تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 258
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
دایەلیکتیک
دایەلیکتیک
لە
وشەی لاتینی
dialect
و وشەی یۆنانی dialekt
بە
واتای «پەیڤ»، «
گفتوگۆ
»، «
زمان
» و «
زاراوە
» پێکهاتووە. زاراوەی
دایەلیکتیک
،
یەکەم
جار
لە
لایەن
هێرکلیتس (540-475پ.ز) فەیلەسوفی یۆنانی
ڕوون
کراوەتەوە.
دایەلیکتیک
،
بە
کورتی
بریتییە
لە
لێکۆڵینەوەی
ورد
و لۆژیکیی مەسەلەیەک
بۆ
گەیشتنە
ئەنجام
.
بە
واتایەکی
دیکە
هونەر
و
زانستی
گفتوگۆکردن. ئینسکلۆپیدیای دالامبر و دیدرۆ (1766-1751)،
دایەلیکتیک
بە
«
هونەری
بەڵگاندن و گفتۆگۆکردن»
پێناسە
دەکات.
لەوە
بەدواوە، مانای
ئەم
زاراوە
تەنیا
لەسەر
«توانێیی
بەڵگە
هێنانەوە
» خۆلاسە بۆتەوە و بەمجۆرە
دایەلیکتیک
،
لەگەڵ
لۆژیک (
ژیربێژی
)
هاوواتا
بۆتەوە.
ئەم
زاراوە
لە
سەدەی
نۆزدە
لە
لایەن
فەیلەسوفانی ئایدیالیست
بە
تایبەت
فەیلەسوفی
ئەڵمانی
، هێگل (1831-1770)
بە
شێوەیەکی
بەربڵاو
بەکار
هێنرا. هێگل
لەو
باوەڕەدا
بوو
کە
جیهان
و
هەموو
ئەو
شتانەی
کە
تێیدایە، بەردەوام
لە
گۆڕاندایە و هەمووشتێک گرێدراوی یەکترن و
بە
کەڵکوەرگرتن
لە
دایەلیکتیک
، دەتوانین بنچاخی گۆڕانکارییەکان بدۆزینەوە و
لە
چۆنییەتی گۆڕانیان بکۆڵینەوە.
بەڵام
هێگل، «
ڕۆح
»ی
لە
پێشەوە
دادەنا و دەیگوت
ڕۆح
دایەلیکتیکە
چونکە
پێوەندی
بە
پێشکەوتنی هزرەوە
هەیە
و پێشکەوتنی هزریش، بەهۆی
گفتوگۆ
و پێکدادانی ئەندێشەکانەوە دێتە
بەرهەم
.
هەر
بەم
بۆنەوەیە
کە
هێگل
وەکوو
فەیلەسوفێکی ئایدیالیست ناسراوە.
هەر
چەند
مارکس و ئەنگڵس
لە
هەمبەر
گۆڕانکاری شتەکان
لەگەڵ
تیۆرییەکەی هێگلدا هاودەنگن
بەڵام
لە
هەمان
کاتدا
دەڵێن
کە
وێناکانی
ئێمە
بەهۆی شتەکانەوە
دروست
دەبن و
ئەگەر
بیروڕای
ئێمە
دەگۆڕێت، بەهۆی
ئەو
گۆڕانکارییانەیە
کە
لە
دەوروبەرماندا
ڕوو
دەدەن.
لە
دایەلیکتیکی هێگڵدا «ئایدیا»
کە
لە
پرۆسەیەکی دایەلیکتیکی
لە
سروشت
و
زەین
دا
چێدەبێت، بەهۆی ناتەباییەک دێتە ئاراوە. هێگڵ
ئەم
ڕەوتە
بە
سێ
قۆناخ
دابەش
دەکات
کە
بریتین
لە
:
تێز
(دۆخی هەنووکە)، ئانتی
تێز
(دۆخی بەرانبەر)، سەنتێز (دۆخی ئاوێتە).
بۆ
نموونە
لە
بارەی
کۆمەڵگەی
سیاسی
فەرەنسەوە،
ئەم
سێ
قۆناخە
بەمجۆرە شرۆڤە دەکرێت:
لە
قۆناخی یەکەمدا
کە
تێز
دێتە ئاراوە، سیستەمی
پاشایەتی
لە
وەڵاتی
فەرەنسە دادەمەزرێت.
