تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 2329
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
بەدرەقە
بەڕێ
کردن
،
ئاگاداری
ڕێونگ
لە
سەفەردا .
ئەم
وشە
لە
ڕەسەندا «پادارهە»یە، واتا:
پاسداری
ڕێگە
،
عارەب
بەو
دەردەی بردووە
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
بەدرەقە
رابەری
شارەزا
،
ڕێ
نیشاندان._کردن: رابەری
کردن
،
بەڕێ
کردن
،
ڕەوانەکردن
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەدرەقە کردن
مست. مت.»
بۆ
ڕێز
لێگرتن
«//
پێشواز
کردن»،
بۆ
پاراستن
له مەترسییان،
بۆ
پێشاندانی
ڕێگا
،
دەگەڵ
کەسێ
ڕۆیشتن
.. تێبــ.ینی:
من
بۆم
ساغنەبۆوه
که
بنج
و بناوانی وشەی «بەدرەقه»
چیە
و لەکوێرا هاتووه و
داخوا
وشەیەکی
کوردی
پەتییه
یا
لە
زمانێکی
بێگانه
خوازراوەتەوه.
مامۆستا
تۆفیق وەهبی «تم: هبێد-10»
وەکوو
هێندێ
وشەی خوازراوەی
تر
هیچ
نیشانەیەکی
لەبەر
دەم
ئەم
وشەیه دانەناوه ئەمه
وا
دەگەیەنێ
که
ئەوان
ئەم
وشەیه
بە
وشەیە کی
کوردی
دەزانن.
مردۆخ
«تم: ب1، ل126» له
هاوتا
عەڕەبیەکانی
ئەم
وشەیەدا «بەدرەقه» ی نەنووسیوه و
به
وشەیەکی
کوردی
داناوه.
دوکتۆر
معین
«تم:
فەرهەنگ
، ج1، ل- 482»
ئەم
وشەیه ی
به
عەڕەبی داناوه
کەچی
«المنجد» م
سەنگ
و
سووژن
دا
، وشەی «بەدرەقه» م تێدا نەدۆزیەوه. ب»
بەدرەقە
کردنی
کەسێ
ئە
وە
ناگە
یێنی
که
هەتا
ئا
خری دەگەڵی بڕۆن.
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
بەدرەقەکردن
ڕابەریکردن
لە
ڕێ
ڕۆیندا
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - فارسی
بەدرەقەکردن
بَدرَقەکردن، رَوانەکَردن،
بدرود
کَردن،
بدرود
گُفتن.
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
بەدرەقەکردن
ڕوانەکردن. [بەڕێکردن]
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - عارەبی
بەدرەقەکردن
تَودِیع، تَشییع، مُشایَعَة.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەدرەمه
[[؟]]
نا.» جۆرێ
مێش
هەنگوینی
کەوی
نەکراوه.
ڕەشه
له
هەنگی
ماڵی
بچووکتره و ڕەنگی
ڕەشه
، درێژتر و چالاکتریشه. زیاتر له
قەڵەشتی
ڕەوەزه بەرداندا
شانه
دەکا
که
به
زەحمەت
پیاو
دەتوانێ بیگاتێ و
هەر
بۆیەشه هەنگوینەکەی
که
پێی
دەڵێن
هەنگوینی شەمەترێلکه
یا
شەمەتلێنکه
و
لە
هەنگوینی
ئاسایی
باشتر
و خۆشتره
زۆر
کەم
دەست
دەکەوێ و یەکێکه
لەو
شته
نایابانەی
که
له کوردستانەوه
بۆ
هەندەران
بە
دیاری
دەبە
ن تێبــ.ینی:
من
ئەم
وشەیەم نەدەزانی و
تەنیا
هەنگوینی شەمەترێلکەم بیستبوو، «خا.»، «هبێد» و «معر.»
هەر
سێکیان
ئەم
وشەیان نووسیوه و
من
لەوانەم وەرگرتووه و
بۆ
مانا
لێکدانەوەکەشی زیاتر له
فەرهەنگی
کشتوکاڵی
مامۆستا
شێخ
مارفی قەرەداغی کەڵکم وەرگرتووه.* «مک.» شەمەترێلکه ؟ «سیم.»
شەمەتلێنکه
؟
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
بەدرەمە
جۆرە هەنگێکە
لە
هەنگی
ماڵی
پچووکترە و، هەنگوێنەکەشی
لە
هەنگوێنی
ماڵی
جیڕتر و
خۆشتر
و بەنرخترە و پێی دەڵێن: هەنگوێنی (
شەمەتلێنکە
)
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
بەدرەمە
نوعی
زنبور
عسل
سیاه
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
بەدرەمە
شەمەترێلکە
، مێشێکی درێژووکەی
ڕەشی
باریکتر
لە
هەنگە
،
شانە
بە
دڕکانەوە
هەڵ
دەبەستێ. هەنگوینی
لە
هەنگوینی
هەنگ
باشترە. (
هێندە
شیرینە
ئێژی هەنگوینی بەدڕەمەسە)
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
بەدرەمە
جوورە هەنگێکی کێوییە
لە
هی
ماڵی
بچووکترەو هەنگووینەکەشی
لە
هی
ماڵی
جیڕترو خۆشتریش و نرخدارترە پێی
دەڵێن
(
شەمەتلێنکە
)
یا
(
شەمەترێنکە
)
لە
هەنگوینی
تر
زۆر
خۆشترە
لەبەر
کەمی
و نایابی
زۆر
بەنرخە
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
بەدرەک(باک)
سەرسەخت
،
سەرڕەق
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
بەردریاگ
رها
شده
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
بەردریاگ
بەردراو
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەروبوودرێژ
[[1- بهر 2+ بوو «بوون» + درێژ ]]
«ست.»
حالی
کار
،
مەسەلە
یا
شتێ
کە
زۆر
بخایێنێ
یا
وا
دیاربێ
کە
زۆر
دەخایەنێ.::
زستان
بەروبووی درێژه،
بەم
هاسانییانە نابڕێتەوه. تیێب-
هەر
وەکوو
کەرتەکانی
ئەم
وشەیەیان
لێ
پێکهاتووه بۆمان د ردەخە ن، وشەی «
بەروبوو
»
هیچ
پێوەندی
دەگەڵ
«
بەروبوو
» ی
به
مانای «
سەمەر
» نییه. * درێژخایێن.
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
بەرگدروو
کەسێکە
کاڵا
بدروێ
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
بەرگدروو
جلدروو
، کاڵادروو
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
بەرگدروون
جلدروون
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
بەرگدروێتی
پیشەی
جل
و
بەرگ
دروێنی
62
63
64
65
66
67
68