تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



نێوانتێکستبارەتی
Intertextuality, هەڤبەندیی لە نێوانی تێکستی جیاوازدا، بەستەری نێوان تێکستی جیاواز.
نێوانجی
وەرگێڕ، موتەرجیم.
کە ئینگلیز دەبنە خاوەن دەسەڵات و بەرپرسی موراجەعەی خەڵق باوکم گوتبووی پێویستە لە مسڵمانان چەند کەسێک فێری زمانی ئینگلیزی ببن هەتا بێ نێوانجی لێیان تێبگەین.(کتێبی ((حەماغای گەورە))ی مامۆستا مەسعوود محەمەد. لاپەڕە 85)
نێوانزمان
interlingua, زمانێکی نێوان، زمانێکی داتازێی یاریدەر. جگە لەم واتایە، وشەی «ئینتەرلینگوا» Interlingual – یەکەم پیتی گەورەیە - ناوە بۆ زمانێکی هەڵبەستە (دەستکرد) ی هاوبەش کە لە ساڵانی 1937-1951 لەلایەن International Auxiliary Language Association (IALA) ـەوە هاتە داڕشتن. ئینتەرلینگوا گردکردنەوەی وشەمەنیی زمانە گەورەکانی ئەورووپا دەکاتە بنەما کە ڕیشەیان لە لاتین و گرێکیدایە. ڕێزمانی ئینتەرلینگوا زۆر ساکارە بۆ ئەوەی تێگەیشتن و بەرکارهێنانی ئاسان بێت.
نێوانساز
mediator, mediative
نێوانسازی
نێوانسازی زمان
language mediator, کەسێک زمانێک بگوێزێتەوە بۆ زمانێکی دیکە.
نەرینی سەربە زمانەوانی
linguistic approach, نەرینی زمانەوانییانە
هەورەوانە
بە وانەیەک دەگوترێت لە نێو تۆڕی ئینتەرنێدا بێت. بۆ نموونە لە هەورەفێرگەی برادۆست، وانەی کوردی ئاستی یەک، پێکهاتووە لە 26 هەورەوانە.
پێوانە
کریتێریا، معیار، خاڵ و ئادگاری یەکلاکەرەوە بۆ بڕیاردان لە پۆلێنی بابەت. «پێوانە» جودایە لە «پێوەر» کە تەرخانە بۆ یەکەی پێوان و کێشان، بۆ نموونە مەتر و کیلۆگرام.
پێوانەڕێژی
داڕشتنی پێوانەی ستاندارد.
ڕوانگەی جڤاکی - فەرهەنگی
Sociocultural perspective
هەر بۆ نموونە بڕوانە
Roger Säljö. Lärande i praktiken - Ett sociokulturellt perspektiv.
www.psychologistworld.com/cognitive/learning/sociocultural-approach-vygotsky-zone-proximal-development
lidtfoundations.pressbooks.com/chapter/sociocultural-learning/"
ڕوانگەی دەرەکی
Outside perspective. بڕوانە «ڕوانگەی ناوەکی» Inside perspective.
ڕوانگەی ناوەکی
Inside perspective. بڕوانە ڕوانگەی دەرەکی Outside perspective.
ڕەوانبێژی
Rhetoric, هونەری ڕەداهێنان: persuasion (قایلکردن). ڕەوانبێژی لەتەک ڕێزمان و لۆژیکدا دەبنە سێکۆچکەی دێرینی هونەری ئاخافتن. پەرۆشی پەیدۆزییە لە هونەری ئاخێوەر و نووسەر پیادەی دەکات بۆ گەیاندنی ئاگاداری، بۆ بەڵگەکاری و بۆ وەدەستهێنانی سەلماندنی ئاپۆرەیەکی دیاریکراو لە دۆخێکی تایبەتدا. لە ڕۆمای کەڤناردا، پێنج هەنگاوی ڕەوانبێژی دیاری کران بۆ گوتاری ڕەداهێن (ڕەداهێن: persuasive, قایلکەر، ڕازیکەر): داهێنان invention - پێڤاژۆی داڕشتنی بەڵگەوبەندی پێویست ڕێکخستن arrangement - ڕێکخستنی ئەو بەڵگەوبەندانە بە شێوەیەک باشترین تاوی هەبێت شێواز style - بڕیادان لە شێوازی پێشکەشکردنی ئەو بەڵگەوبەندانە بیرچەسپێن memory - پێڤاژۆی فێربوون و بیرچەسپاندنی ئەو گوتار و پەیامە ڕەداهێنە گەیاندن delivery - تۆنی دەنگ، زمانی جەستە و ڕەوتی ئاخافتن لە پێشکەشکردنی ئەو گوتارە ڕەداهێنە. سەرچاوە: Wikipedia.
ڕەوانشاد
ڕۆحشاد، ڕەوان، لە فارسی کۆندا بە واتای ڕۆح هاتووە.
گواستنەوەی زمانەوانی
linguistic transfer
بای دارپشکووان
بایەکە پاش بای دارئاوس و بای وەعدە دێت، کە دەکاتەوە پاش نەورۆز، کاتی هەڵکردنی ئەم بایە گوایە دار و درەخت دەست بە پشکووتن دەکەن.
بەرتوان
دەکرێت ئەنجام بدرێت، دەرفەتی کردنی هەیە، لە توانادا هەیە.
بەرپێوان
دەکرێت بیپێویت، لە پێوانە دێت.
خۆتوان
توانای خۆ.
شانۆی چەوساوان
شێوازێکی شانۆگەرییە بینەران بەشداری ڕۆڵوازییەکە دەکات. لە لایەن نووسەر، سیاسەتمەدار و ڕێژیسۆری برازیلی Augusto Boal (1931-2009) هاتە دامەزراندن بۆ خزمەتی گەلی چەوساوە.
نزاخوان
سروودێکی دیاریکراوی دینی- لێرەدا دینی مەسیحایەتی مەبەستە.
نێوان-خۆیەکی
inter subjective, چەمکێکی سەر بە جڤاکناسییە خەریکی کارلێکی جۆراوجۆری مرۆڤەگەلە. باسی لە پێکهاتنی مرۆڤ دەکات لەسەر دابونەرێت، ڕێوڕەسم، دیاردە، بۆچوون و بەهای «خۆیەکی»ـی پەسەند لە نێوانیاندا.
نێوان-خۆیەکەتی
نێوان-فەرهەنگی
نێوان-هێمابار
intersemiotic, لە نێوان جۆری جیاوازی سیستەمی هێماباردا. تەرجەمەی نێوان-هێمابار intersemiotic translation واتە تەرجەمەکردن لە سیستەمێکی هێمابارەوە بۆ سیستەمێکی دیکەی هێمابار. ئەم جۆرە تەرجەمەیە لە ڕووی هێمابارییەوە هاوتا نییە، بۆ نموونە تەرجەمە لە زمانێکی دەنگییەوە - وەک کوردی - بۆ زمانێکی نادەنگی، وەک زمانی ئاماژە یان زمانی برەیەڵ Braille (نووسینی نابینا) کە تێیاندا سیستەمی هێماکار، ڕێگەی دەرککردن لە کەناڵی دەنگییەوە دەگۆڕێت بە کەناڵی دیتن و کەناڵی دەستلێدان.