تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 265
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
دێم جامە
دیوجامه
شبح
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
دێم جامە
دێوجامە
شتی
خەیاڵی
بە
بەرچاودا
هاتن
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
غوک جامە
[ا. مر ]
(غوک جامە - xûk çame)
کڤز،
قەوزە
، جلەشینەی
سەر
ئاو
.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
کاغذین جامه
[ا. مر ]
(کاغەزین جامه - kaxezîn came)
جلکی قاقەزین، جلێک بووه له
کاغەز
که
له کۆندا سکاڵاچی لەبەری کردووەو
بەو
جلەوه چووه
بۆ
لای
حاکم
تا
بەدادیا بگات.
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
ئەنجامدان
بڕینەوەی کارێک
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئەنجامدان
پێکهێنانی کارێک
سەرچاوە:
برادۆست (کوردی - کوردی)
ئەنجامدۆزی
دۆزینەوەی ئەنجامی پرسیارێک، «
حەل
» کردنی پرسیارێکی،
بۆ
نموونە
، ماتەماتیک.
سەرچاوە:
برادۆست (کوردی - کوردی)
ئەنجامفەرمانی
واتە
ئەنجام
ئاڕاستەڕێژ و فەرماندەرە.
سەرچاوە:
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
ئەنجامگر
المستنتج
سەرچاوە:
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
ئەنجامگری
الاستنتاج
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
ئەنجامە
ئاسنێکی
دوولایییە تای
دەرگا
و
پەنجەرە
و
شتی
تری
پێ
دادەکوترێ
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - فارسی
ئەنجامە
انجامە، آهن جامە، لولاو.
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
ئەنجامە
لەولاوە
. [لاولاوە: ئامرازی
لێک
قایمکردنی
دەرگە
و
پەنجەرە
و . . ].
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - عارەبی
ئەنجامە
طرف
، مفصلة. وێنە(١)، (٢)
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
ئەنجامە
لولا
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
ئەنجامە
لاولاوەی
دەرک
و
پەنجەرە
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەنجامە
(نت.)، (کعر. سن.)
پارچە
ئاسنێکی
دوولەتە
کە
بەسەریەکا دەنوشتیتەوە،
دەرگا
و
پەنجەرە
بە
چوارچێوەوە دەبەستێتەوە،
گەلێ
جۆری
هەیە
*(مک.)
لاولاوە
. تێبــ.-
ئەم
وشەیە
لە
زمانی فارسیدا ئەویش
هەر
لە
قامووساندا (ئاهەن جامە)یە
کە
شکڵێکی کۆنتیر وشەکەیە و
لە
زمانی کوردیدا پلەیەک زیاتر
لێک
و
لووس
بووە
و
دەنگە
سستەکانی
سەنگ
و
سووک
کراون.
یەکەندەردوو
وا
دیتە
بەرچاو
کە
(ئاهەن جامە)
لە
دوو
کەرتی: (ئاهەن =
ئاسن
) و (جامە=
کراس
) پێکهاتبێ سەرەڕای
ئەوەی
کە
(کراسی
ئاسن
)
هیچ
پێوەندێکی
دەگەڵ
ئەو
شتە
نییە
کە
ناوی
نراوە
(
ئەنجامە
یا
ئاهەن جامە)،
ئەگەر
لە
ڕاستیدا کەرتی
یەکەم
وەک
بەڕوالەت دەردەکەوێ (ئاهەن) بوایە دوبوایە وسەکە
بێ
سێ
و
دوو
لە
کوردیدا ببێتە (ئاسنجامە).
من
واتێدەگەم پارچەکانی
ئەم
وشەیە ئاوابن: [
ئان
(
ئا
+
هەن
) + جام + ئە]
کە
هەریەکیان بەجیا
باس
دەکەین. آ)
ئا
- پێشبەندێکی ئاوێستاییە (مانای:
بە
، لەکن،
دەگەڵ
،
لەسەر
و سەرەوەیە و
هەندێ
جار
لەپێش
وشەیەکدا
دێ
بەڵام
کار
ناکاتە
سەر
مانای...
بۆیە
دەتوانین
بڵێین
ئەم
پێشبەندە
بۆ
بەهێز
کردنی مانای
هەندێ
وشەیە)) تم: (ئەورەنگ: بەهرام-١٧٥). ب)
هەن
- ((... پیشبەندە و مانای:
پێکەوە
دەگەڵ
،
هاو
،
دەدا
)) (سەرچاوەکەی پێشوو-٢٤٧). ج) جام-
ئەم
وشەیە
لە
(
گەم
، گام)ی ئاوێستایی
ڕا
جەڕاندراوە
کە
((...
گەم
(=جەس)
بە
مەعنای
هەنگاو
هەڵێنان
، -
گەیشتن
... و
نیزیک
بوونەوەیە)) تم: (
پد
، یگد، ج٢-٥).
لە
موکریان (
گاو
)
بە
پارچە
ئاسنێکی
بچکۆڵە
(
بەقەدەر
بزمارێ)
دەڵێن
کە
لەت
و
کوتی
(
چینی
)
شکاوی
پێ
پێکەوە
دەلکێنن.
بەم
جۆرە وشەکە بەتێکڕایی مانای:
پێک
گەیشتن
،
پێک
گەیاندن
دەدا
و
پڕ
بە
پێستی
ئەو
ئامرازەیە
کە
دەرگا
و
چوارچێوە
پێک
دەگەیەنێ و
ئەم
وشەیەی
بۆ
کراوە
بە
ناو
.
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئەنجامە
ئاسنێکی
دوولاییە تای دەرگاو
پەنجەره
و چتی
تری
پێ
دادەکوترێ، لاولاوەی
دەرک
و پەنجەران
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
اجامر
[ع - ا ]
(ئەجامیر - ecamir)
دەستەیەک خوڵکی
ئاژاوەچی
و بەڕەڵڵاو
سەرسەری
لات
و
لوت
،
لۆتی
،
گەجەر
و
گوجەر
.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
انجامیدن
[مص - ا ]
(ئەنجامیدەن - encamîden)
ئەنجامدان
،
کۆتایی
هێنان
،
بە
کارێک.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
بارجامە
[ا - مر ]
(بارجامە - barcame)
شەڵتە
،
هەگبە
،
تەلیس
.
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
بنجامە(باک)
ساختەچی
،
فێڵباز
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
بنجامەتی(باک)
ساختە
، فڕو
فێڵ
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
بێجامە
بەرگێکی تایبەتییە
شەو
له
بەر
دەکرێ
5
6
7
8
9
10
11