لە
قۆناخی
دووهەم
واتە
ئانتی
تێز
، شۆڕشی
مەزنی
فەرەنسە سەردەکەوێت.
سەرەنجام
لە
قۆناخی سێهەمدا
کە
قۆناخی سەنتێز
ناونووس
کراوە
، هێگڵ، «ئیمپراتۆریەتی ناپیلئۆن»
کە
کاریگەریی
لە
کەسایەتی
ئەو
وەرگرتووە،
بە
سەنتێزێک
لە
قەڵەم
دەدات.
بەگشتی
دایەلیکتیک
ئەم
باوەڕە
تەشەنە
پێ
دەدات
کە
هەموو
شتێک و
هەر
بابەتێکی
کۆمەڵایەتی
و چارەنووسساز بەهۆی زنجیرەیەک
پێشکەوتن
و بەپێی
گوزەران
بە
پرۆسەیەکدا
دروست
بوون
و
لەناوچوون
و
گەشە
دەکەن.
هەموو
شتێک
لە
حاڵی
جووڵە
و گۆڕاندایە و دەکەوێتە
بەر
وەرچەرخانی
مێژوویی
.
لەم
ڕووەوە
دایەلیکتیک
ئامرازێکە
کە
دەستبەجێ دەتوانێ
سەرەتا
و
کۆتایی
شتەکانمان
بۆ
ڕوون
بکاتەوە و لەڕێگەی توێژینەوە و
گفتوگۆ
،
لە
ڕاستییەکان ئاگەدارمان بکاتەوە.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
دراماتیک
[ص. فر ]
(دیراماتیک diramatik)
درامی.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
دموکراتیک
[ص. فر ]
(دیموکراتیک - dimikratik)
سەر
به
حکوومەتی کوماری.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
دگماتیک
[ص. فر ]
(دوگماتیک dogmatik)
ئایینی
.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
دیالکتیک
[ص. فر ]
(دیالکتیک - diyaliktik)
دیالیکتیک، گینگەشه.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
دیامانیەتیک
[ص. فر ]
(دیامانیه تیک۔ diya maniyetik)
دژی
موگناتیس.
سەرچاوە:
برادۆست (کوردی - کوردی)
دیداکتیک
Didactic
method
لە
وشەی didáskein ی یۆنانییەوە هاتووە و
مەبەست
لێی
زانستی
گشت
ئەو
هۆکارانەی کاریگەرییان
لەسەر
فێرکاری و
فێربوون
هەیە
.
دیداکتیک
جەخت
دەخاتە
سەر
خوێندن
و
هونەری
ڕێکخستنی
خوێندن
و
دوو
شاڕشتەی
هەیە
: دیداکتیکی
گشتی
و دیداکتیکی
بابەت
،
بۆ
نموونە
دیداکتیکی ماتەماتیک.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
دیپلماتیک
[ص.فر ]
(دیپلوماتیک diplumatik)
سیاسی
، سیاسەتوان.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
رمانتیک
[ص. فر ]
(رۆمانتیک - romantîk)
ڕۆمانتیک.
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
زاتیک
از
اعیاد
ارمنیان
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
زاتیک
جێژنێکی هەمەنیانە
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
سامتیک
نوعی
نخ
براق
و
محکم
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
سامتیک
سامتین
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
سفتیک
جلگه
در
دره
،
وادی
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
سفتیک
دەشتایی
لە
نێوان
کێوان
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
سمتیک
پیرخەنیلە
.
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
سمتیک (باد.)
ووردە
ساوار٬
پیرخەنیلە
.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
سمپاتیک
[ص. فر ]
(سیمپاتیک - simpatîk)
سیمپاتیک.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
سیاتیک
[ص. فر ]
(سیاتیک - siyatîk)
سیاتیک
،
که
مه رئێشه.
سەرچاوە:
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سیمانتیک
البحث في دلالة الألفاظ في الوضعیة المنطقیة
7
8
9
10
11
12
13