بادەوە

کولاک

تۆف، کڕێوە، باکوت، بادەوە

بادەوە

باتوو

گیایەکە بەدار و درەختدا هەڵدەچێ

پیچک گیاه

جۆرە گیایەکی باریک کە لە دار دەهاڵێ، گیایێ کە لە قەد دار پێچ دەخوا

بەرز بوونەوەو هەڵچوونی دار، (زا) گیایەکە بە دارو درەختاندا هەڵدەچێ

بادراو، باخوواردوو

شروع باران

هەوەڵ هاتنە خواری باران

(مست. لا.) تم: باران بارین. تۆزێ خێراکەن خەریکە باران دابدا. کەمێ پێ هەڵگرن خەریکە باران دایدەدا.

(بامدادان - bamdadan)

سپێدە، بوڵێڵی بەیانی، کازیوە.

«مست.، مت.» خوێندنی ئەو دووعاعایانەی کە له دینی ئیسلامدا بۆ «بانگ /٢» دیاریکراوە. لەبن سەری منداڵی ساوای تازه لەدایک بوو. تێبــ.- ئەم کاره چەند ڕۆژێ پاش بوونی منداڵ دەکرێ، شەوێک به پێی حاڵ خێزانه خاوەن منداڵەکه، دۆست و خزم و کەسی خۆیان و مەلایەک بانگ دەکەن بۆ نان خواردن و ناونانی مناڵەکەیان قۆنداغەکەی منداڵەکە لەشوێنێک دادەنێن و «مەلا» لەلای ڕاستی سەری ڕا دەو ستێ و بانگ دەدا، پاشان به د ەنگێکی بەرز ئەو ناوه دەڵێ کە دایک و بابی منداڵەکه پەسە ندیان کردوه و دەبێژێ: «ئەو ناومان نا...».

مست. مت.»، «کن.» باسی چاکەی کەسێ کردن، پەسن دان، تاریف کردنی.

(بەلادانه - beladane)

جۆره گیایەکه.

مست. مت.»، «مک.» 1- ماوەی قسه کردن لێ بڕینەوه و بێدەنگ کردنی کەسێک. 2- «کن.» کافی بوونی خواردەمەنی بۆ ئەو خەڵکانەی لە ماڵێک یا هەر جێگایەکی تر بن.:: جا ئەوەندەی ترێیه به دەمی کێ دادەدەی «بەشی ئەو هەموانه ناکا.

بریتییە لە بەفێڕۆدانی شت

بەئاو دادان، واتا بە خۆڕایی چتێک یا سامان لە دەستدان یا ماوەی تەمەن و ڕەنجی ساڵەها بەفیڕۆدان