نەخۆش بە ئێشی سپڵ
کز و کەنەفت

(هەورا.): بڵاوبوونەوە٬ تەنینەوە

transparent, شەفاف، ئەو کاخەز یان شووشەیە پاشی ڕوونە، ئەمدیو و ئەودیوی ڕوونە. مەسعوود محەمەد لە «زاراوەسازیی پێوانە»دا پێشنیازێکی جەلادت بەردرخان دەگێڕێتەوە کە «پاشبین»ی بۆ Transparent و «پاشڕوون»ی بۆ Translucent داناوە.

دووا ڕۆژبین، پاشەڕۆژبین، چەگناس، دووابین

الاستبصار الاسترجاعي أو الخلفي

Hindsight

چەگناسی، دووا ڕۆژبینی

چەگناس._ی: چەگناسی

زۆربەی سەرچاوەکان، دوو زاراوەی پان عەرەبیزم و پان ئیسلامیزم، بە یەک دەروو (مدخل) لە ئەژماردێنن و نزیکایەتی میژوویی و مەفهوومی ئەم دووانە بەرجەستە دەکەنەوە. بۆیە ئاخێزگەی پان عەرەبیزمیش، هەر دەگەڕێتەوە بۆ ڕاپەڕینی عەرەبان لە هەمبەر حکوومەتی تورکانی عوسمانی پێش شەڕی جیهانی یەکەم (1914) .
دەزگەی هەواڵگری بەریتانیا، بە سەرپەرشتی تۆمس ئیدوارد لۆرێنس (1935-1888)، بەڵێنی دا بە عەرەبان کە وەڵاتێکی مەزنی عەرەبی، هەر لە کەنداوی فارسەوە تا جۆگەی سوئێز، دابمەزرێنێ. ئەم ڕاپەڕینە سەرەتا لە حیجازەوە دەستی پێکرد ئینجا ڕووی کردە دیمەشق لە سووریا و ڕۆژی 3ی ئۆکتۆبەری 1918 دەستی تورکان لە حکوومەتکردن لەم شارە، کورتبۆوە. لە لایەکی دیکەەوە بەهۆی دەسبەسەراگرتنی فەرەنسە و بەریتانیا بە سەر چەند ناوچەی عەرەبی وەکوو (لوبنان، ئەردەن، سووریا، فەلەستین و عێراق) ڕاپەڕینی پان عەرەبی لە کەشێکی دیکەدا ڕووی خەباتەکەی کردە ئەو دوو وەڵاتە. بۆیە کەسانێکی وەکوو ئەمین ئەلحەسەنی (موفتی ئۆرشەلیم)، شوکری قووەتلی، جەمیل مەردەم، ڕەشید عالی گێڵانی، میشل ئەفلەق و سەلاحەدین بەیتار، بوونە ڕێبەرانی قۆناخ بە قۆناخی بزووتنەوەی پان عەرەبیزم. (بڕوانە بەعس)
زاراوەی پان عەرەبیزم، یەکەم جار لە لایەن جەمال عەبدول ناسر ڕێبەری ناسیۆنالیستەکانی میسر لە ساڵەکانی 1950 بەکار هێنرا. ناسر، زۆری هەوڵداوە کە پان عەرەبیزم بکاتە بەرەیەکی دژ بە ئێرانی و بەم بۆنەوە یەکێک لەو پڕۆژانەی کە ویستوویە ئەنجامی بدات، گۆڕینی ناوی «کەنداوی فارس» بووە بە «کەنداوی عەرەبی» .
ئەفلەق و بین لادەن و سەدام حوسێن، لە جوملەی ئەو عەرەبە شوڤینیانە بوون کە لە ئیسلام کەڵکیان وەرگرتووە بۆ زیندووکردنەوەی عەرەبییەت. نژادپەرستی عەرەبی، لەسەردەمی سەدام حوسێن بەوپەڕی شەرمەزاری و بێویژدانی خۆی دەگا و ئەم سیاسەتە چەپەڵە، بەنیسبەت گەلی کورد بە دڕندانەترین ڕووکار خۆی پێشان دەدات. بۆ وێنە لە ساڵی 1970 هەزاران کورد بەرەو ئێران دەردەکات کە زۆرینەیان تا ئیستەش نەگەڕاونەوە و هەر لە ئێران دەژین. بە عەرەبکردنی شاری کەرکووک و کارەساتەکانی ئەنفال*و هەڵەبجەش دوو نموونەی دیکەن لە کردەوە نامرۆڤانەکانی سەدام وەکوو ئەنجامی پان عەرەبیزم.

پان عربیسم

Pan-arabism

(پەرتەوبینی - pertewbînî)

تەماشاکردنی ئەندامێن ناوەوەی مرۆڤ له رێگەی ئەشیعەوه.

کنایه از آدم دانا و متفکر

برێتی لە مرۆی زۆر زانا و بە تۆژینەوە

پیشبینی

خەبەر لە دواڕۆژ دان، خەبەر لە ئاکامی کارێک دان

ڕیزە دڕکەزیی یا قامیش یا شتێکی ترە دروست کرابێ بەگردی شتێکدا بۆ پاراستنی

پەرژان

پەیدابوون

(چەربیدەن - çerbîden)

زیادبوون، قورستربوونی شتێک لە شتێک لە کێشاندا.