تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



جغزانێ
گاڵتەی ناو جەغز
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
جوزاء
[ا. ع ]
(جەوزاء - cewza᾿)
ناوی بورجی سێیەمی دوانزە بورجەی فەلەکی یە.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
جوزاغند
[ا. مر ]
(جەوزاغەند - cewzaxend)
ناو بە گوێز، هولو.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
جوزالسرو
[ا. مر ]
(جەوزوس سەرو - cewzusserû)
بەری درەختی سەرو.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
جوزالطیب
[ا. مر. ع ]
(جەوزوت تەیب - cewzutteyîb)
جۆرە درەختێکە.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
جوزاک
[ا. ص ]
(جەوزاک - cewzak)
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
جووزان
جووزان
اُستره، تیغ
جووزان
گوێزان، تیخی مووتاشین، مووس
جووزان(ئەردە.، باک)
گووێزان، جۆزان
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
جڕەبەگزادە
باڵندەیەکی جوانی ڕەنگاوڕەنگە بەقەد پۆڕێک دەبێ بەڵام ئەم باریکترە
جڕەبەگزادە
پرندەای رنگارنگ
جڕەبەگزادە
مەلێکی ڕەنگاوڕەنگی جوانە
جڕەبەگزادە
باڵندەیێکی جووانی ڕەنگاوڕەنگە بەقەد پۆڕێکی دەبێ بەڵام لەو باریکترە، خومە شینکە، خومە ڕێژە
جۆزان(باک)
گووێزان
جیاوازی ڕەگەزایەتی
تبعیض نژادی
جیاوازی ڕەگەزایەتی
جیاوازی ڕەگەزایەتی
جیاکردنەوەی هاووەڵاتیان لە یەکتر بە پێودانگی ئەتنیکی و بەربەستکردنی کەمایەتییە ڕەگەزییەکان لە بابەت شوێنی ژیان و تێکەڵبوون لەگەڵ ڕەگەزی«باڵادەست» و هەروەها بێبەشکردنیان لە مافی مەدەنی و سیاسی و بێعەداڵەتی و نابەرانبەری لە وەرگرتنی مووچە و پەروەردە و ڕاهێنانی کۆمەڵایەتی. نموونەی جیاوازی ڕەگەزایەتی، سیاسەتی ئەڵمانیای نازی بوو دەرحەق بە «خەڵکانی نائاریایی» (بڕوانە جوولەکە قڕان) .
بە ناوبانگترین ڕژێمێک کە بەرێوەبەری ئەم سیاسەتە دژە مرۆڤانە بووە، ڕژێمی ئەفریقای باشووری بووە کە بە ناوی «ئاپارتاید» * لە ساڵی 1948 سیمایەکی یاسایی و ڕەسمی بە خۆوە گرتووە. لەناوەڕاستی سەدەی حەڤدەوە کە ئەوروپییەکان دەستیان بەسەر ئەم وەڵاتەدا گرت، ئەم سیاسەتە بەڕێوەچووە. حیزبی«نەتەوەیی» کە لە ساڵی 1948 بە دەسەڵات گەیشت، ڕێساگەلێکی بۆ ئەو خەڵکانەی کە سپی پێست نەبوون پەسند کرد کە هەموو بواڕێکی ژیانی ئەوانی ئەگرتەوە. (بۆ وێنە، بەرگری کردن لە زەماوەندی سپی پێستەکان لەگەڵ ڕەگەزەکانی دیکە، بەربەستکردنی مافی سیاسی و هاتووچۆ و هەڵبژاردنی ماڵ و ئیش و کار و …)
لە ساڵی 1952 نەتەوە یەکگرتووەکان لەم بارەوە دەستی بە پەیجووری کرد و ئەم سیاسەتەی وەک مەترسییەک بۆ ئاشتی و مافی مرۆڤ لە قەڵەم دا، بەڵام دەوڵەتی ئەفریقای باشووری، ڕێگەی بە کۆمیتەی لێپرسراوی ئەم مەسەلە نەدا. سەرەنجام ئەم ڕژێمە لە ساڵەکانی کۆتایی سەدەی بیستەمدا بە خەباتی بێوچانی خەڵکانی ئەم وەڵاتە بە ڕێبەرایەتی «نیلسۆن مەندێلا» ڕووخێندرا و دەسەڵاتی ڕاستەقینە بەبێ ڕەچاوکردنی جیاوازی ڕەگەزیی کەوتەوە دەست خەڵک.
جیهانی ئازاد
ئەم زاراوە لەلایەن سیاسەتمەدارانی ڕۆژاوایی بۆ باسکردن لە جیهانێک بەدەر لە کۆمۆنیست بەکار براوە.