وشەدان

سەرچاوە: نالی

ڕاوییە

حوشتر یا هەر وڵاخێکی تر کە ئاوی پێ بگوێزنەوە. وشەکە بە عەرەبیی واتە (ئاودەر). جاران لە سەردەمی حەجدا بە وڵاخ ئاویان بەسەر ڕەشماڵی حاجییەکاندا بەشیوەتەوە.

تا بەکەی وەک ڕاوییە و سانییەی سێ پەل شکاو
بێ طەواف و سەعی و عەمرە هەر بخەوم و هەر بخۆم!

سەرچاوە: نالی

بێ بابیی

بێ باوکی.

بێ بابی مورادی من و تۆ بوو بە تەمەننا
بێ بابی دوعایی من و تۆ بوو بە موناجات

سەرچاوە: نالی

* مامۆستا شێخ بابەڕەسووڵی عەبابەیلێ ئەیگێڕایەوە کەوا بیستوویە لەناو فەقێ موستەعیدەکانی شێخەوڵای خەرپانیدا تا موفتیی زەهاویی لە مەجلیسدا بووبێ مەلایاسینی تەشاری مافی قسەکردنی نەبوە و، مەلا یاسین له مەجلیسدا بووبێ مەلا یووسفی تەوێڵەیی مافی قسە کردنی نەبوە و، تا مەلا یووسفیش له مەجلسیدا بووبێ نالییی مافی قسەکردنی نەبوە، واتە

نالییی پلەی چوارەمی بووە لەناویانا. لەوانەیە ئەم بەیتی « حەربا » یەش پەیوەندێکی بەم مەسەلەیەوە هەبێ، هەروەها لەوانەیه پارچە شیعری « ئەحوەلی تەفرەقە نەظەر..» یش، وەک له شوێنی خۆیدا ئیشارەتمان بۆ کرد، لایەکی ئەم مەسەلەیەمان بۆ ڕوون بکاتەوە.

نەییری ئەعظەم وەها تاوی دەدا وەک مەنجەنیق
بۆ دەوامی ڕۆژپەرستیی جەمعی حەربای دێتە ناو

سەرچاوە: نالی

ئابیی

وەک بەی (بەهێ).

مەشرەبی « نالیی » گەلێ ئابیی و ترشە، بەڵێ
موعتەریفه خۆی دەڵێ: چا نییە ئەطواری من

سەرچاوە: نالی

ئاهووی تەتاریی

جۆره ئاسکێکە ناوبانگی به چاوجوانیی دەرکردووه.

ئەی خەستەیی چاوت هەمو ئاهوویی تەتاریی!
وەی بەستەیی زوڵفت هەمو شێرانی شکاریی!

سەرچاوە: نالی

ئاهوویی بەڕ

وەک ئاسک لە بڕینی تەختاندا.

کەللە وەک جەڕڕەی شەرابی پڕ نیشاط و تەڕ دەماغ
شێری نەڕ، ئاهوویی بەڕ، گورگی سەفەر، قەمچیی نەچێژ

سەرچاوە: نالی

ئیدیی

ئیتر. عاشقی تەجریدیی ئەوەی دوور لە ماددە دڵداریی بکا.

« نالیی » خۆشە نەومیدی، دڵ بەستە مەبە ئیدیی..
گەر عاشقی تەجریدی، لەم یار و دیارەت چی!

سەرچاوە: نالی

ئیفتیخاریی

شانازیی پێوە کردن.

نیشانەی (صبغة اللهی) لەسەر ئیسم و موسەممایە
بە بێ نەیرەنگی ئەو ڕەنگە کە ڕەنگی ئیفتخاریی بێ

سەرچاوە: نالی

ئەنباریی

نیشتەجێی عەمار.

قوش قوشی ڕاویی نەبێ، مورغی کولانە و ئاخوڕە
سەگ سەگی تازیی نەبێ، کادینیی و ئەنبارییە

سەرچاوە: نالی

ئەیمەنیی

هێمنیی.

وادیی بووە بە وادییی پڕ نووری (طوور) ی (نار)
(نەعلەین) لە پێ فڕێ بدە « نالیی » بە (ئەیمەنیی)

سەرچاوە: نالی

بادیی

بایی.

ئەی دەراتوو لە دوو مەجرایی دو میزابی مەبال
مەبە بادیی وەکو خەرزیهـ بەهەوای کیبر و مەنیی

سەرچاوە: نالی

باراویی

سەیدی باراویی.

کە جێگەت بۆ عیبادەت بێ، چ فەوقانیی، چ تەحتانیی
کە حوببت بۆ سیادەت بێ، چ (بەرزنجیی) ، چ (باراویی)

سەرچاوە: نالی

باریی

خوا.

شەعائیر یەک بەیەک مەسرووری سیڕڕی غەیبی لاڕەیبیی
مەساعیی سەربەسەر مەشکووری دەرکی بەیتی باریی بێ!

سەرچاوە: نالی

بازی سپیی

جۆرە بازێکی بەنرخە.

سایەیی پایە وەکوو باڵی هوما و بازی سپیم
نە وەکو بوومی قەدەم شووم و نە هەمڕەنگی قەلم

سەرچاوە: نالی

باغیی

یاخیی، لەخوانەترس.

طاغیی و باغیی و، باغی گوڵ و نەیرەنگ و فەنی
شاد و شادابە بە گوڵ ئاتەشیی و نارەوەنی

سەرچاوە: نالی

باغیی

گوڵی ناو باخ یاخود یاخیی بوو و لە ڕێ لاداو.

چونکە مەنشووری گوڵەندامیی بە ناوی خۆی دەوێ
یار، ئەگەر لەو باغییانە کەس بمێنێ، عارە بۆی

سەرچاوە: نالی

برێشم تەنیی

چنینی قوماشی ئاوریشم.

تەنی ڕاضیی بە خەشین پۆشیی وەک شێر و شوتور
بێ نیازە لە برێشم تەنیی و پیلەتەنیی

سەرچاوە: نالی

بوختیی

وشتری دوو کۆپارە، جۆرە وشترێکی بەهێزە، باری زۆر هەڵئەگرێ و ڕەنگی سوورە.

کەژاوە و دار و بار و تەختەیی لوختی لەسەر بوختیی
دەناڵێنن لە شەوقی طەیبە وەک ئەستوونی حەننانە

سەرچاوە: نالی

بوریانیی

لاشەی سورەوەکراو لە ڕۆندا پاش کوڵاندنی.

لە ئاب و تاب و ئەشک و ئاهی خۆمدا بووم بە بوریانیی
لەباتیی پوختەگیی سووتام و ئیستەش پێم دەڵێ: خامە

سەرچاوە: نالی

بەذلە گۆیی

قسەی خۆش کردن.

بولبولی طەبعم ئەوا دیسان ثەنا خوانی دەکا
نوکتە سەنجی و بەذلەگۆیی و عەنبەر ئەفشانی دەکا

سەرچاوە: نالی

بەرزنجیی

سەیدی بەرزنجەیی.

کە جێگەت بۆ عیبادەت بێ، چ فەوقانیی، چ تەحتانیی
کە حوببت بۆ سیادەت بێ، چ (بەرزنجیی) ، چ (باراویی)

تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان