تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 49
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
تۆت
کوندەبەبوو
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
تۆت
کوندەبەبوو
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
تۆت
بوف
نشستن
به
زبان
بچگانه
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
تۆت
کوندەبو
دانیشتن
لەزمانی منداڵدا:
تۆتی
کردوە
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
تۆت
کوندەبۆ. دانیشت
بە
زاراوەی منداڵان؛ تۆتیکە:
دانیشە
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
تۆت(باک)
کوند
،
کوندەبەبوو
. رۆنشتنا سەرنگێ
خووە
.
لەسەر
لنگی
خۆی
دانیشتن
.
هەڵترووشکان
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
تۆتالیتاریزم + پاوانخوازی
فراگیرندگی + توتالیتاریسم
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
تۆتالیتاریزم + پاوانخوازی
Totalitarianism
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
تۆتالیتاریزم + پاوانخوازی
ئەم
زاراوە
لە
ڕیشەی لاتینی (totus)
بە
مانای «
گشت
» وەرگیراوە.
بەو
ڕێباز
و
ئەندێشە
سیاسی
و
ئایینی
و ئەخلاقییانە دەگوترێ
کە
هیچ
سنوورێک لەنێوان
ژیانی
کۆمەڵایەتی
و
ژیانی
تاکەکەسی
قاییل
نابێت و
بۆی
هەیە
تەواوی
کەلێن
و قوژبنی
ژیانی
خەڵک
بپشکنێ و
دەستی
تێوەربدات.
هەڵبەت
ئەوە
لە
بیر
نەکەین
کە
پاوانخوازی،
لە
خۆیدا ئایدیۆلۆجیایەکی
تایبەت
نییە
بەڵکوو
تایبەتمەندی ئایدیۆلۆجیکی سیستەمگەلێکی
وەک
کۆمۆنیزم
و
فاشیزم
و
نازیسم
لە
ئەژمار
دێت
.
تۆتالیتاریزم،
یەکەم
جار
لە
دوای ساڵی 1923،
واتە
ئەو
ساڵەی
کە
مۆسۆلینی
لە
ئیتالیا دەسەڵاتی
بە
دەستەوە
گرت
،
بۆ
ناوبردەکردنی
ئەو
سیستەمە
کۆمەڵایەتی
و سیاسییەی
کە
دەیویست
لەم
وەڵاتەدا
پیادەی
بکات
بە
کار
براوە و
پاشان
دەماودەم
بڵاو
بۆتەوە.
بەگشتی
ئەو
ڕژێمانەی
کە
هەڵگری خەسڵەتی تۆتالیتەرین،
ئەم
تایبەتمەندییانە لەخۆ دەگرن:
1ــ کۆنتڕۆڵی
دەوڵەت
بە
سەر
هەموو
کاروبارێکی
کۆمەڵایەتی
و ئابووریدا.
2ــ پاوانکردنی دەسەڵاتی
سیاسی
بە
دەستی
حیزبی
دەسەڵاتدار
.
3ــ لابردنی
هەموو
جۆرە شێوازێکی چاودێریی دیموکراتی
لە
کۆمەڵگەدا.
4ــ
پەنابردن
بە
تیرۆر
بۆ
سەرکوتکردنی
هەر
چەشنە نەیارییەک.
5ــ قۆرخکردنی حیزب و
دەوڵەت
لە
لایەن
تاکە
کەسێکەوە.
6ــ
هەوڵدان
بۆ
پێکهێنانی کۆمەڵگەیەک
بە
پێوانەکانی
ئایدیۆلۆجی
حیزبی
دەسەڵاتدار
.
7ــ خستنەگەڕی
هەموو
هێزەکانی
کۆمەڵگە
لە
پێناو
ئامانجەکانی حیزب و
دەوڵەت
و ئیفلیجکردنی
سەربەخۆیی
تاکەکەسی.
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
تۆتاک(ئەردە)
تووێ
تووێ
،
پەڕەپەڕە
،
پەردەپەردە
، تووبەرتوو. (
باک
)
شایانی
بەزەیی
.
کوند
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
تۆتوێ
نوعی گرده
نان
که
گردو
و
بادام
و
پیاز
در
آن ریزند
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
تۆتوێ
جۆرێ
کولێرە
توێ
لەسەر
توێ
لەگوێز وبادام وپیوازی
تێ
دەکەن
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
تۆتک(موک)
چۆک
،
ئەژنۆ
.
لەسەر
تۆتکان
ڕۆنیشتن
:
لەسەر
چۆکان
ڕۆنیشتن
یا
لەسەر
لاقان
هەڵترووشکان
و
لەسەر
قوون
هەڵترووشکان
. (
باک
)
سەرو
کۆفی
ژنانە
.
کوند
،
کوندە
بەبۆ
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
تۆتکە
ئارام
و
سرەوت
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
تۆتکە
ئارام
و
سرەوت
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
تۆتکە(ڕۆژ)
ئارامی
،
هێمنی
، سرەوت.
گرتن
:
ئارام
گرتن
،
داکاسان
،
ئۆقرە
گرتن
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
تۆتکەخواردن
توێتکەخواردن
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
تۆتکەخواردن
توێتکەخواردن
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
تۆتکەخوواردن
سرەوتن
،
تووێتکە
خوواردن
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
تۆتکەگرتن
توێتکەگرتن
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
تۆتکەگرتن
توێتکەگرتن
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
تۆتکەگرتن
ئارام
گرتن
،
تووێتکە
گرتن
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - فارسی
تۆتۆ
تو
بر
تو
،
تا
بر
تا
،تاه
بر
تاه ،
ته
بر
ته
،لابرلا ،
لای
لای
،
پره
پره
،
پرده
پرده
. (
مانند
پیاز
.)
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
تۆتۆ
پەڕه
پەڕه
،
پەڕه
پەڕده ،
تۆبەرتۆ
. [
توێ
توێ
،
توێ
لەسەر
توێ
. (
وەک
پیاز
.) ]
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - عارەبی
تۆتۆ
مُتَوَرُق ،مُتَصَفّح.
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
تۆتۆ(باک)
ناوێکی
بێ
ناوکە
، شووێنێکی نادیارە:
بارام
د(_)وەدەرکەت،
ئەزێ
تە
د(_)ە دەرخەم
1
2
3