لَعن، لَعنَة.

غەزای بەدر.

لە نووری موعجیزەی تیغی نەما قەت ظوڵمەتی شوبهەت
کە ڕووناکی شەوی میعراجی، ڕۆژی بەدری بورهانە

مانگی چواردە.

لە خەوف و خەجڵەتی، بەدری شەهی ئەنجوم سوپەهـ ئێستەیش
کە هەڵدێ، زەردیی و سووریی لە طەلعەتیا نومایانە

میری بۆتانە، کە بنەماڵەی پادشایەتی کوردستانی باکوور بەوی کۆتایی هاتووە واتا پادشای هەرەدووایی ئەو هەرێمەی بووە

پێستی ژێر دووگی مەڕ

ست.» تم: بەدخوویی

مانگی چواردە کە شەوی تاریک ڕووناک ئەکاتەوە.

بە فەرموودەی خودا فەرمووی: بفەرموو! هەستە هەر ئیستە
لەجێی بەدری دوجا و دوڕڕی یەکتا، دوڕڕی یەکدانە

شارێکی کوردانە لە خووارەوەی بەغدایە لە نزیک شاری عمارە

ڕابەری شارەزا

بدرقه

بەڕێ کردن، ئاگاداری ڕێونگ لە سەفەردا .ئەم وشە لە ڕەسەندا «پادارهە»یە، واتا: پاسداری ڕێگە، عارەب بەو دەردەی بردووە

رابەری شارەزا، ڕێ نیشاندان._کردن: رابەری کردن، بەڕێ کردن، ڕەوانەکردن

مست. مت.» بۆ ڕێز لێگرتن «// پێشواز کردن»، بۆ پاراستن له مەترسییان، بۆ پێشاندانی ڕێگا، دەگەڵ کەسێ ڕۆیشتن.. تێبــ.ینی: من بۆم ساغنەبۆوه که بنج و بناوانی وشەی «بەدرەقه» چیە و لەکوێرا هاتووه و داخوا وشەیەکی کوردی پەتییه یا لە زمانێکی بێگانه خوازراوەتەوه. مامۆستا تۆفیق وەهبی «تم: هبێد-10» وەکوو هێندێ وشەی خوازراوەی تر هیچ نیشانەیەکی لەبەر دەم ئەم وشەیه دانەناوه ئەمه وا دەگەیەنێ که ئەوان ئەم وشەیه بە وشەیە کی کوردی دەزانن. مردۆخ «تم: ب1، ل126» له هاوتا عەڕەبیەکانی ئەم وشەیەدا «بەدرەقه» ی نەنووسیوه و به وشەیەکی کوردی داناوه. دوکتۆر معین «تم: فەرهەنگ، ج1، ل- 482» ئەم وشەیه ی به عەڕەبی داناوه کەچی «المنجد» م سەنگ و سووژن دا، وشەی «بەدرەقه» م تێدا نەدۆزیەوه. ب» بەدرەقە کردنی کەسێ ئە وە ناگە یێنی که هەتا ئا خری دەگەڵی بڕۆن.

ڕابەریکردن لە ڕێ ڕۆیندا

بَدرَقەکردن، رَوانەکَردن، بدرود کَردن، بدرود گُفتن.

ڕوانەکردن. [بەڕێکردن]

تَودِیع، تَشییع، مُشایَعَة.

نا.» جۆرێ مێش هەنگوینی کەوی نەکراوه. ڕەشه له هەنگی ماڵی بچووکتره و ڕەنگی ڕەشه، درێژتر و چالاکتریشه. زیاتر له قەڵەشتی ڕەوەزه بەرداندا شانه دەکا که به زەحمەت پیاو دەتوانێ بیگاتێ و هەر بۆیەشه هەنگوینەکەی که پێی دەڵێن هەنگوینی شەمەترێلکه یا شەمەتلێنکه و لە هەنگوینی ئاسایی باشتر و خۆشتره زۆر کەم دەست دەکەوێ و یەکێکه لەو شته نایابانەی که له کوردستانەوه بۆ هەندەران بە دیاری دەبە ن تێبــ.ینی: من ئەم وشەیەم نەدەزانی و تەنیا هەنگوینی شەمەترێلکەم بیستبوو، «خا.»، «هبێد» و «معر.» هەر سێکیان ئەم وشەیان نووسیوه و من لەوانەم وەرگرتووه و بۆ مانا لێکدانەوەکەشی زیاتر له فەرهەنگی کشتوکاڵی مامۆستا شێخ مارفی قەرەداغی کەڵکم وەرگرتووه.* «مک.» شەمەترێلکه ؟ «سیم.» شەمەتلێنکه؟

جۆرە هەنگێکە لە هەنگی ماڵی پچووکترە و، هەنگوێنەکەشی لە هەنگوێنی ماڵی جیڕتر و خۆشتر و بەنرخترە و پێی دەڵێن: هەنگوێنی (شەمەتلێنکە)

نوعی زنبور عسل سیاه