گامێشی سێ ساڵانە

شتێکە باجی دەوڵەتی بەسەرەوە بێ و لەبەرئەوە بەدزییەوە بفرۆشرێ

قاچاق

Contraband

بە کەسێک یا شتێک دەڵێن کە بەپێی دەستوور لە وەڵاتێک یاساغ بێت. ئەم زاراوە هەروەها بە واتای «قاچاخی جەنگ» یش لێکدراوەتەوە کە بریتییە لە شمەک و تفاقی شەڕ کە نابێ لە لایەن وەڵاتانی بێلایەنەوە بگاتە دەستی لایەنێکی شەڕەکە. لەم ڕووەوە هەرکام لە لایەنەکانی شەڕ دەتوانن پاپۆڕەکانی وەڵاتانی بێلایەن بۆ پشکنینی شمەکی قاچاخ بگەڕێن. لە سەرەتادا قاچاخ بریتی بوو لە چەک و تەقەمەنی و تفاقی شەڕ بەڵام دواتر ئەسپ و هەموو چوارپێیەکی بارهەڵگریش بەو لیستە زیاد کرا.
قاچاخی جەنگ: بڕوانە قاچاخ.

دزد، دزدی، دزدیدنی

دز، دزی، دزیەتی [کەسێک بە شێوەت نایاسایی مامەڵە دەکات. هەروەها: قاچاخی و ئەوەی بۆ قاجاخی دەشێت]

لِصّ، سارِق، طَرِید، طَرِیدَه، هَشیلَه، سِرقَه، سُراقَه

شتر بچه دوساله
کار قاچاق
کسی که کار خلاف قانون انجام دهد
اموال قاچاق
تحت تعقیب
غایب شده
رموک

بەچکە حوشتری دوساڵە
کاری دژی دەستوری دەوڵەت
کەسێ کاری دژی دەستوری دەوڵەت دەکا
ماڵێ کە کڕین و فرۆشی بەرانبەر بە دەستوری دەوڵەت نیە
کەسێ کە لە ترسی دەوڵەت خۆی شاردۆتەوە
تۆراو، تاربۆگ: چەندێکە لێمان قاچاخ بوە
ڕەوەک

یاخی٬سەربزێو.گامێشی سێ ساڵانە. ماڵێکە باج و سەرانەی میری لێ دەرنەکرابێ

تەپاڵەیەکە لەپاش شێلان پان کرابێتەوە بۆ سووتەمەنی

تاپاله خشک
کلاغ سیاه

دەوەی وشکەوە بوگ، تەپاڵە
قەڵەڕەشە

قەڵاخی دەوە و تەپاڵە.-ی (ئەردە.): کراسی ڕەش

قەڵتاغ

قلتاق، چوب داخل زین
کنایه از پیر فرتوت و از کار افتاده

دارێ کە زین دا دەکارکراوە
برێتی لە پیری لە کارکەفتگ

دار یا ئاسنێکه٬ کە زینی لێ دروستدەکرێ. قەڵتاخ٬ داری نێو زینی

یەکێکە کە بکەوێتە ناوەندی دوو کەسەوە بۆ یەکخستنیان(واسیتە)