تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
دەرە
ناوشیوی قووڵ
دەرە
تەنگەبەر٬ تەنگە٬ خانۆک٬ دۆڵ٬ شیو٬ ناوشیوی قووڵ٬ چۆم٬ ڕووبار٬ (خۆ.): هەرزنەگەور٬ دەربند٬ دەروەند. دۆڵ
لڤی دەرە
در اینجا
لڤی دەرە
لەم جێگەیە، لە شوێنە
مافی دەرە ــ سنووریی
حقوق برون مرزی
مافی دەرە ــ سنووریی
بەو مافانە دەگوترێ کە وەڵاتێک بە کەسانێکی بیانی تایبەت کە لەو وەڵاتەدا دەژین دەیبەخشێت. بەپێی ئەم مافانە ئەگەر بێتوو ئەو کەسانە تاوانێک ئەنجام بدەن، ئەوا دادگەکانی ئەو وەڵاتە ناتوانن دادگەییان بکەن. هەڵبەت ئەم ڕێسایە باڵیۆز و نوێنەرانی سیاسی دەوڵەتەکان دەگرێتەوە و کەسانی ئاسایی ناگرێتەوە. ئەم مافانە پاراستنی ئەم جۆرە کەسانە و خێزانەکانیان دەگرێتەوە. لە سەدەی نۆزدەهەم دەوڵەتە داگیرکەرەکان لەم ڕێسایە کەڵکی نابەجێیان وەرگرت و بە ناوی کاپیتۆلاسیۆن ئەم مافانەیان بۆ هەموو هاووەڵاتیانی خۆیان مسۆگەر کرد و بەسەر دەوڵەتانی لاواز دەیانسەپاند.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
بێ دەرەتان
مەردوومی بێ جێ و ڕێ
بێ دەرەتان
بیچاره و درمانده
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
دەرەبۆڵە
جۆرە ترێیەکی سووری دەنک گەورەی خڕە
دەرەبۆڵە
نوعی انگور
دەرەبۆڵە
جۆرێ ترێی سووری دەنک گەورە
دەرەبۆڵە
(بابا.):بۆڵمازوو(جوورە ترێیەکی گلووی گەورە و خڕ و سوورە).
دەرەبەگ
هەرکسە بۆ خۆی. –ی: ەرکس بۆخۆیی٬ تێکچوونی ئاسوودەیی ووڵاتە بەهۆی زۆرداری ئاغا و دەستدرێژانەوە٬ خانخانی
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
دەرەبەگی
ئاژاوە و تێکچوونی ئاسایشی وڵات بەهۆی زۆرداری ئاغا و دەست ڕۆیشتووەوە
دەرەبەگی
دەرەبەگی
دەسەڵاتدارێتی خان و ئاغاکان. (لە هەر دۆڵێکدا بەگێک.٩
دەرەبەگی
مُلُکُ الطَّوائِف.
دەرەبەگی
خان خانی، ملوک الطوایفی
کنایه از گردن کلفتی و زورگویی
دەرەبەگی
وڵاتی بێ دەوڵەت و بەرحوکمی خان و ئاغایان
برێتی لە زۆرداری و کەڵەگایی کردن: بە دەرەبەگی خواردی
دەرەبەگێتی
خانخانێتی
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
دەرەتان
دەرەتان
گُنجایش، فراخا، فراخنا، پهنا، گُشادی.
دەرەتان
فراخا، فراخنا، گشادی، بزرگی.