تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دستاران
[ا ]
(دەستاران - destaran)
کریی پیشوەخته، شاگردانەو بەخشیشیک که به شاگرد خه-یات دەدری.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دستاربند
[ا. ص ]
(دەستاربەند - destarbend)
عەمامه بەسەر، میزەر به سەر، مەلا، شاشک به-سەر.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دستارخوان
[ا. مر ]
(دەستارخان - destarxan)
سفره، سفرەی گەوره.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دستارچه
[ا ]
(دەستارچه - destarce)
دەسروکه ی دەست، دەرسوک، دەستەسری چووک.
دڵتاریک
(باک.): دلتاری، بێ بەزەیی، دڵرەق.-ی: (باک.): دلتارینی
دیکتاتۆری پرۆلتاریا
دیکتاتوری پرولتاریا
دیکتاتۆری پرۆلتاریا
یەکێک لە چەمکەکانی مارکسیزم*ــە کە چۆنییەنی بەکارهێنانی هێزی دەوڵەت لە نیۆان شۆڕشی سۆشیالیستی و پیادەکردنی کۆمەڵگەی سۆشیالیستی دیاری دەکات. مارکس لە ڕێبازەکەی خۆیدا بۆ تێپەڕبوون لە قۆناخی سەرمایەداری بەرەو سۆشیالیزم، باسی قۆناخێکی دیکە دەکات کە بە «دیکتاتۆری پڕۆلتاریا» ناوبردەی دەکات. بە باوەڕی مارکس، دوای ئەوەی پرۆلتاریا لەڕێی شۆڕشەوە دەسەڵاتی سیاسی بەدەست هێنا، حکوومەتی چینەکەی خۆی (کرێکاران) دادەمەزرێنێ. وەها حکوومەتێک مووچە و حەقدەست بە ڕێژەی ئیشوکار دەدات و خاوەندارییەتی کەرەستەی بەرهەمهێنان و دابەشکردن و مەزاختن بەدەستەوە دەگرێ و هەوساری چینەکانی دیکە مەهار دەکات. ئەم حکوومەتە، بە لەناوبردنی کاری دەستی و فیکری و جیاوازیی چینایەتی، ڕێگە بۆ لە دایکبوونی کۆمۆنیزم واتە کۆمەڵگەی بەدەر لە چینایەتی، خۆش دەکات. لەم کاتەدا پرۆلتاریاش وەکوو چینێک، لەناو ئەچێت و جێی خۆی دەدات بە ئەنجومەنەکانی هاریکاری بۆ بەدەستەوەگرتنی کەرەستەکانی بەرهەمهێنان.
بەڕای مارکس و لایەنگرەکانی، دیکتاتۆری پرۆلتاریا قۆناخی گواستنەوەیە لە کۆمەڵگەی سەرمایەدارییەوە بۆ کۆمەڵگەی سۆشیالیستی. مارکسییەکان گرنگییەکی زۆر بەم تیۆرییە دەدەن و بە ئامانجی کۆتایی هاتنی«سەردەمی ڕەنجدەران»ی دەزانن کە بەو پێیە گۆڕانکارییەکی بەرچاو لە هەموو بوارە ئابووری و کۆمەڵایەتییەکاندا دێتەدی.
یەکێک لەو گرفتانەی کە بۆ مارکسییەکان بۆ بەکار هێنانی ئەم مۆدێلە لە وەڵاتانێکی وەک سۆڤیەت و چین بەدیهات، ئەمە بوو کە لەم وەڵاتانە بەهۆی دواکەوتوویی ئابووری، پرۆلتاریا زۆر بێتوانا و بێحەشیمەت بوو بەڵام لینین و مائۆ، بە دامەزرانی حیزب، لەبری چینێک کە حیزب خۆی بە نوێنەری دەزانێ، لەم مۆدێلە بۆ فەرمانڕەوایی ڕەهای حیزبی کۆمۆنیست کەڵکیان وەرگرت.
ساختارەتی
Structuralism, ناوێکی گشتییە بۆ جیهانبینییەکی دەڵێت دیاردەی مرۆڤکار تەنها لەڕێی هەڤبەندیی نێوخۆوە بەردەرک دەبێت. لە ساختارەتیدا جەخت لەسەر ساختار و سیستەمە.
ستاربوون
نوستن.دامەزران٬ حاوانەوە٬ زۆرتر بۆ کەسێکی بزۆروبیشەرم بەکاردەبرێ.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ستارخانی
جۆرە کاڵایەکە وەک ( مرادخانی ) بەڵام ئەم یەخە بەرەڵا و چەسپترە .
ستارخانی
نوعی نیم تنه مردانه
ستارخانی
جۆرێ کەوای پیاوانەی نیوقەد
ستارخانی
جوورە کەوایەکە وە کوو مرادخانی وایە٬ بەڵام ﺌەم ﺌێخە ﺌاوە ڵەو چەسپترە.
ستارلێهە ڵگرتن
ﺌارام لێهەڵگرتن.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
ستاره
[ا. ع ]
(سیتاره - sitare)
شتێ که شتێکی پێ بپۆشرێ.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
ستاره
[ا ]
(سیتاره - sitare)
ئه ستێره، هه ساره، به خت و تالح و یه غباڵ.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
ستاره
[ا. مر ]
(سیتاره - sitare)
سێ تار.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
ستاره بار
[ص. فا ]
(سیتاره بار - sitare bar)
ئه ستێره باران، گریان، رژانی فرمێسک.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
ستاره دان
[ص. فا ]
(سیتاره دان - sitaredan)
ئه ستێره ناس، ئه ستێره وان.