طبل بزرگ

تەپڵێکی گەورەیە لەسەر پشتی وڵاخ دادەنرێ و لێی دەدرێ

تەپڵی زەلام

(یارەگی - yaregî)

دەفەت و دەلیڤە، توانایی، جورئەت.

«سمف.»،، «سن.» تم: 2- بەرین. تێبــ.ینی: لە نێوان دەنگی «ر» و «گ» دا سووکه دەنگێکی «هەمزه» دەبیسترێ کە پاشماوەی «ئگ.» ە و بەتەواوی نەسواو ه، بە کورتی ئەوەی پێی دەڵێن بزوێنه کوردی لەم وشەیەدا و له وشەی «بەرگین» دا خۆی دەنوێنێ. ب» هەر و کوو لە سەرەوه باس کرا. «ا» ئەم وشەیە جۆرێک لەدەم دێتەدەر دەگەڵ وشەی «بەرگ» که هەر لە دوای ئەمەوه دێت جیاوازه، هەر بۆیەش ژمارەم بۆ هیچ کامیان دانەناوه و نەم کردن به «1-بەرگ، 2- بەرگ» ئەگەرچی هەرتکیان هەروەک یەک دەنووسرێن، ئەمەش یەکێکه له کەم و کووڕی ئەلفوبێتکەکەمان کە تا ئێستا چارەی بۆ نەدۆزراوەتەوه.

«مست.، مت.» کتێبــ.، دەفتەر و.... لە مەقەببا یا کا غە زەوه پێچان.

(دوم بەرگ - dum berg)

ئەو دارکەی گه - لا به لقەوه دەبەستی.

آزار جگر.

[ئێشی جگەر]

کباد.

اجاق

وەجاخ، ئاگردان، تفک، کوانوو

«نتـ.»، «مکـ.» ۱_شوێنێکی تایبەتییە لە ماڵان ئاگری تێدا دەکەنەوە چێشتی لەسەر لێدەنێن. تێبــ.ینی: لە سووچێکی ئاشپەزخانە لە سێ لاوە بە خشت یا بەرد بە بەرزایی ۳۰/۲۰سانتیمەتر دیوارۆکەیەک دروست دەکەن، مەنجەڵ یا دیزەی دەخرێتە سەر و لە ژێرەوە بە دار یا هەر سووتەمەنییەکی تر ئاگر دەکەنەوە، دووکەڵەکەشی لەسەربانی خانوو دەردەچێ. ۲_تمـ: ۱_ئاگردان/۱.

گۆڕک، گۆرکە،(دزە)ئاوورگە، کوانوو،(دەر)کووچک کووانی، ئاووردان، ئەرگ، کۆچک،(باڵە)پفکە، (جا)کووانگ،(دەر)کووانی،(هەورا)ئاووردان،(هەورا)ئایرگا،(باک) بندن

(ئورگ - urg)

ئۆرگ.

(ئەرگ - erg)

کۆشک، یان ئەو قەلا چکۆلەیەی کە لەناو قەڵای گەورەدا دروست دەکرێ، پاشا یان حاکم تێیدا دادەنیشێت، قوللە.

(بەد رەگ - bedreg)

بەدڕەسەن، نا ئەسڵ، نانەجیب، ناڕەسەن.

( ا ( (بەرگ - berg))

گەڵا، پەلک.

(بەرگی بید - bergibîd)

گەڵای درەختی بی، جۆره رمێکه وەکو گەڵای بی.

(بەرگی سەبز - bergi sebz)

کینایەیه بۆ شتێکی کەم یان کەمبایی که به دیاری بدرێ بەکەسێک.

(بوزورگ - buzurg)

گەوره، پیاوی گەورەو به تواناو شەریف، رێزدار.

باڵندەیێکە وە لەگلەکی دەچێ بەڵان لەش و دندووک و پێی ڕەشە، (دەر) بزن لەڕ

«نت.» ڕێز ێک چنینه لەسەر بنی کەڵاشی کوردی، وەکوو بناغەیەک دەیچنن پاشان ئەسڵی کەڵاشەکەی لەسەر دەچنن. *پەرگەما.

دووای لێکدانی سەرو بنی کەڵاش بە یەکەمین چنینی پێی دەڵێن