چوبک، اشنان

«نا.» گیایەکە لە نواڵان دەڕوێ، لق و پۆپی باریک و ساقەتی ئەستوورە، ماڵات نایخوا. ڕەگەکەی وشک دەکەنەوە و لە دەستاڕی دەکەن و جلی پێ دەشۆن. «کوردە! ئەسپۆنەکەت وردە؟» هس.: سابوون «لە بەشێکی زۆری زمانە ئورووپایییەکانیشدا».

گرۆکە،(هەورا) چۆغان، زرۆی. بنەگیایەکە بە وورد کراوی بۆ جل شوشتنێ بەکار دەبرێ، ئەسپۆن لەم سێ گیایانە پەیدادەبێ: گلۆک، تێسوو، کافوور، بۆ ژانی زگ و کەلەکەو جێگایانیتر تێکەڵ بە ئاوی سارد بخورێتەوە زۆر بەسوودە بۆ تا، بە سیریش لەگەڵ زەردێنە هێلکەو خووێی کوێستانێ دەکرێتە شاف زۆر باشە، لەشی خروودارو خارشتداریشی پێ بشۆرێ گەلێک سوودی لێدیتراوە

شپش

جانەوەری هەواڵی کێچ، ئەسپشێ

دووچەرخە، ئەسپە دارینە

ئەسپیدار، سپیدار، چنار

ئەسپی پۆستەخانە

سپیدار

فانه

هۆرە، پواز، داروکێکە دەخرێتە قەڵشی کۆلکەدارەوە تا یەک نەیەتەوە و بە تەور بیشکێنن

«نا.»، «با.» ۱- پارچە دار یا ئاسنێکی نووک تیژە بە شکڵی دەمە تەور، بۆ قەڵاشتنی دار و بڕینەوەی تەختە و... بە کاردێت، کاری ئەوەیە نایەڵێ قەڵشتی دار و تەختەکە وێک بێتەوە و ڕێگای ئیش کردنی تەور یا مشار بگرێ. هەروەها کەوشدروو بۆ لێک دوور خستنەوەی لەتەکانی قاڵبی کەوش کەڵکی لێ وەردەگرن. هس.: ۱- سپینج=دەمە شیر یا چەقۆ، (عا.:نصل)،«تم: ژابا- ۲۳۴» ب» سفین «اسفین» عاڕەبی هەر بە مەعنای «ئەسپین» ی کوردی، لە یۆنانی وەرگیراوە «تمـ: المنجد- ۳۳۸»، ج» سپینای لاتینی=دڕک. ٭پواز، سپێنە، هۆرە. ۲- کۆڵەکەیەک وەبەر دیواری شکستی دەدەن تا نەیەڵێ بڕووخێ.

درخت تبریزی

سپیدار، سپیندار، دارێکی بێ بەری تێکوڵ سپی بۆ دارەڕاو سنعات دەکار دێ

«نتـ.» جۆرە دارێکە، توێکڵ و دارەکەی سپییە، درێژ و ڕاست هەڵدەچێ، گرێ و گۆڵ و خوار وخێچی تێدا نییە، بۆ کاروباری دارتاشی و دارەڕای خانوو کەڵکی لێ وەردەگیرێ و کاغەزیشی لێ دروست دەکرێ. هس.: ئەسپین.

جوورە چنارێکە، سپیدار، سپیندار، ئەسپیندار لەگەڵ شاتانی یەک کۆزن، بەڵان لکی بڵاو دەبێ و قەدی تاکتاکەشیان خووار دەبێ، گەڵایەکانی وەهی شاتووی دەچێ بەڵان گچکەتره و کەسک دەنووێنی چونکوو گەڵای تووی ڕەش کەسکێکە ڕەش دەنووێنی

شنگ
گیاه شنگ

شنگ
ئەسپنگ

«نا.»، «مکـ.» گییایەکی دەشتەکیی بەهارییە، گەڵای باریک و درێژ و گرنج گرنجە، لە چیا و دەشتی کوردستان زۆرە، بە خوێوە دەخورێ. ٭ئەسپنگ. «کعر.» شنگ.

دەعبایەکی بچووکی چنگاویی بە ئاڵۆشە دەداتە جەستەی گیاندار