نیکی، آرازش، ارزانش، خوبی کردن.

خاسە، خاسی، خاسەکردن. [چاکە، چاکی]

احسان، صنیع، صنیعة، بر، مبرة.

(نمس.) ١- چاکە. ٢- خێر و خێراتێ کە لە ڕێگای خودادا دەکرێ. خاڵە لە ڕای خوداداشتێکمان بدەیە ئیحسانە. ٣- (کعر. کتو.) ناوە بۆ نێرینە.

(مست. مت.) ١- چاکە کردن. ٢- یارمەتی فەقیر و نەدار و سواڵکەران بە پارە و.... هەقی خۆمانە ئیسانمان پێدەکەن.

انسان

حیسان، عیسان، مرۆ

(نا.) ١- گیاندارێکە کە لە ئەنجامی گۆڕان و تەکامولی مێشکدا لە گیاندارەکانی تری سەر زەوی جیا بۆتەوە و گیاندارێکە بە هۆی قسە کردن و نووسینەوە توانی دەربڕینی بیری خۆی هەیە و تەنیا گیاندارێکیشە دەستی شت دەگرێ و لە سەر دوو پێ دەڕوا. * ئادەمی، ئادەمیزاد، بنیادەم بەشەر. ٢- (مج.) کەسێکی خاوەنی ڕەوشت و خۆی باش بێ، کەسێکی بەرامبەر خەڵکی تر پیاوەتی و چاکە بکا. ئینسانی وا لە کوێ دەست دەکەوێ، ئینسانی وات هەر نەدیوە، زۆر ئینسانە.

بنیادەم. بیلبیلەی چاو.

دەفەرمووی: چاوەکەت زەنجیر کە « نالیی »!
کە موطڵەق چا نییە ئینسانی هەرزە

گلێنەی چاو. بنیادەم.

طەڵەبی سینەیی چاکم مەکە بەو چاوانه
سینەکەم چاکە به ئینسانی خەرابی نادەم

انسان آبی، انسان دریا.

ئینسان دەلیا. [مرۆڤی ئەفسانەیی دەریا کە نیوەی لەشی وەک ماسی وایە].

خیلان، الانسان المائی.