تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



ئایدیۆلۆجی
ایدئولوژی
ئایدیۆلۆگ
بە مانای کەسێک کە لە ئایدیۆلۆجیایەک سەردەرچوو بێت و لەم بارەوە بۆ خەڵکانی دیکە سەرچاوە بێت.
ئایدیۆلۆگ
ایدئولوگ
ئیددیعا
[[=عا.: ئیددعا]]
(نا.) ١- داوا. ئیددیعای گەورەیی. ئیددیعای مەزنایەتی مەنگوڕان کێشە و هەرایەکی دروست کرد نەبێتەوە. ٢- بە نابەجێ خۆ بە شتێک زانین. فیشاڵ.
ئیددیعا کردن
[[عا. کو.]]
(مست. لا.) ١- داوا کردن. ٢- ویستن یا ویستنەوەی شتێک لە کەسێک. ٣- بە نووسین یا بە قسە، لە دادگا داوای شتێ (قەرز، نەفەقە، خوێن...) لە کەسێ کردن. بچۆ لای قازی ئیددیعای نەفەقەی خۆت و منداڵەکەت بکە.
ئیدیکە
[[ئیدی + کە (ئم.)]]
(ستت. مبهەم) تم: ئیتر. ((... بە دەستێکی خەنجەری دەبانە، بە ئیدیکەی کێردووکە.)) (تحفە: ج٢- ١٨٥). کاغەێکی دیکەشم بۆ نووسی.
ئیدیکە
سەرچاوە: نالی
ئیدیی
ئیتر. عاشقی تەجریدیی ئەوەی دوور لە ماددە دڵداریی بکا.

« نالیی » خۆشە نەومیدی، دڵ بەستە مەبە ئیدیی..
گەر عاشقی تەجریدی، لەم یار و دیارەت چی!
ئیزدیواج
ئیزدیواج
مارە، چارە، ژنخواستن، پەیوەننی. [ژنهێنان، ژنومێردایەتی]
ئیزدیواج
ازدواج، زواج، تزویج، نکاح، استنکاح.
ئێزدینسەری(باک)
جوورە بووزووێکە
ئەدیب
[[=عا.: ادیب]]
«نا. سـ.» ئەو کەسەی دەستی «۲- ئەدەب» ی هەبێ، شارەزای نووسین و شێعر دانان بێ: کتێبــ.ی «ئەنجمەنی ئەدیبانی کورد» لە ئەستەمبووڵ چاپ کراوە. پیرەمێرد ئەدیبێکی گەورەی کورد بوو. تێبــ.ینی: ئەم وشەیە ئەگەر لە پێش «ناو» ە و بێ «ناو» ە و ئەگەر بە دوای «ناو» یشدا هات، ئەوا سفەتە.: ئەدیبێکی کورد. کوردێکی ئەدیب.
ئەدیی
«ئمـ.»، «مکـ.» ۱- لە وەڵامی پرسیارێکا بە ڕاست زانینی قسەی پرسیارکەرەکە دەگەیێنێ.: باش خەوتن؟- ئەدی. ئەرێ منداڵەکان چوونە مەکتەب؟- ئەدی، چەند لەمێژە. ۲- ڕستەی پرسیاری تێکەڵ بە سەرسوڕمانی پێ دەست پێدەکرێ و ئەم مەبەستانە دەگەیێنێ: کەوایە، کەوابوو، ئەگەر بەم جۆرە بێ، مەگەر.: ئەدی ئەوە بۆ کوێ دەچن. ئەدی تۆ نەتگوت نانت خواردووە. ئەدی لەکنە خۆی دوێنێ دەڕۆییشتن. ئەدی نەدەبوو لەسەری ڕاوەستن تا دێتە دەر. «ئەدی چ بکەم لە ڕووی دنیایە؟» «تحفە: جـ۲- ۲۵۸». ٭ «سیمـ.» ئەی، ئەیی. هس.: بەدی کردن، وەدی هاتن تێبــ.ینی: ئەگەر دەنگی «د» ە کە بگیرێ «تەشدید بکرێ» و دەنگی «ی» ش تۆزێ زیاد لە پێویست درێژ بکرێتەوە، نیشانەی گاڵتە پێکردنە. ئەدی چۆن- «شر.» ۱- لە حاڵێکا یەکێک ڕای لە قسەی کەسێک نەبێ و بەو جۆرە دە مەسەلەیکە نەگا کە ئەو کەسە باسی دەکا، بە ڕاوێژی پرسیار بە «مخالف» ەکە دەگوترێ و مانای ئەوەیە: ئەگەر ئەو مەسەلەیە یە ئەو قسەیە وا نییە کە من دەیڵێم، بە ڕای ئێوە چۆنە. ۲- کاتێک کەسێ کارێکی سەرەڕای ئەوەی کۆسپیشی لە سەر ڕێ بووە یا هەیە ئەنجام داوە یا دەدا دەکوترێ، جا یا بە تەنیا و بە شێوەی پرسیار یا لە سەرەتای ڕستەیێکی پرسیاریدا.: بەفرێکی زۆر باریوە هەموو ڕێگای گرتووە؟- ئەدی چۆن دەچن؟. ئەدی نا_ «شر.» بۆ داوای ڕای موافق لە کەسێ دەگوترێ: ئەو هاوینەی دادێ شێرکۆ دەچێتە ماڵی خاڵی، ئەدی نا؟
ئەزدین زەری(باک)
جوورە پارچەیێکی باش و نرخدارە. جوورە هەڵپەڕینێکە
ئەلمەدین(باک)