تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: نالی
حەڵقەیی هیندووسییان
ئەڵقەیی ڕەش وەک هیندۆکیی که پێستیان ڕەشتاڵه یه. لووتەوانه.

کوفری زوڵفە تار و، ماری ئەرقەمن
صفری خاڵه، حەڵقەیی هیندووسییان
سەرچاوە: نالی
داری هیند
سەرچاوە: نالی
هیجر
لە یار بڕان.

سەیلی هیجرت بەردی بنچینەی لە ڕەگ هێنامەدەر
باری فیکرت قەددی ڕاستی تێشکاندم وەک فەنەر
سەرچاوە: نالی
سەرچاوە: نالی
هیجری
دووری.

لە هیجری یووسفی میعراجی، یەعقووبی فەلەک، چاوی
نوجوومی بوو سپی، هێشتاکو هەر حەیران و سەهرانە
سەرچاوە: نالی
هیجرەت
کۆچ.

(کهف الأنام) ی هیجرەتی ئەصحابی بێ ڕوقوود!
بیکه به خاکی خادیمی قیطمیری ئەو دەرە
سەرچاوە: نالی
هیجرەت گوزین
ئەوەی کۆچکردن لە وڵاتی خۆی هەڵاوێرێ بەسەر مانەوە تیایدا. نییوەی یەکەمی بەیتەکە ئیشارەتە بەوە کە پێغەمبەر (د. خ) بەرلەوەی سرووشی لە خواوە بۆبێ لە ئەشکەوتی (حیرا) دا خەڵوەت نشینی ئەکرد. نیوەی دووهەمیشی ئیشارەتە بە کۆچ کردنی لە مەککەوە بۆ مەدینە و پەناگرتنی لەگەڵ حەزرەتی ئەبووبەکر لە ئەشکەوتی (ثەور) دا.

ئەگەر خەڵوەت نشین بێ، (جانی جانان) بێ ئەنیسی ئەو
وەگەر هیجرەتگوزین، ڕۆحی (عەزیزان) یاری غاری بێ!
سەرچاوە: نالی
هیدایەت
ڕێنموونیی،

سەعادەت بوو بە نوور و صاعیدی ذەروەی هیدایەت بوو
عەلامەت نووری ئیمانی (بیلال) و (وەیس) و (سەلمان) ـە
سەرچاوە: نالی
هیزە
حیزه، نامەرد. خیگەی ڕۆن تێکردن.

بو غضت له ضە عیفان چییە قوربان، وەکو قەصصاب
بەو خەزز و بەزی ڕیشوەتە، ئەی هێزە، قەڵەو بە!
سەرچاوە: نالی
سەرچاوە: نالی
هیلالانە
وەک مانگی یەکشەوە.

هەرچەندە کە من عەبدم و ڕووزەردم و عاصیم ،، مەئموولە خەلاصیم
قوربانی بیلالم کە هیلالانە هەڵاتووم ،، هەر عەفوە خەڵاتم
سەرچاوە: نالی
هیند و و
هیندیی.

هەر چەنده دەکەن قەطعی سەرت، دێیەوه کەی خەط
وەك (هیندووی سەححاری مەجووسیی) چ له جووجی!
سەرچاوە: نالی
هیندوو
خاڵی ڕەش. بەندەی زەنگیی. خەتی ڕەش بەسەر کاغەزەوە.

خوصووصەن هیندووی خەططی بەیاضی ڕوویی (مەحموود) م،
لە موڵکی (ڕۆم) ەدا ئیستەش (خەلیفە) ی شاری (بەغدا) یە
سەرچاوە: نالی
هیندوو
هیندیی. خاڵ. بە خاڵ ئەڵێن (خاڵی هیندوو) واتە خاڵی وەک هیندیی ڕەش.

بەڵا گەردانی باڵات بم ئەگەر چووم
فیدای هیندوویی خاڵت بم ئەگەر مام
سەرچاوە: نالی
هیچ نەوێژ
بێدەنگ و گلەیی نەکەر.

قانیعی بابی ڕەضا و ڕاضی بە پووش و دڕک و داڵ
سالیکی صەبر و تەحەممول، بوردەبار و هیچ نەوێژ
سەرچاوە: نالی
جاهیلییەت
نەزانیی، سەردەمی پێش هاتنی ئایینی ئیسلام.

