تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



نایاندن
negation, بەرانبەر «نفي»ی عەرەبی و «نقیض»ی فارسییە. گەر چەمکی وەک «ئایەتی» بۆ پۆزەتیڤ و «نایەتی» بۆ نێگەتیڤ بێت (لە بری «ئەرێنی» و «نەرێنی»)، ئەوسا هەم ئایاندن و نایاندن فریامان دەکەون و هەم چەمکی وەک «نایاندنی نایاندن» بۆ Negation of the negation ڕێک و لەبار دێت. سەرچاوە: مەسعوود محەمد، «زاراوەسازیی پێوانە»، لاپەڕە 42. بڕوانە سایتی مامۆستا www.mamosta.net
نایاندنی نایاندن
Negation of negation
نایاو
negative, «نایاندن»: negation, بڕوانە جەلیزادە، «زاراوەسازیی پێوانە»، www.mamosta.net
نایەتی
نێگەتیڤ.
نایەتی، نایاو
negative, بڕوانە جەلیزادە، «زاراوەسازیی پێوانە»، www.mamosta.net
نۆرمگەلی بەرایی
preliminary norms
نێوفەرهەنگایەتی
لێککاری فەرهەنگی.
هاوتایەتی
هاوتایەتیی داینەمیکی (بزۆز)
dynamic equivalence
هاوتایەتیی شێوازبین
formal equivalence, دەستەواژە و دەربڕینێک، لەم زمانەدا، بەرسڤێکی هەبێت لە زمانی بەرانبەردا لە شێواز و نێوەڕۆکدا هاوتەراز بن. بۆ پێچەوانەی هاوتایەتیی شێوازبین بڕوانە «هاوتایەتیی داینەمیکی».
هاوتایەتیی کارکرد
functional equivalence, دەستەواژە و دەربڕینێک، لەم زمانەدا، بەرسڤێکی هەبێت لە زمانی بەرانبەردا خاوەن کارکردێکی جڤاکیی پێکەڵ یان وێکچوو بێت. بۆ پێچەوانەی هاوتایەتیی داینەمیکی، بڕوانە «هاوتایەتیی شێوازبین».
هایکو
Haiku, شێوازێکی هۆنراوەی ژاپۆنییە، پێک دێت لە 17 «مۆرا». بەگشتی هایکو بریتییە لە دوو ڕیز و سێ دێڕ و 5+7+5 مۆرا. مۆرا واتە بڕگەدەنگ کە دەکاتەوە یەک دەنگدێر (بزوێن، ڤۆکال) یان یەک دەنگدێر و یەک دەنگدار (کۆنسونانت). لەبەر ئەوەی گشت وشە یان دەربڕینی ژاپۆنی بە دەنگدێر یان بە «ن» تەواو دەبن، هونەری «سەروا» (قافیە) جۆرایەتیی زۆری بەدەمەوە نامێنێت و لە داڕشتنی هۆنراوەدا نابێتە ئامرازێکی سوودبەخش. بەڵام داڕشتنی هۆنراوەی پێنج یان هەفت مۆرا هەم ئاوازبەخشن و هەم بۆ زمانی ئەدەبیی زارەکی، خۆشتر لەبیران دەچەسپن. سەرچاوە: زانیارستانی سوێدی Nationalencyklopedin.
هەڤبەندایەتی
relativity, بۆچوونێکە دەڵێت زانیار ڕەها نییە، هەڤبەندە بە سنوورداربوونی ماکی ئاوەز و دۆخگەلی زانینەوە.
هەڵبەستایەتی
constructivism, دیدێکە دەڵێت بابەت (ئۆبژەکت) ی ماتەماتیکانە دەبێت «هەڵبەسترێن» (دروست بکرێن) بۆ ئەوەی بێنە سەلماندن.
پارادایم، پارادیگم
پاییزۆک
سترانی پاییزی. ناوی گۆرانیی پاییزانەی ئێزدیانە. بە ئینگلیزی دەبێتە: Autumn song.
پاییزۆکی ئێزدییان ئاوا دەست پێ دەکات:
خەمێت دلێ من گەلەکن
خیالێت دلێ من پر بەلاڤن
سۆنی د سەر کەسکن
وەردەک ئاشقێ گۆلێت ب ئاڤن
ئەز کۆڤاندار و بەندەوارێ
خزێما شۆرم
هەی هایێ، هەی هایێ، هەی هایێ!
پەسەندایەتی
acceptability, ڕادەی پەسەندکردن و سەلماندن
ڕادایی
لە ڕادانەوە گەردێنراوە، یەکێک کاڵایەک بە ڕادان بدات بەو تایبەتمەندیانەی خۆی دەیەوەێت، ئەو کاڵایەی بە ڕادایی بۆ هاتووە. ئەم کۆمپیوتەرەم بە ڕادایی کڕیوە.
ڕەوشتایەتی
behaviorism, ڕەفتارەتی، لە بواری دەروونناسیدا جەخت دەخاتە سەر دیاردەی «دنەدەر-بەرسڤ» stimulus-response, دەڵێت ڕەوشت (ڕەفتار) بەرسڤە لە دنەدەری دیاریکراو.
کارکردایەتی