بمب
گلوله توپ
نارنجک

بۆمبا
بەرکەتۆپ
نارنجۆک

نگا: قومبولە

قومبولە

خدا، بوباش، فَرتاش، نوتاش، نَراک.

خوا، نەمر. [ ئەوەی کە پێوستەببێت و ناکرێت نەبێت.]

واجِبُ الوُجُود، مُمتَنعُ الفَناء.

(کاتابولیسم - kata bulism)

چۆنیەتی شی بوونەوەی خۆراک له بەدەندا.

«نا.»، «مک.» 1- باڵندەیێکی بچکۆلانەیه به ئەندازەی چۆلەکەیەک، ڕەنگی پشتی کەوەیەکی ئاماڵ سوور و بەرزگی زەرده، دندووکی بچووک و خۆی به تێکڕایی جوان و ژیکەڵەیه، دەنگی زۆرخۆشه هەر بۆیە دەیگرن و دەیکەنه قەفەزەوە. 2- «ست.»، «مج.». آ» حاڵی ئینسانێکی بێ گرێ و گۆڵ و ڕەوان قسەبکا. ب» حاڵی کەسێکی دەمی ڕاناوەستێ و زۆر قسە دەکا، زۆر بڵه.

دەنگی بولبول

بلبل._دەچریکێنێ: (هەورا) بولبول چریکنۆ._دەخووێنێ: (هەورا) بولبول ووانۆ. نێوی ئافرەتانە

(هەبسول بەول - hebsul bewl)

میزگیران.

(هورغەتول بەول - hurxetul bewl)

سووتانەوەی بۆری میز.

(زوبول - zubûl)

سیس بوون، ژاکان و له گه شه که وتن، لاواز بوون.

(سیمبول - simbûl)

ڕه مز، نموونه، نیشانه، ئاماژه، هێما.

جۆرە گوڵێکە لە گوڵدانا ئەینێژن و بۆ نەورۆزی ئامادە ئەکەن. (قضیب البان) یی. وەک لقی بان.

پەرچەمی سونبولیی و، قەددی  (قضيب البان) یی
زوڵف بەهلوولیی و، خەط زەنگیی و، وەجهی حەسەنە

گوڵیکە.

گیایەکی بۆنخۆشی گوڵشینە پەلکی وەکوو هی نێرگزییەو هێندەی ویش بڵند دەبێ.

(توبوول ـ tubûl)

ده هۆڵان.

(ئوغبول - uxbȗl)

تەنگانه، سەختی، پاشماوەی نەخۆشی یان دژمنایەتی، تامێسکه.

(غابیلی غوبول - xabili xubûl)

باوەڕ کەردەنی، جێی قبوڵکردن.

(غەبوول – xebûl)

قەبوڵ کردن، قاییلبوون، رازی بوون.

(غەبوول ئوفتادەن - xebûl uftaden)

پەسند بوون، پەسند کردن.

(غەبوول شودەن - xebûl şuden)

قەبووڵبوون.

(غەبوول کەردەن - xebûl kerden)

قەبووڵ کردن.

(مەغبوول - mexbûl)

قەبوڵ کراو، پەسند کراو.

ئەوەی تازە مووی لێ هاتبێ و مووەکانی ڕووی وەک سونبول ناسک بن.

نەرگس نیگەهـ و ساق سەمەن، کورتە بەنەفشەن
موو سونبول و، ڕوومه ت گوڵ و، هەم لاله کولاهن

(گلوبوول - gulubûl)

خڕۆکی خوێن (سوورو سپی).