لە نەفخی صوور و نەشری بەعثەتی دینی حەق ئیحیا بوو
لە قەبری جاهیلییەت هاتەدەر هەرچیی موسوڵمانە
سەرچاوە: نالی
زاهیدی خاڵی
سۆفیی بەدیمەن دەست لە دنیا هەڵگرتوو.

خاطری زاهیدی خاڵی، خاڵی
نییە، ئەڵبەتتە، لە بێنێکی ڕیا
سەرچاوە: نالی
سیاهیی
ڕەشیی.

چ زەرقا؟ بۆ سیاه ی ی دەفتەری هەر ناصییە ماحیی
چ طەیبە؟ بۆ تەبایی دەردی هەر دەرماندە دەرمانە
سەرچاوە: نالی
شاهید
نازدار.

ئاهوویی حەرەم قیبلەیی ئەبرۆن که به دیدە،
ئەم شەهد لەبانه که هەموو شاهیدی چینن،
سەرچاوە: نالی
شاهید
یار. لە شیعردا ئەو وشەیەیە کە ئەبێتە نموونە (مثال) بۆ بناخە (قاعدە) یەک. ئەو بیرەی کە پوختەی شیعرەکەیە. شاهیدی فیکر

شاهیدی فیکرم کە بێتە جیلوەگاهی دولبەری
شاهی خوسرەو ڕۆحی شیرینی بە قوربانی دەکا
سەرچاوە: نالی
شاهیدی صیدق
شاهیدی ڕاستیی.

بە هەرچیی چاوی دینی عیشقی تێدا شاهیدی صیدقە،
بە هەرچیی دیدەیی عەقڵی تیا شەوکوێر و حەیرانە
سەرچاوە: نالی
شاهیدی چینیی
کینایەیە له نازداری ئێجگار جوان.

ئاهوویی حەرەم قیبلەیی ئەبرۆن که به دیدە،
ئەم شەهد لەبانه که هەموو شاهیدی چینن،
سەرچاوە: نالی
شەهیدی کەربەلا
حەرزەتی حوسەینی کوڕی حەزرەتی عەلیی.

هەموو وەقتم دوعایه: داخۆ کەی بێ
به تیرێکم شەهیدی کەربەلا کەی؟!
سەرچاوە: نالی
طاهیر
پاک.

بەو ئاوە خوت بشۆ لە کودووراتی سەر زەمین
شاد بن بە وەصلی یەکدی: کە تۆی طاهیر، ئەو طەهوور
سەرچاوە: نالی
طەییب، طاهیر
پاک و خاوێن.

طەیبه که یەعنی طەییب و طاهیر به ڕەوحی ڕۆح
فەرقی ئەڵین: گڵی له گوڵ، ئاوی لە کەوثەرە
سەرچاوە: نالی
فەهیم
تێگەیشتوو و فامیدە.

ئەشکم، کە لەگەڵ عەشقمە، طیفلێلی فەهیمە
هۆشم، کە لەگەڵ خۆشمە، پیرێکی نەزانە
سەرچاوە: نالی
لەهیب
بڵێسە.

تۆ شگوفتە وەردی، من مایلم به زەردیی
تۆ هەمسەرت نەسیمه، من هەمدەمم لەهیبە
سەرچاوە: نالی
مەنهیی
مەنعکراو. له عیلمی صەرفیشدا جۆرە فیعلێکه.

حاضری ئەمر و خیطابه دڵ، ئەگەرچیی مەنهییە!
راجیعی تۆیە ضەمیری من، ئەگەر چیی غائیبه!
سەرچاوە: نالی
مەهیب
ترس لێکراو.

ئەو طیفله خورد ساله، هەرچەندە وەک غەزاله
ئەمما که هاتە نه خچیر شێر صەولەتی مەهیبه
سەرچاوە: نالی
مەهیبیی
سام لێکراویی و هەیبەتداریی.

ئەی ئاهووی نادیدە بە تەئثیری مەهیبیی
یا گەوهەری ئەصدافیی و یاقووتی دورووجیی
سەرچاوە: نالی
ناهید
ئەستێرەی زوهرە کە پێیشی ئەڵێن زوهرەی ڕەققاص و زۆریش گەش و ڕۆشنە.

فەلەک تۆی دا کە ئەمشەو ڕۆژمان بووی
لە ڕەجمی نەجمی ناهیدی نەما باس