مردەلۆخە

مردۆخ: یا مناڵێکی سیس و مردۆخە / بۆتە پیاوێکی گورج و گۆڵ و پتەو «جەنابی مەلا»

انسان باوری

Humanism

مرۆڤ دۆستی یا هیۆمانیزم لە وشەی Human بە واتای مرۆڤ وەرگیراوە. ئەم زاراوە لە زانستە مرۆییەکاندا مانای جۆراوجۆری هەیە بەڵام بە گشتی بریتییە لە کۆمەڵێ تیۆری کە ڕێز بۆ مرۆڤ و خەسڵەتە مرۆڤییەکانی دادەنێ و حەز بە گووران و بەختەوەری مرۆڤ دەکات. هەروەها بریتییە لە فەلسەفە و ڕێبازی مرۆڤایەتی کە ژیانی ئادەمیزاد لەم جیهانەدا بە گرنگتر دەزانێ لە لێکۆڵینەوەی ئاین و شتی مانایی و نەبینراو. بەپێی ئەم ڕێبازە پەروەردە شتێکی زور گرنگە بۆ گەشەسەندن و پێگەیشتنی توانستەکانی مرۆڤ.
لە مێژووی شارستانەتیی ڕۆژئاوادا مرۆڤپەروەری، ناوی بزووتنەوەیەک دەخاتەوە بیر کە بوو بە بنەمایەک بۆ ڕینسانس و بووژانەوەی زانست و کولتوور و هونەر و چێکردنی گیروگرفتە کۆمەڵایەتی و سیاسییەکان، دوور لە پەروەردە و دەسەڵاتی پاپا ئایینییەکان. ئەم بزاوتە کولتوورییەی ئەورووپا بەهۆی ئاشنابوون لەگەڵ کولتووری کەونارای یۆنان و ڕۆما هاتە ئاراوە تاکوو لە بەرانبەر تاریکستانی فەرهەنگی سەدەکانی ناوەڕاست، کولتوورێکی نوێ بەرهەم بێنێت.
دروشمی مرۆڤ دۆستی لەسەر ئەم قسەی پرۆتاگۆراس بەندە کە دەیگوت مرۆڤ پێودانگی هەموو شتێکە. بەم پێیە مرۆڤی خستە جێی خواوەند و کڵێسە و مەسیح و تاک گەرێتی و بڕەوی دا بە خۆپەرستی ئاوەزمەندی و لەبری باوەڕ بە مانەوەی ڕۆح و بەڵێنی بەهەشت، خۆشبینی بەم جیهانەی بەرجەستە کردەوە. ئایدیولۆژیای مرۆڤ دۆستی دوو قوتابخانەی لێ کەوتۆتەوە: یەکەم، لیبرالیزم کە باڵانوێنی عەقڵێکی شارستانی بە تایبەت چینی ڕۆشنبیر بوو کە لەگەڵ کۆت و بەندە کۆمەڵایەتییەکاندا دژایەتی دەکرد و دواتر وەک ئایدیۆلۆژیای کۆمەڵگەی سەرمایەداری هەژمۆنی پەیدا کرد. دووهەم، سۆشیالیزم کە خەونی بە چاکسازی و باشتر کردنی باری گوزەرانی چینی هەژارەوە دەبینی. نوێنەرانی مرۆڤدۆستی لە ئەورووپا بریتین لە: دانتە، داڤینچی، مەیکڵ ئانژ، گالیلە، دکارت، لۆتر، شکسپیر، نیۆتۆن، سێرڤانتس، کۆپرنیک، ئەرێسمۆس و بۆکاچیڤ.

(کە.): مندۆخ

نه نر نه ماده، مخنّث

نە نێر نە مێ، ئێرە مووک

(کە.): پارچە ئاسن یا تەنەکەیەکە مزی تێدا دەتوێنرێتەوە

بیمار مشرف به مرگ
نام طایفهای در کردستام

نەخۆشی لە مردن
سەرناوی بەرەیەکە لە کوردستان کە زۆر زانایان لێ هەڵکەوتون

ماندنی

هەرشتی زۆر بە تەمەن و شیانی مانەوە

پاندول ساعت

فەنەری سەعات، باندۆڵ

گیاهی است مشهور

گیایەکی کوێستانی بەناو بانگە

(موک.): مەندی

بەندۆڵی سەعات

منگولهٔ زرین
نوعی پارچه