تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئادەکردن
ئادەی
[[ ئا + دەی ]]
«ئمتـ..»، «سیمـ.» ئامرازی هاندانە بۆ کردنی کارێ: ئا دەی پڕ دەنە پیلی، ئا دەی هەڵسە سەر پێ، یا دەی تۆزێ بچۆ بەو لاوە * دا دەی، دەی، یاڵڵا.
ئادەی(بابا)
ئاذ(هەورا)
ئەو؛ ڕاناوی کەسی سێیەمی تاکە بۆمێ
ئاذێ(هەورا)
ئەوان؛ ڕاناوی دەستەکەسێکی سێیەمە سا نێربێ یا مێ
ئاذە(هەورا)
ئەو؛ ڕاناوی کەسی سێیەمی تاکە بۆمێ
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئار
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئار
ئار
ئارد، دەغڵی هاڕیاوی ئامادەی نان
جێگە: نزار یا نسار: جێی نسێ، هەوار: جێی هەوا، شار: شوێنی گەورە
ئاگر: زستانان ئار و ئەز
ئار
گۆیا یەکێک بووە لە ڕزگاربووەکانی کوولاک تۆفان، هێندێکیش دەڵێن کوڕی نووحییە. ئاگر، ئاوور، ئارد، هارد. (هەورا): خۆزگە
ئار و مۆرە
آهار و مهرە، نشاستە ومهرە.
ئار و مۆرە
نشاسە و مۆرە. [نیشاستە وئامرازی نیشاستە ساوین بە کاغەز و پارچەدا].
ئار و مۆرە
تنشیە.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئارا
وتەیەکە دەنووسێ بە دوای هێندێ وشەوە، مەبەستی ئارایش و جوانکردن دەگەیێنێ
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئارا
ئارا
«نا.»، «مکـ.» ١- پەیوەندی دۆستایەتی و ناسیاوی دوو کەس داگەڵ یەکتر: حەسەن و شیڕکۆ ئارایان پێکەوە نییە. ٢- «مجـ.» حەز کردن لە خواردەمەنی یا هەر شتێکی تر: نەوزاد دەگەڵ پەنیر ئارای نیە «حەزی لێ ناکا و نایخوا»، کاک جەمال دەگەڵ مریشک ئارای باشە «حەزی لێ دەکا». ٣- نێوان، مابەین، دووری دوو شت لە یەکتر. تێبــ. ـ ئەم وشەیە لە ئەسڵا بە مەعنای سێیەم «دووری دوو شتی مادی لە یەکتر» بووە، بەڵام بەرەبەرە جێگەی بۆ ئەوانی تر چۆڵ کردووە. لە زمانی لاتیندا AREA بە جێ خەرمان کوتراوە و هەر ئەم وشەیە لە زمانی ئینگلیسیدا هەیە و بە «مەساحەت، مەڵبەند، داڵانی تەنگی درێژ کە لە ناو ماڵەوە بچێ بۆ ژێرخان و ژێر زەمینان» دەکوترێ، لە تورکی ئازەربایەجانیدا هەر بە مەعنای سێیەم وەرگیراوە * پەیوەندی، نێوان. هس.: ئاران.
ئارا(باک)
ئایا، ئەرێ، ئامرازی بانگ کردنێیە، ڕازێنەوە. بە دووایی ووشانەوە دەنووسێ وەکوو جیهان ئارا، ڕەزم ئارا، نەمجومەن ئارا