ئافەرۆز، بێشەرم و بێبەهرە، دوورخراوەوە، دەرکراو._ کرن: بێشەرم و بێبەهره کرن، دەرکردن

(مست. مت.) پاش گوێ خستن، حیساب بۆ نەکردن، تەرک کردن، ئیهمال کردن، بەلاوەنان (ی کەسێک). دەبوایە هەر زوو ئەفەرۆزی کەی بۆ دۆستایەتی نابێ، دەمێکە ژنە گەورەی ئەفەرۆز کردووە، هەر خۆمان بچین و ئەم کابرایە ئەفەرۆز کەین باشە. تێبــ._ با لای منەوە ئەم وشەیە لە دەوری عوسمانیدا هاتۆتە ناو زمانی کوردی، ئەوانیش لە (ڕییفویزێ Refuser) فرەنسییان وەرگرتووە کە هەر بەم مانایەیە. هس.: (عا.: رفز).

(نا.)، (کعر.) تم: ئەفریقا.

حرف احترام برای مردان

وشەی ڕێزلێنان وەک بەگ، ئاغا

(نا.)، (کعر.) ١- لەقەبێکە بۆ ڕێزلێنان بە پیاوە گەورەکانی عوسمانی کوتراوە. ٢- بۆ ڕێزگرتن دەخرێتە دوای ناوی پیاوانەوە. ((... لە حەواشەوە عبدالقادر ئەفەندی سنووری مڵکی خۆی دیاری کردووە، تەنانەت هەتاویش بەخۆڕایی ناتوانێ ڕێی بکەوێتە ئەوێ)) (قزڵجی: پێکەنین-٢٥). ٣- هەر کەسێکی چاکەت و پانتۆڵی دەبەردابێ. ٤- بۆ تەوس و پلار بە ڕاوێژێکی تایبەتی دەکوترێ. ئەفەندی! ئەوە لەکوێ بووی. هۆی ئەفەندی فەردە ئەوە بۆ واز لەم قسە زلانەت ناهێنی. تێبــ.- دوکتۆر معین دەڵێ: ئەم وشەیە لە (ئۆتانتیکۆس)ی یۆنانی وەرگیراوە و ئاوای مەعنا لێداوەتەوە (ئەو کەسەی بۆخۆی ئیش دەکا، مووستەقیل بە زاتە)، (تم؛ فەرهەنگ. ج١-٣١٩).

زەوییەکە داری لێ چەقابێ

آقاقیا. (درختی است معروف.)

ئاقاقیا. [ئەکاکی، دارجەوی (درەختێکی بەناوبانگە.)]

اقاقیا، اقااقیة، وێنە= ئاقاقیا

(نا،) تم: دەرەبەگ. ((داری ئرقتاعی لە بن ئەهێنن)) ((لە مەکری ئینگلیس دنیا ئەبێ چۆڵ)) تێبــ.- ئەم وشەیە لە کوردیدا زۆر تازەیە.

بەش، بەشەکان. ئوتۆمبیلەکەی بە ئەقسات فرۆشت، ئێستا پیاو دەتوانێ ناوماڵی تەواو بە ئەقسات بکڕێ.

خەنجەرێکی گچکەڵەیە لەپشتەوە هەڵدەگیرێ

عاقل

ئاقڵ، ژیر، بەئاوەز

(نا.) تم: ئاقڵ.

دریابار، دریای بزرگ.

دەریای گەورە، دەریای بێ پەی. [ئۆقیانووس، زەریا]

بحرمحیط، اقیانوس کبیر.

ئاقیق، عەقیق