تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



دنەدەر-بەرسڤ
بەستێنبەندکردنەوە
recontextualization, داڕشتنەوە و بەستنەوەی بابەت لە بەستێنی نوێدا.
توانستی بیرکردنەوەی بەرزەپلە
Higher-Order-Thinking-Skills
توانستی بیرکردنەوەی بەرزەپلە، توانستی وەک زانین، دەرککردن، پیادەکردن، شرۆڤەکاری، تێکبەستن، نرخاندن، داهێنان... هتد. بۆ بەراورد بڕوانە توانستی بیرکردنەوەی نزمەپلە Lower-Order-Thinking-Skills
بۆ ئاگاداریی زیادتر دەربارەی توانستی بیرکردنەوەی بەرزەپلە Higher-Order-Thinking-Skills و توانستی بیرکردنەوەی نزمەپلە Lower-Order-Thinking-Skills بڕوانە
www.thoughtco.com/higher-order-thinking-skills-hots-education-3111297
cetl.uconn.edu/critical-thinking-and-other-higher-order-thinking-skills/
توانستی بیرکردنەوەی نزمەپلە

Lower-Order-Thinking-Skills
توانستی وەک ئەزبەرکردن. بۆ بەراورد بڕوانە «توانستی بیرکردنەوەی بەرزەپلە Higher-Order-Thinking-Skills.
بۆ ئاگاداریی زیادتر دەربارەی توانستی بیرکردنەوەی بەرزەپلە Higher-Order-Thinking-Skills و توانستی بیرکردنەوەی نزمەپلە Lower-Order-Thinking-Skills بڕوانە
www.thoughtco.com/higher-order-thinking-skills-hots-education-3111297
cetl.uconn.edu/critical-thinking-and-other-higher-order-thinking-skills/
خوێندنی دەوامەدار
خوێندن بەدەم ژیان و کارەوە
نایاندنی نایاندن
Negation of negation
نەژادناسی
هەڵسەنگاندنی شێوەڕێژ
Formative Assessment، جۆرێکە لە هەڵسەنگاندن یارمەتیی مامۆستا دەدات هونەری فێرکردنەکەی خۆی شێوەڕێژ بکات و لەگەڵ ئاستی فێرخوازدا هەمواری بکات.
هەڵسەنگاندنی پێوەربەند
Norm-referenced assessment
هەڵسەنگاندنی گردەکار
Summative assessment

جۆرێکە لە هەڵسەنگاندن تێیدا گشت زانینی کەسێک لە کاتێکی دیاریکراودا کۆ دەکاتەوە. لە هەڵسەنگاندنی گردەکاردا فیدباک و ڕوونکردنەوە نادرێتە کەسی بەرانبەر. بۆ نموونە تێستی پیشەبژێری.
ڕاگەیاندنی تێکستبار
textual communication,
ژماردنی هزرزا
عەرەبی «حساب ذهني»، فارسی «محاسبە ذهنی» - ژماردن تەنها بە مێشکی مرۆڤ، بێ پەنا بردن بۆ ئامرازی یاریدەر.
ئافراندن
خوڵقاندن، دروست کردن. ئافراندە، خالق، دروستکەر، ئافەریدە، مەخلوق، دروستکراو.
ئایاندن
affirmation, ئایەتی. سەلماندن، ڕازیبوون، گوتنی «ئا»...
بابەتاندن
بابەتبەندکردن
Categorization، ڕێکخستن بەپێی بابەت.
بیرچەسپاندن
memorization, چەسپاندن لە بیردا، نەخشاندن لە بیردا
بەرهەستاندن
concretizing,
بەستێنبەندکردن
contextualization, داڕشتن و بەستنەوەی بابەت بە بەستێنەوە بۆ واتابەخشین بەو بابەتە.
بەستێنهەڵوەشاندن
decontextualization, دابڕین و داماڵانی بابەتەکە لە بەستێنێکی دیاریکراو.
تایبەتاندن
particularization, بەکارهێنانی وشە و دەستەواژەی تایبەتی وردبین
تێبردن
reduction, کەمکردنەوە، لابردنی وشە.
تێکستاندن
textualization, داڕشتنی تێکست، نووسینی تێکست، داڕشتنی بیر و گوتار لە چێوەی تێکستدا.
جڤاکاندن
Socialization، ئەو پرۆسەیەی مرۆڤ پێیدا تێدەپەڕێت بۆ ئەوەی لە بوونەوەرێکی بایۆلۆژییەوە (لە ژینەوەرێکەوە) ببێتە بوونەوەرێکی جڤاکی.
جۆرفرەواندن
Diversification، پرۆسەی فرەواندنی جۆر و بواری کار و بەرهەم. بۆ نموونە کۆمپانیایەکی گەڕۆکسازی خەریکی جۆرفرەواندنی بەرهەمی خۆیەتی و لە پەنا گەڕۆکدا دەکەوێتە سازکردنی جۆرە ماشینی دیکەش، بۆ نموونە فڕۆک، تانک و جەلوو.
خویاندن
بڕوانە چەمکی «خویا».
خۆچەسپاندن
داکۆکی کردن لە خۆ و بیروڕا و هەڵوێستی خۆ
خۆڕەوتاندن
ئاوتۆماتیکاندن، ئەوتۆماتیکاندن.
دیاریکردن
Definition، شرۆڤە، ڕاڤە.
دەرهەستاندن
abstraction, . بۆ پێچەوانەی دەرهەست بڕوانە بەرهەست: concrete
دەستاژۆکردن
domesticating, بۆ نموونە «کورداندن»ـی تێکست واتا تەرجەمەکردنی تێکست بەشێوەیەکی وەها تەرجەمەکردنی پێوە دیار نەبێت، وەها دەزانیت هەر لە بنجەوە بە کوردی نووسراوە.