اعتصاب

ئەم وشە لە ناوی لێواری دەریایەکی فەرەنسی بە ناوی (پلاژدو گروــ (Plage de greve گیراوە کە کرێکارە بێکارەکان تێیدا ئاپۆرەیان دەبەست.
لە زاراوەی سیاسیدا بە مانای دەست لەکارکێشانەوەی کرێکاران یا کارمەندانی دەزگەێیکی ئابووری یا ئیداری یا خزمەتگوزارییە بۆ وەرگرتنی مووچە یان داوای زیادکردنی. مانگرتن لە دوای شوڕشی پیشەسازییەوە سەری هەڵدا و چینی کرێکار کە لەو شۆڕشەدا لەدایک بوو، بۆ گەیشتن بە مافەکانی خۆی لە بەرانبەر کاربەدەستاندا ئەم بزووتنەوەی ڕێکخست و لەم ڕێگەوە مافەکانی خۆی دەستەبەر دەکرد.
لە سەرەتا دا دەوڵەت و خاوەن کارەکان، بە شێوازی جۆراوجۆر و تەنانەت بە یارمەتی هێزی پۆلیسەوە مانگرتنەکانیان تێکدەشکاند و سەردەستەی مانگرەکانیش غەڵتانی خوێن دەکران بەڵام لە میانەی سەدەی 19 بەملاوە بەپێی خەباتی لەپسان نەهاتووی کرێکاران، هێدی هێدی مانگرتن ڕواڵەتێکی یاسایی بەخۆوە گرت و کارمەندان و خوێندکاران و… تاد گرتەوە. ئینجا لە سەرەتای سەدەی بیستەمەوە حیزب و ڕێکخراوە سیاسیەکان لە مانگرتن بۆ گەیشتن بە ئامانجی سیاسی کەڵکیان وەرگرت. لایەنگرانی سەندیکالیزم و ئانارشیزم، مانگرتنیان وەک داردەستێک بۆ ڕوخاندنی دەوڵەت بەکار هێنا. لە مانگرتنی گشتیدا کرێکاران وفەرمانبەرانی تەواوی دەزگە ئابووری و پیشەسازی و خزمەتگوزارییەکانی وەڵاتێک، بۆ گەیشتن بە ئامانجی سیاسی یان پیشەیی خۆیان، دەستلەکار دەکێشنەوە. لە ڕژێمە دیکتاتۆرییەکان بەپێی قانوون مانگرتن پاوان و قەدەغەیە.
لەم دەور و چاخەدا چونکە زۆر سەرنج دەدرێتە کۆمەڵ و کێشە ئابوورییەکانیش ڕەهەندێکی سیاسی لەخۆ دەگرن، جیا کردنەوەی مانگرتنی پیشەیی لەگەڵ مانگرتنێک کە ئاکامی سیاسی بە دواوە بێت، زۆر دژوار بۆتەوە.

خیشکردنی گیاندار و تووڕەبوون و ئیش نەکردنی

لکەهای روی ماه
خسوف

پەڵەی ڕەشی ڕوی مانگ
مانگ گیران

پارە پاشەکەوت کردن

(موتەرەتتیب - muterettib)

بەتەرتیب و رێک و پێک.

(مورتاز - murtaz)

چلەکێشی بە مەبەستی رام کردن و پەروەردەکردنی نەفس، نەفسکوژی بەمەبەستی خواپەرستی و عیبادەت.

(باک.): مەرتال٬ مەتاڵ

(باک.): جوورە ماسییەکە

(موره‌تته‌ب - muretteb)

ڕێکخراو، رێکو پێککراو.

(مه‌رته‌بان - merteban)

قاپی چینی.

(مورته‌بیت - murtebit)

پێکەوە بەستراو.

(مه‌رته‌به‌ - mertebe)

پلەو پایە.

(مورته‌جئ - murteci᾿)

کۆنە پەرست.

(مورته‌جه‌ل - murtecel)

شیعرێ راستەو خۆو بێ وەستان بگوترێ، قسەیەک بێ بیرکردنەوە بکرێ، راستەوخۆو سەرپێیی.

(مورته‌جی - murtecî)

ئومێدەوار.

(مورته‌دد - murtedd)

لەدین وەرگەڕاو.

(موته‌رسه‌م - murtesem)

نەخش و رەسم لەسەر کراو.

(مورته‌شی - murteşî)

بەرتیل خۆر.