بڕوانە: ئاوه و ئاوچوون

قوبووڵییەکی تەڕ و بڕە کە زۆر لەسەر ئاگر نەمابێتەوە

قوبووڵییەکی تەڕووبڕە کە زۆر لەسەر ئاگر نەمابێتەوە

کەسێکە کە ئاو بە گۆزە و دەفر لە شوێنێکەوە ببا بۆ شوێنێکی تر

سقا

سەقا، ئاوکێش

دەسته مێش هەنگووینێکە کێوییە کە دووای ئاوخوواردنەوە ڕاست بۆ هێلانەی خۆیان دەفڕن، ڕاوکەران وەشووێنیان دەکەوون بەو چەشنەی هێلانەکەیان دەدۆزنەوە، گۆیا هەنگەکان ئاوێ بۆ هێلانەکەیان دەبەن و لانادەنە جێگای دی. کەسێکیشە کە ئاو بە گۆزه و دەفر لە شووێنێکەوە بۆ شووێنێکی تر ببات

زنبورانی که از چشمه آب به کندو می برند
زنبورانی که به علت بلند پروازی راه کندو را گم می کنند

ئەو کاروانە هەنگەی لە کاتی شانە هەڵبەستنا دەچنە سەر کانیاو ئاو دەبەنە پلوورەوە
ئەو هەنگە لە بەر بەرزەفڕی پلوورەی لێ گوم دەبێ

ئەو مێش هەنگوینانەی کاریان ئاو بردنە لە کانیڕا بۆ کۆمەڵگای هەنگەکان «چ کەندووی دەستکرد یا قەڵەشتە بەرد و دار و...» تێبــ.ینی: ئەو بەشەی هەنگ کە لە شوێنی خۆی وەڕێ دەکەوێ ئەوەندە بەرز دەبێتەوە کە کۆمەڵگاکەی خۆیانی لێ نەدیو نەبێ، جا هەر بەو بەرزە فڕێییڕا لادێیی کورد دەیناسن و لە هاتووچۆ کردنێدا کۆمەڵگای هەنگی کێوی پێ دەدۆزنەوە.

ئاوبەند

دەردێکی کوشندەیە لەناو سکدا پەیدا دەبێ

بیماری استسقا

نەخۆشی زگ ئاوسان، ئیسقایی

«نتـ.» نەخۆشییەکە تووشی ئادەمیزاد دەبێ: ئاو یا هەر تراوێکی دیکە لە ورگدا کۆدەبێتەوە و دەبێتە مایەی ئەم نەخۆشییە، نەخۆشەکە زۆر ئاو دەخواتەوە و تینوێتیی ناشکێ، زگی دەئاوسێ. ئەم دەردە گەلێ جار نەخۆشیی دڵ یا جەرگیشی دەگەڵە. *«مک.ـ» ئیسقایی.

کەسێکە ئاوبەند بێ و دەردێکە لنێو زگدا کۆدەبێتەوە دەیکوژێ. بۆ ئەم دەردە ئاوی جۆ زۆر باشە، چای گوڵی پنگی چاکی دەکاتەوە

نەخۆشی و دەردێکە لەنێو لەش و زگدا کۆدەبێتەوە، ئاوی جۆو چای گوڵی پنگی چاکی دەکاتەوە

ئاوی تاڵ و سووێر کە بڵێن: ئاوی تاڵ و سووێری خوواردۆتەوە، واتا ئازارو ڕەنجی کێشاوە

ماشێنی خۆکارە بۆ فرۆشتنی کاڵا و ڕاژە (خزمەتگوزاری).

آبدار شدن قوره انگور
آب در دهان جمع شدن با دیدن ترشی
آب ازچشم آمدن از پاک کردن پیاز