وشەدان

سەرچاوە: نالی

یا خۆ

یاخود.

سەری هەردو کوڵمی داخۆ گوڵی نەووبەهارە، یا خۆ
طەرەفی نەهارە، زوڵفی (زءلف من اللیالی) ؟!

سەرچاوە: نالی

* مامۆستا شێخ بابەڕەسووڵی عەبابەیلێ ئەیگێڕایەوە کەوا بیستوویە لەناو فەقێ موستەعیدەکانی شێخەوڵای خەرپانیدا تا موفتیی زەهاویی لە مەجلیسدا بووبێ مەلایاسینی تەشاری مافی قسەکردنی نەبوە و، مەلا یاسین له مەجلیسدا بووبێ مەلا یووسفی تەوێڵەیی مافی قسە کردنی نەبوە و، تا مەلا یووسفیش له مەجلسیدا بووبێ نالییی مافی قسەکردنی نەبوە، واتە

نالییی پلەی چوارەمی بووە لەناویانا. لەوانەیە ئەم بەیتی « حەربا » یەش پەیوەندێکی بەم مەسەلەیەوە هەبێ، هەروەها لەوانەیه پارچە شیعری « ئەحوەلی تەفرەقە نەظەر..» یش، وەک له شوێنی خۆیدا ئیشارەتمان بۆ کرد، لایەکی ئەم مەسەلەیەمان بۆ ڕوون بکاتەوە.

نەییری ئەعظەم وەها تاوی دەدا وەک مەنجەنیق
بۆ دەوامی ڕۆژپەرستیی جەمعی حەربای دێتە ناو

سەرچاوە: نالی

ساقِیان

کچە ئاوگێڕەکان.

وَکَمْ نالَ « نالیی » مَن شفَا سَاقِیانِهِ
شِفاً، هَلْ شَفا مَنْ نالَ « نالیی » بِدَردِهِ

سەرچاوە: نالی

یاخود

سەراو.

« نالیی » یو سینەیی بێ کینەیی چاکم، ئەمما
چاکی دامەن تەڕم و وشکە سەرابی عەمەلم

سەرچاوە: نالی

یاری غار

هاوڕێی ئەشکەوت. ئیشارەتە بۆ حەزرەتی ئەبووبەکر.

ئەگەر خەڵوەت نشین بێ، (جانی جانان) بێ ئەنیسی ئەو
وەگەر هیجرەتگوزین، ڕۆحی (عەزیزان) یاری غاری بێ!

سەرچاوە: نالی

یاریی

یارمەتیی دانی.

سەهمی نیگەهت خستمی، هەستامەوە ڕاکەم
ئەگریجەوو زوڵفت بە جەفا هاتنە یاریی

سەرچاوە: نالی

یاریی

دۆستایەتیی، یاریی کردن.

شوکر « نالیی » سەری خەصمت وەکو گۆ
بە خواریی، نەک بە یاریی، کەوتە بەر شەق

سەرچاوە: نالی

یاسەمەن

گوڵێکی بۆنخۆشە سپی و زەرد و شینی هەیە.

ڕەیاحین پەرچەم و، لالە کولاه و، یاسەمەن طو ڕڕه
بەنەفشە خاڵ و. نەرگس چاو و، گوڵ زار و سەمەن ساقە

سەرچاوە: نالی

* مامۆستا شێخ بابەڕەسووڵی عەبابەیلێ ئەیگێڕایەوە کەوا بیستوویە لەناو فەقێ موستەعیدەکانی شێخەوڵای خەرپانیدا تا موفتیی زەهاویی لە مەجلیسدا بووبێ مەلایاسینی تەشاری مافی قسەکردنی نەبوە و، مەلا یاسین له مەجلیسدا بووبێ مەلا یووسفی تەوێڵەیی مافی قسە کردنی نەبوە و، تا مەلا یووسفیش له مەجلسیدا بووبێ نالییی مافی قسەکردنی نەبوە، واتە

نالییی پلەی چوارەمی بووە لەناویانا. لەوانەیە ئەم بەیتی « حەربا » یەش پەیوەندێکی بەم مەسەلەیەوە هەبێ، هەروەها لەوانەیه پارچە شیعری « ئەحوەلی تەفرەقە نەظەر..» یش، وەک له شوێنی خۆیدا ئیشارەتمان بۆ کرد، لایەکی ئەم مەسەلەیەمان بۆ ڕوون بکاتەوە.

نەییری ئەعظەم وەها تاوی دەدا وەک مەنجەنیق
بۆ دەوامی ڕۆژپەرستیی جەمعی حەربای دێتە ناو

سەرچاوە: نالی

ئاشیان

هێلانە.

لە هێلانەی زەمیندا وەک شتور مورغ
منی قودس ئاشیان بێ باڵ و پەڕ مام

سەرچاوە: نالی

ئیمتیاز

جیاوازیی.

