تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



پاڕادایم - سەرمەشقی فیکری
زاراوەی پارادایم یا سەرمەشقی فیکری لە لایەن «تۆماس کۆڤەن» (1962) بۆ فەلسەفەی زانست ئاڕاستە کراوە مەبەست لەم زاراوە پێمل بوونی گشتیی ستافێکی زانستییە بە ڕێبازێکی تایبەتی زانستەوە. کۆڤەن، بە نووسینی کتێبی پێکهاتەی شۆڕشە زانستییەکان (1970) دەورێکی باڵای لە پەرەسەندنی زانست بە خۆوە بینی. بەڕای کۆڤەن، بۆ ئەوەی بزانین چ شتێک زانستییە، دوو نەریتی فیکری لە ئارادایە: یەکەم، نەریتی ئەرەستۆیی بە ڕێبازی ئایینزانی و دووهەم، نەریتی گالیلۆیی بە ڕێبازی میکانیکی.
چەمکی پارادایم، بەرهەمهێنی ئەو پێودانگانەیە کە مرۆڤ بەپێی ئەوان ئاریشە و گرفتە فکرییەکانی خۆی هەڵدەبژێرێ و دواتر پێناسەیان دەکات. کەواتە پارادایم، میتۆد و شێوازی پرۆژەی زانستی دیاری دەکات. لە پارادایمی زانستیدا کاتێک شۆڕش بەرپا ئەبێت کە چەن زانا و توێژەری زانستی لە بڕگەیەکی زەمەنی تایبەتدا تووشی چەن بابەتێکی نائاسایی و ناوازە دەبنەوە و تێدەگەن کە ئەم بابەتانە بە پێوانەی پاردایمی پێشوو ناخوێندرێنەوە.
بە کورتی، پارادایم بە واتای کۆمەڵێ گریمانەیە کە لە بوارێکی تایبەت دەبێتە هۆی دروست بوونی تیۆرییەک. بە واتایەکی دیکە، تیۆرییەکی گشتییە کە ئینسان لە بابەت بەستێنێکی گەردوون ئاڕاستەی دەکا و بەپێی ئەو تیۆرییە دەست دەکا بە مووقەڵاشتن و وردەکاری و توێژینەوە لەو بەستێنەدا. لە سیاسەتدا مرۆڤ بەپێی جیهانبینی*یان سەرمەشقی فیکری و پارادایمی زاڵ بەسەر ئەندێشەیدا ئەو بابەتەی کە دەیخوازێت، هەڵیدەبژێرێ و ئەیخاتە مەیدانی ئەزموونەوە.
پاڵداینه
دامن، دامَنه، دَمَن، راغ، تنیزه، پای دامنه، کودَک.
پاڵداینه
خوارداینه. [پاڵداوێن، تەشکی داوێن.]
پاڵداینه
داینه، بنار، بنه وا. [داوێن]
پاڵداینه
کُفَّة، حُذّل، حُذالَة، ذُلذُل، ذِلذِل.
پاڵداینه
صَوح، سَفح، وَکَف، ذَیل، حَضیض، مُنحَسِر، اَسَفلُ، سافِلُ الجَبَل.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
پاڵداینە
پاڵداینە
دامان
دامنه کوه
پاڵداینە
پاڵدامێن، تەشکی داوێن
بناری چیا
پاڵداینە
پووشدایان
پووشی ددان، ددان پاککەرەوە
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
پیدایش
[ا ]
(پەیداییش - peydayiş)
پەسەندایەتی
acceptability, ڕادەی پەسەندکردن و سەلماندن
چاڤکلدایی(باک)
چەندایەتی کۆمەڵ
حجم الجماعة
چەندایەتی کۆمەڵ
Magnitude of population
ڕادایی
لە ڕادانەوە گەردێنراوە، یەکێک کاڵایەک بە ڕادان بدات بەو تایبەتمەندیانەی خۆی دەیەوەێت، ئەو کاڵایەی بە ڕادایی بۆ هاتووە. ئەم کۆمپیوتەرەم بە ڕادایی کڕیوە.
ڕادایی
دروستکردنی تایبەتی. بە – دان: بە تایبەتی بە دروستکردن
ڕاڕەوی پێوەندایەتی
المذهب النسبي أو (النظریة النسبیة)