وتەی وەرام دانەوە

پس. (پس چە می گویی؟) (کرمانجی است.)

ئەدی چی ئەڵێ؟= ئەی چە ئێژی؟) [جاکەوابوو (وشەیەکی کرمانجیە.)]

(فما تقول؟)

دیگر، بعد از این
آری
پس
مگر
سؤال تاکیدی

ئیدی، چیتر: ئەوکارەت کرد، ئەدی مەیکە
وارمە وەک ئارێ، بەڵێ: شەو نانت خوارد؟ ئەدی
کەوابوو: ئەگەر ئاشت بوونەوە ئەدی بۆ ناچیەوە؟
مەگەر: ئەدی نەمگوت وا مەکە؟!
پرسیار بۆ پتەوی، تاکید: ئەدی چۆن نایەم؟

بۆ وەرام و ئاگاداری بەکار دەبرێ، ئەیی، ئەی، ما، جا، سا، ئەدی چ دەڵێ؟: ئەی چ ئێژێ، ئیدی، ئیتر، پەس؛ بابم، بۆچ ناخووێنی ئیتر(ئەدی)، بۆ پرسیار بەکار دەبرێ لە جیاتی(بەڵێ)ش بەکار دەبرێ وەکوو؛ تو دەخووێنی؟ ئەدی واتا بەڵێ

ئەی ئەی، بەڵێ بەڵێ

مگر نه؟

مەگەر وانیە؟

مگر چطور

مەگەر چۆن؟

پس کجاست؟

پس کجاست

ڕاوەستان

حرف احترام برای مردان

وشەی ڕێزلێنان وەک بەگ، ئاغا

(نا.)، (کعر.) ١- لەقەبێکە بۆ ڕێزلێنان بە پیاوە گەورەکانی عوسمانی کوتراوە. ٢- بۆ ڕێزگرتن دەخرێتە دوای ناوی پیاوانەوە. ((... لە حەواشەوە عبدالقادر ئەفەندی سنووری مڵکی خۆی دیاری کردووە، تەنانەت هەتاویش بەخۆڕایی ناتوانێ ڕێی بکەوێتە ئەوێ)) (قزڵجی: پێکەنین-٢٥). ٣- هەر کەسێکی چاکەت و پانتۆڵی دەبەردابێ. ٤- بۆ تەوس و پلار بە ڕاوێژێکی تایبەتی دەکوترێ. ئەفەندی! ئەوە لەکوێ بووی. هۆی ئەفەندی فەردە ئەوە بۆ واز لەم قسە زلانەت ناهێنی. تێبــ.- دوکتۆر معین دەڵێ: ئەم وشەیە لە (ئۆتانتیکۆس)ی یۆنانی وەرگیراوە و ئاوای مەعنا لێداوەتەوە (ئەو کەسەی بۆخۆی ئیش دەکا، مووستەقیل بە زاتە)، (تم؛ فەرهەنگ. ج١-٣١٩).

ئاخێزگەی چەمکی «ئەویدی»، لە ئەندێشەکانی «هێگل»دا سۆراغ دەکرێت. کاتێک کە «ئەلێکساندر کۆژۆ» (1947) خوێندنەوەیەکی بەپێزی لە دیاردەناسی ڕۆح بە ئەنجام گەیاند. بەڵام زاراوەکە لە کەشێکی مژاوی لە دەروونشیکاری «ژاک لاکاندا» (1960) بوو بە جەمسەڕێکی دایەلیکتیکی لەنێوان سوژە و ئۆبژەدا. بابەتی ئەویدی یا ئەوانیدی، یەکێک لە پرسیارە سەرەکییەکانی ماهییەتی«شوناس» *ی بەرهەم هێناوە. پرسیار ئەوەیە: بۆچی ئینسانەکان، خۆیان بە«خۆمانە» لە قەڵەم ئەدەن و غەواڕەش بە «ئەوانیدی»؟ یان جیاوازی نێوان کەسێک لەگەڵ ئەویدی، بۆ چ شتێک ئەگەڕێتەوە؟ هەندێ کەس هۆکەی دەگەڕێننەوە بۆ جیاوازی کەلتووری، زمان، ئایین، شارستانییەت، هەڵومەرجی فراژوتن و پەرەستاندن و هەروەها جیاوازی ڕەگەزی، ئەتنیکی، نەتەوەیی، چینایەتی، ئایدیۆلۆجی و زایەند (سێکس) .

دیگری