تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 32
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
ئەخت
تلاش
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
ئەخت
کۆششت
و
تەقەلا
،
دەگەڵ
وشەی چاردا دەگوترێ:
هەرچەند
ئەختو چارم
کرد
نەهات
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەخت و چار
«نتـ.»، «مکـ.»
هەوڵ
و تەقەلای زۆر.:
هەر
چەندی
ئەخت و چارم
کرد
،
بێ
فایدە
بوو
دەگەڵم
نەهات
و
نەهات
. تێبــ.ینی:
وەکوو
دەبینن
ئەم
وشەیە
لە
دوو
کەرت
پێکهاتووە، کەرتی دووهەمیان «
چار
»
ڕوون
و ناسراوە.
بەڵام
ئەخت وشەیەکە
تەنیا
لە
موکوریان و ئەویش
هەر
لەم
وشە
«موڕەککەب» ەدا بیستراوە و زۆریش
بە
کار
دەهێنرێ،
جا
لە
بابەت
ئەسڵەکەیەوە
دوو
ڕێی دەچێتێ: ۱-
لە
وانەیە «
عهد
» ی عەڕەبی
بێ
و جەڕابێ،
کە
ئەمەیان
بە
لای
منەوە ئیحتیمالێکی
کز
و
بێ
هێز
و
پێزە
. ۲-
لە
کوردستانی
تورکیا «ئەختی، ئاختی»
ناوە
بۆ
پیاوان،
حاجی
ئەختی «محەممەد ئەختی مەحامی_باڤێ تووژۆ_» یەکێک
بووە
لە
ناودارەکانی شۆڕشی
شێخ
سەعید[تمـ: دۆزا
کوردستان
: زنارسڵۆپی «خوالێخۆشبوو: قەدری
بەگ
جەمیل
پاشا
» _لاپەڕە۸۲]، قەدری
جان
دەڵێ: «دەستێ کو ئەختی هەڵدایە سەردار+چاڤاتە هەژاند
ئەو
دەستێ
گەمار
» ۳- «... دەپشکی ۸۱ی «
ئابان
یەشت» داهاتوە
کە
«ئۆئیشتە»
لە
بنەماڵەی «فریانە»
قوربانی
بۆ
«ئەناهیتە»
کرد
و
لێی
پاڕایەوە
کە
بەسەر «ئەختییە» ی
سەرکێش
دا
زاڵی
کا
» «تمـ:
پد
، یگد. جـ- ۲_۳۹۳»،
هەر
لە
پەراوێزی
ئەو
لاپەڕەیەدا پرۆفسۆر «پوورداوود»
ئاوا
دەڵێ: «داستانی «یۆشت فریان» و «ئەخت» مەوزووعی کتێبــ.ێکی
پچووکی
پەهلەوییە. «ئەخت» ی
جادووباز
بە
سوپایێکی زۆرەوە
هاتە
شارێک و
گوتی
شارەکە
خاپوور
دەکەم
ئەگەر
کەسێ
نەبێ
بتوانێ ۳۳مەتەڵی
من
هەڵبێنێ.
یەکێ
لە
پیاوچاکان
کە
«یۆشت فریان»
بێ
وەڵامی
هەموو
پرسیارەکانی دایەوە و «ئەخت»
لە
وەڵامی
سێ
پرسیاری «یۆشت فریان»
دا
،
داما
و کوژرا.». «ئەختییە»
کە
لە
ئاوێستادا
ناوی
جادووگەرێک
بووە
، ئێستاش
لە
کوردستان
هەر
ناوە
،
جا
ئەگەر
بڵێین
هەرتکیان
یەکن
لەوانە
نییە
لە
ڕاستی
لامان
دابێ. «ئەختییە»
خۆی
لە
قالبی
سفەت
و ئیسمی مەنسووب
دایە
و
دوور
نییە
لە
کاتی
خۆیدا
وەکوو
لەقەب
و مانای:
زۆرزان
،
لێزان
،
فێڵباز
و.... درابێ
بەو
«
جادووگەر
» ە
ئێستا
خۆشی
و ماناکەشی
لە
بیران
چوونەوە
و «ئەخت» ی موکریانییان
لێ
بە
جێماوە.
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
پشت ئەخت(مەلیش.، شو)
مارەیی
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
ئەختان
فرصت
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
ئەختان
فرسەت
،
دەرفەت
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - فارسی
ئەختاڵچی
شوخی
باز
، تیتال
باز
،
شوخ
،
شنگ
، شنگول.
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
ئەختاڵچی
شۆخیباز
،
گاڵتەچی
،
تیتاڵباز
. [نوکتەباز]
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - عارەبی
ئەختاڵچی
ظریف
،
ملیح
، مزیر،
فکە
،
مزاح
،
ملاح
،
دعاب
،
هزال
.
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
ئەخترمە
وڵاخێکە
لە
جەنگدا
لە
دوژمن
گیرابێ
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
ئەخترمە
اسب
به
غنیمت
گرفته
از
دشمن
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
ئەخترمە
ئەسپی
لە
دوژمن
گیراو
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئەخترمە
ووڵاخێکە
لە
شەڕێدا
لە
دوژمن
گیرابێ
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
ئەختە
یەختە
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - فارسی
ئەختە
اختە
، آختە
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
ئەختە
خەسیاگ
. [خەساو:
گون
دەرهاتوو].
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - عارەبی
ئەختە
خصی
.
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
ئەختە
اخته
درخت
سبز
هرس
شده
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
ئەختە
گون
دەرهاتوو
داری
شینی
سەر
قرتاو
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئەختە(زا)
یەختە
،
خەساو
، خەسیاگ._کردن:
خەساندن
،
خەسانن
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەختەر
[[فر.]]
«نا.» ۱- تمـ:
ئەستێرە
. «
عالەم
بە
یەکا
دێن
و دەچن
هەر
وەکوو
مەحشەر
» «
یەک
یەک
بە
مەسەل
مانگ
و
یەکێ
هەر
وەکوو
ئەختەر
» «قانیع: گوڵاڵەی مەریوان_۳۰» ۲-
ناوە
بۆ
ئافرەتان.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەختەر شناس
«سفا.» تمـ:
ئەستێرە
ناس
. «
جەو
دما
ئەسحاب «
زیج
» و «
ئوستوڕلاب
» » «ئەختەرشناسان ئەڕستوو
خیتاب
» «خانا_۲۰»
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەختەر شناسی
«حمسـ» تمـ:
ئەستێرە
ناسی
.
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئەختەر ژمار(ژاوە)
(هەورا)
هەسارە
ژمار._ی:
هەسارە
ژماری
1
2