زێر و زەبەر دەبن بە دو فیرقە، لە فیرقەتەین
واوەیل و ئیمتیازە کە کێ بێنە کێ بەرە

سەرچاوە: نالی

ئەغیار

بێگانە و ناحەز.

شەربەتی خەوف و ڕەجای ئەغیار و یار
ترش و شیرین هەم دەچێژم، هەم دەخۆم

سەرچاوە: نالی

ئەییام

ڕۆژان، سەردەم.

شێخم! وەرە دەر، فەصڵی بەهار و گوڵ و گەشتە
ئەییامی لە گەرمابە خزان وەقتی خەزانە!

سەرچاوە: نالی

بابای عەییار

وەک له ئەفسانەدا ئەیگێڕنەوە کابرایەک بووە له دەستە و دائیرەی ئەسکەندەری مەکدوونیدا، ئارەزووی لە کێ بووبێ بچێتە شێوەیەوە، چووەتە شێوەیەوە.

که دیتم شەکڵی صەد ڕەنگی، گوتم: بابایی عەییارە
که بیستم لەفظی بێدەنگی، گوتم: شەیپووری شاپوورە

سەرچاوە: نالی

بنیاد

بناخە.

ئەگەر خوێنم دەڕێژی تۆ، ئەوە تێغ و ئەمیش گەردن
ئەگەر بنیادی پەیمان، دەستی من دامێنتە، بازا!

سەرچاوە: نالی

بوریان

برژاو و هەڵقرچاو.

عەشق سوڵطانێکە هەر گا ڕوو لە وێرانێ بکات
ئاهی سەرد و، ئەشکی گەرم و، قەلبی بوریانی دەوێ

سەرچاوە: نالی

بوریانیی

لاشەی سورەوەکراو لە ڕۆندا پاش کوڵاندنی.

لە ئاب و تاب و ئەشک و ئاهی خۆمدا بووم بە بوریانیی
لەباتیی پوختەگیی سووتام و ئیستەش پێم دەڵێ: خامە

سەرچاوە: نالی

بونیان

کۆشک و سەرا.

بونیانی کیبر و سەرکەشییە طاقی کیسرەوی
دانانی ظوڵم و ڕووڕەشییە تەختی ئابنووس

سەرچاوە: نالی

بیابان

دەشت.

شوتوربانا! ئەمە پەرژینی باغی ڕەوضەیە، یاخۆ
عەرار و عەرعەر و بانی خیابانی بیابانە؟!

سەرچاوە: نالی

بەریاوێت

بەری ئاوێت، بەری خست.

خۆ زگی نیشتۆتە ئەرضی و، توومەزا هێشتاوەکوو
نوطفەکەی هەر ئاو بو، بەریاوێت لەبەر هەور و هەڵاو

سەرچاوە: نالی

بەیاض

سپێتی قەراخی دەفتەری شیعر.

وەرە سەیری خیابان و بەیاضی دەفتەری نالیی
کە صەف صەف، مەصرەعی بەرجەستە، ڕیزی سەروی مەوزوونە

سەرچاوە: نالی

بەیاض

سپیەتیی. کاغەز.

خوصووصەن هیندووی خەططی بەیاضی ڕوویی (مەحموود) م،
لە موڵکی (ڕۆم) ەدا ئیستەش (خەلیفە) ی شاری (بەغدا) یە

سەرچاوە: نالی

بەیان

قسە و گفتوگۆ.

طەڵعەتی ئایەتی جان. مەظهەری ئیعجازی بەیان:
لەبی دورج و، دەهەنی سیڕڕ و، کەلامی عەلەنە

سەرچاوە: نالی

بەیانی دا

دەرکەوت.

له دوگمەی سوخمه دوێنێ نوێژی شێوان
بەیانی دا سفیدەی باغی سێوان

سەرچاوە: نالی

جۆیایی بەقا

ئەوەی ژیانی هەمیشەییە.

بۆ ماچی دەمی ڕەنگە لە عیشوەی خەمی ئەبرۆی
جۆیایی بەقا خۆی لە دەمی تێغی فەنا دا

سەرچاوە: نالی

حەڵقەیی هیندووسییان

ئەڵقەیی ڕەش وەک هیندۆکیی که پێستیان ڕەشتاڵه یه. لووتەوانه.

کوفری زوڵفە تار و، ماری ئەرقەمن
صفری خاڵه، حەڵقەیی هیندووسییان

سەرچاوە: نالی

خیابان

ئەو هێڵە سپییەی لەنێوان دوو نیوەی بەیتی قەسیدەدا ستوونیی دائەکشێ. هەروەها سپێتی نێوان دێڕێک و دێڕێک.

وەرە سەیری خیابان و بەیاضی دەفتەری نالیی
کە صەف صەف، مەصرەعی بەرجەستە، ڕیزی سەروی مەوزوونە

سەرچاوە: نالی

خیابان

شەقام.

شوتوربانا! ئەمە پەرژینی باغی ڕەوضەیە، یاخۆ
عەرار و عەرعەر و بانی خیابانی بیابانە؟!

تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان