(خاتەم بەند - xatem bend)

خاتەمکار، خاتەمساز.

(خەستەبەند - xestebend)

برین پێچ.

(خاب بەند - xab bend)

کەسێک بە جادوو بکرێتە خەو، بە زەبری جادو کەسێک لە خەو بکرێت.

(خیابان بەندی - xîyaban bendî)

شەقام رێژی.

(دەسته بەندی - deste bendi)

تاقمبەندی، تاقم تاقمینه، دەسته بەندی، دەسته سازکردن دژی کەسیک یان کومەلیک، کومه لسازی.

خاطرجمع

(دەهان بەند - dehan bend)

لغاو، دەمبین، دەم به ست، دەمبەند.

قانون اساسی

Constitutional law

دەستووری بنچینەیی بریتییە لە بەڵگەنامەیەکی بناخەیی و بنچینەیی کە لە وەڵاتێکدا سروشتی دەسەڵات و ئەرک و مافەکانی شارۆمەندان دەست نیشان دەکات. دەستوور، شێوازی حکوومەتکردن یا ڕاگواستنی دەسەڵاتە. واتە کۆمەڵە ڕێسایەک کە توانێیی و ڕەفتاری هێزەکانی سەر بە دەوڵەت و مافە سەرەکییەکانی تاک و بەشداری شارۆمەندان لە بەڕێوەبردنی دەسەڵات لەڕێگەی دەنگدان بە نوێنەرانی خۆیان، دەست نیشان دەکات. لە پێناسەیەکی دیکەدا دەستووری بنچینەیی بریتییەلە کۆمەڵێ یاسا کە پێوەندی و چۆنیەتی هەڵسوکەوتی نێوان دەسەڵاتداران و شارۆمەندانی وەڵاتێک دیاری دەکات. دەستووری بنچینەیی لەو وەڵاتانەی کە بنەمایەکی دیموکراسییان هەبێ، لە لایەن کۆمەڵێ نوخبەی سیاسی کە بەپێی هەڵبژاردن لە «ئەنجومەنی دەستوور» یەک دەگرنەوە دەنووسرێ و دواتر بۆ پەسندکردنی جەماوەر دە��رێتە ڕیفراندۆمی دەستووری بنچینەیی (بڕوانە ڕاپرسی). دەستووری بنچینەیی، تاکە سەرچاوەی یاسادانان لە ئەژمار دێت لە هەموو بوارێکی کۆمەڵایەتی و ئابووری و سیاسی و کەلتووری کۆمەڵگەدا.
ئەرەستۆ، دەستووری بنچینەیی بە کۆمەڵێک ئەرک و کرداری وەڵاتێک دەزانێت کە چۆنییەتی دابەشکردنەکەی لە لایەن ئەو دەستوورەوە دیاری دەکرێت و دەسەڵاتی حاکمییەت و ناوەڕۆکی ئەو ئامانجانەی کە دەبێ خەڵکی وەڵاتێک پێی بگەن، دەستنیشان دەکرێت. دەستووری بنچینەیی لە بەستێنی سیاسیدا لەو کاتەوە زەق بۆوە کە سەرچاوەی دەسەڵات لە شازادەیەکەوە گەڕایەوە بۆ خەڵک و بەم دەرکەوتە، ئیدی پاشا و میران، وەکوو «خاوەن دەسەڵات» لەئەژمار نەهاتن بەڵکوو وەکوو دەسەڵاتدارانێک لە قەڵەم دران کە هێز و دەسەڵاتەکەیان لە دەستوورەوە سەرچاوە دەگرێت.
دەستووری بنچینەیی ئەورووپا: بڕوانە پەیمانی ماستریخت.

(ره هیم به ند - rehim bend)

ڕه حم به ند، پشتێنێکی تایبه تییه که ره حمی داکه وتووی ئافره تی پێدە بە سترێ.

(ره ده به ندی - red bendî)

چینبه ندی، ریزبه ندی، خانه به ندی.

(زه بان به ند - zeban bend)

زمان به ست، شتێ بدرێ به که سێک تا قسه نه کات و بێده نگ بێ.

(زه خم به ندی - zexm bendî)

برین پێچی.

(زه دو به ند - zedû bend)

سه رو ساخت، که ین و به ین، رێکه وتنی ژێراوژێری دوو یان چه ند که سێک له سه ر کارێ یان شتێ.

(سه خت بونیاد - bunyad sext)

بینای مکوم و پایه دار.

(سه ریهه م به ندی - serihem bendî )

چرێشله مه، به ڕێکردن، جه ڵه بی.

(سوست بونیاد - sust bunyad)

بناغه لاواز.

(سینه به ند - sînebend)

مه مکدان، سوخمه.

سێوی بن عەرد