مهندس

زانای ئەندازەگرتن، موهەندیس

ئەندازەزان، ئەندازەگر._ی: ئەندازەزانی، ئەندازەگری

چەندێتیی شت لە درێژی یا پانی یا بەرزی یا قەبارەیی (هندسە)

اندازه

ئەنازە

(نا.) ١-حەجم یا میقداری هەر شتێک بە کێشانە یا پێوانە. بە ئەندازەی شەش گەز فاسونیان بۆ بکڕە، بە ئەندازەی سێ کیلۆ دەبێ، ئەندازەی قاچی چەندە؟ ٢- نە گەورە نە بچووک، پڕبەپێست، لە قەدەر حاڵ، حەددی مەعموولی هەر شتێک. ((بۆرە نەبێ بازەبێ، کلکی لە ئەندازە بێ)). ٣- مقیاسە هەندێ لە سەنعەتکار (بەنا، جلدوور...) بۆ هەندێ کاروباری پیشەی خۆیان تەرخانی دەکەن و بەپێی مەبەست شکڵی دەگۆڕێ و گەورە و بچووکیش دەبێ. ئەندازەی بەنایان، ئەندازەی بەرە تاسکڵاو، ئەندازەی وڵاغان ( بۆ پێوانی بەرزی و نزمی). ((قەت بە یەک ناگەن لە یەک جا ئەم خەزان و ئەو بەهار)) ((ڕاستی شمشاد و قەددی تۆ بە ئەندازەی یەکن)) (سالم: گ،-٦٠)

چاپان، هەند، چەندێتی، ڕادە، سێو، تیەن، به_یی: بەقەد، بارستایی، هێندەیی، له_بەدەر: سەراسا، بێڕادە._گر: کەسێکە بارستایی چتێکی بگرێ، ئەندازیار، ئەندازەناس، بەردەبار._گرتن: بارستایی و ڕادەی چتێکی گرتن._گری: بارستایی و ڕادەگیری، ئەندازەناسی، بەردەباری

(مست. مت.) ١-پێوانی درێژی، پانایی، قووڵایی، بەرزایی یا ئەستوورایی شتێک. ٢- دیاری کردنی مقیاسی جلوبەرگی ئینسان. بچۆ لای خەییاتەکە با ئەندازەت بگرێ. ((... هادی خان بۆ ئەندازە گرتنی هێلکەکان، کونێکی خڕی کردۆتە تەختەیەک...)) (قزڵجی: پێکەنین-١١٨)

کەسێک کە پیشەی گرتنی ئەندازە بێ (مهندس)

اندازه گیر، مساح

پێوەر، لەگەزدەر

گرتنی چەندێتی و قەوارەی شت

(نت.) ئەوانەی لە بازاڕ کاسبی دەکەن، بازرگان و دووکاندار و... ((دەستەیەکی تر ئەویش تجاڕە)) ((سیلکی کاسبی ە ئەهلی بازاڕە)) (پیرەمێرد-٢٦٢).

وازن، زریان

پەچەی ژنان

(ئابازیر - abazîr)

ئاڵەت و زەردە چەوەو بەهارات.

(ئیجازە - icaze)

مۆڵەت، رێدان، ئیجازەدان.

(ئیستیجازە - istîcaze)

مۆڵەت داواکردن.

(ئاغازەندە - axazende)

دەستپێکەر.