تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



تۆت
کوندەبو
دانیشتن لەزمانی منداڵدا: تۆتی کردوە
تۆت
کوندەبۆ. دانیشت بە زاراوەی منداڵان؛ تۆتیکە: دانیشە
تۆت(باک)
تۆتالیتاریزم + پاوانخوازی
فراگیرندگی + توتالیتاریسم
تۆتالیتاریزم + پاوانخوازی
تۆتالیتاریزم + پاوانخوازی
ئەم زاراوە لە ڕیشەی لاتینی (totus) بە مانای «گشت» وەرگیراوە. بەو ڕێباز و ئەندێشە سیاسی و ئایینی و ئەخلاقییانە دەگوترێ کە هیچ سنوورێک لەنێوان ژیانی کۆمەڵایەتی و ژیانی تاکەکەسی قاییل نابێت و بۆی هەیە تەواوی کەلێن و قوژبنی ژیانی خەڵک بپشکنێ و دەستی تێوەربدات. هەڵبەت ئەوە لە بیر نەکەین کە پاوانخوازی، لە خۆیدا ئایدیۆلۆجیایەکی تایبەت نییە بەڵکوو تایبەتمەندی ئایدیۆلۆجیکی سیستەمگەلێکی وەک کۆمۆنیزم و فاشیزم و نازیسم لە ئەژمار دێت.
تۆتالیتاریزم، یەکەم جار لە دوای ساڵی 1923، واتە ئەو ساڵەی کە مۆسۆلینی لە ئیتالیا دەسەڵاتی بە دەستەوە گرت، بۆ ناوبردەکردنی ئەو سیستەمە کۆمەڵایەتی و سیاسییەی کە دەیویست لەم وەڵاتەدا پیادەی بکات بە کار براوە و پاشان دەماودەم بڵاو بۆتەوە.
بەگشتی ئەو ڕژێمانەی کە هەڵگری خەسڵەتی تۆتالیتەرین، ئەم تایبەتمەندییانە لەخۆ دەگرن:
1ــ کۆنتڕۆڵی دەوڵەت بە سەر هەموو کاروبارێکی کۆمەڵایەتی و ئابووریدا.
2ــ پاوانکردنی دەسەڵاتی سیاسی بە دەستی حیزبی دەسەڵاتدار.
3ــ لابردنی هەموو جۆرە شێوازێکی چاودێریی دیموکراتی لە کۆمەڵگەدا.
4ــ پەنابردن بە تیرۆر بۆ سەرکوتکردنی هەر چەشنە نەیارییەک.
5ــ قۆرخکردنی حیزب و دەوڵەت لە لایەن تاکە کەسێکەوە.
6ــ هەوڵدان بۆ پێکهێنانی کۆمەڵگەیەک بە پێوانەکانی ئایدیۆلۆجی حیزبی دەسەڵاتدار.
7ــ خستنەگەڕی هەموو هێزەکانی کۆمەڵگە لە پێناو ئامانجەکانی حیزب و دەوڵەت و ئیفلیجکردنی سەربەخۆیی تاکەکەسی.
تۆتوێ
نوعی گرده نان که گردو و بادام و پیاز در آن ریزند
تۆتوێ
جۆرێ کولێرە توێ لەسەر توێ لەگوێز وبادام وپیوازی تێ دەکەن
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
تۆتکە
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
تۆتکە
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
تۆتکەخواردن
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
تۆتکەخواردن
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
تۆتکەگرتن
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
تۆتکەگرتن
تۆتۆ
تۆتۆ
مُتَوَرُق ،مُتَصَفّح.
تۆتۆ(باک)
ناوێکی بێ ناوکە، شووێنێکی نادیارە: بارام د(_)وەدەرکەت، ئەزێ تە د(_)ە دەرخەم