تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: نالی
قاطیعی ڕێگەی سەفەر
ڕێگەی سەفەری ئەبڕی. یاخود بووبو بە چەتری ڕێگەی سەفەر، مەبەست لەوەیە ئەوەندە تیژڕەو بو، ئەتوت ڕێگەی سەفەر تاڵان ئەکا، یاخود ڕێگای سەفەر لە ترسی ئەو نەمابو، واتە ئەوەندە زوو تەی ئەبوو بە هۆی ئەوەوە.

عاقڵێ بوو ناوی کەر بو، قاطیعی ڕێگەی سەفەر
خۆش سلووکتر بوو لە صەد وێڵداشی هەرزە و گێژ و وێژ
سەرچاوە: نالی
لامەکان سەیران
ئەو کەسەی لە شوێنی ناشوێندا سەیرانی کردووە.

مەکانی واسیطەی ئیمکان، مەکانەت بەخشی ئینس و جان
مەکینی لامەکان سەیران تێدا تەشریفی میوانە!
سەرچاوە: نالی
موناجاتی سەحەر
پاڕانەوە لە خوا لە کاتی بەرەبەیاندا.

« نالیی » خەبەری بێ ئەثەری غائیبە، ئەمما
ناڵێکی حەزین دێ لە موناجاتی سەحەردا
سەرچاوە: نالی
نوکتە سەنجی
وتنی شتی ورد و قسەی پڕ مەعنا.

بولبولی طەبعم ئەوا دیسان ثەنا خوانی دەکا
نوکتە سەنجی و بەذلەگۆیی و عەنبەر ئەفشانی دەکا
سەرچاوە: نالی
نەی سەوار
مەعناکەیمان بۆ ڕاست نەکرایەوە. دوور نییە (نێزەدار) بووبێ و به هەڵه ی نووسیار گۆڕابێ.

دیدە نیگە هبانی یار، تیپی سریشکم هەزار
ناڵەیی دڵ نەی سەوار، ئاهە عەلەمداری من
سەرچاوە: نالی
پردی سەرشەقام
پردێک بووە لە نزیکی مزگەوتی مامۆستا مەلا حوسەینی پیسکەندییەوە.

داخۆ دەروونی شەق نەبووە (پردی سەرشەقام) ؟!
پیر و فوتادە تەن نەبووە (داری پیرمەسوور) ؟!
سەرچاوە: نالی
ڕۆح سەخت
ئەوەی بە زەحمەت گیان بەدەستەوە بدا و بمرێ.

باوەڕ مەکە ڕۆح سەختی غەمی فیرقەتی تۆ بم
بۆ هاتنی تۆ با قییە نیوە نەفەسێکم
سەرچاوە: نالی
گورگی سەفەر
وەک گورگ ڕاکەر لە سەفەردا.

کەللە وەک جەڕڕەی شەرابی پڕ نیشاط و تەڕ دەماغ
شێری نەڕ، ئاهوویی بەڕ، گورگی سەفەر، قەمچیی نەچێژ
سەرچاوە: نالی
* مامۆستا شێخ بابەڕەسووڵی عەبابەیلێ ئەیگێڕایەوە کەوا بیستوویە لەناو فەقێ موستەعیدەکانی شێخەوڵای خەرپانیدا تا موفتیی زەهاویی لە مەجلیسدا بووبێ مەلایاسینی تەشاری مافی قسەکردنی نەبوە و، مەلا یاسین له مەجلیسدا بووبێ مەلا یووسفی تەوێڵەیی مافی قسە کردنی نەبوە و، تا مەلا یووسفیش له مەجلسیدا بووبێ نالییی مافی قسەکردنی نەبوە، واتە
نالییی پلەی چوارەمی بووە لەناویانا. لەوانەیە ئەم بەیتی « حەربا » یەش پەیوەندێکی بەم مەسەلەیەوە هەبێ، هەروەها لەوانەیه پارچە شیعری « ئەحوەلی تەفرەقە نەظەر..» یش، وەک له شوێنی خۆیدا ئیشارەتمان بۆ کرد، لایەکی ئەم مەسەلەیەمان بۆ ڕوون بکاتەوە.

نەییری ئەعظەم وەها تاوی دەدا وەک مەنجەنیق
بۆ دەوامی ڕۆژپەرستیی جەمعی حەربای دێتە ناو
سەرچاوە: نالی
ئەسەف درێژ
کەسێ خەفەتی زۆر بێ.

ئەسەف درێژی شەو و ڕۆژی ئەو شەو و ڕۆژەم
قوصووریان بووە طوولی نەدامەتی تەقصیر
سەرچاوە: نالی
ئەفسەر
کڵاوی شاهانه.

دا کووچە کووچە خۆڵی بەسەردا بکا به چنگ
لەو خاکه ئەفخەرە کە هەموو تاج و ئەفسەرە
سەرچاوە: نالی
حەددی وەسەط
ڕادەی مامناوەندیی. لە زانستی مەنطیقدا (حەددی ئەوسەط) وشەی دووبارە کراوەی ناو (صوغرا) و (کوبرا) یە.

یا گەدایێکە غەنیی، یا پادشاهێکە فەقیر
لەم دووە خاڵیی نییە « نالیی » لە ڕووی حەددی وەسەط
سەرچاوە: نالی
حەسەن
جوان.

پەرچەمی سونبولیی و، قەددی  (قضيب البان) یی
زوڵف بەهلوولیی و، خەط زەنگیی و، وەجهی حەسەنە
سەرچاوە: نالی
خورسەندیی
شادمانیی.

مەدرەسە، مەحبەسەیە، مەبحەثەیی وەسوەسەیە
کەسی تێدا هەیە، ئەمما خۆش و خورسەندی نییە
سەرچاوە: نالی
خەسەکزار
شوێنی دڕکاوی.

نەیستان و خەسەکزاری صونووفی شەوکەیی خاری
گەلێ خۆشتر لە سەروستان و، دلکەشتر لە بوستانە
سەرچاوە: نالی
سیاسەنگ
بەردی ڕەش. کینایەیە لە ڕەقیی.

دڵ سیاسەنگ نەبێ، مائیلی خاکی وە طە نە
خاڵی لەعلی حەبەشە، ساکینی بوردی یەمەنە
سەرچاوە: نالی
سەرسەریی باز
ئەوەی خەریکی شتی هیچ و پووچ بێ. بازی بێ سەر و پێ و بێکارە.

ئەم سەرسەری بازانه کەوا هەمسەری بوومن
موشکیل، بگەنه ساعیدی شاهێکی وەکوو من
سەرچاوە: نالی
سەوسەن
گیایەکە گەڵایەکی باریک و درێژ و گوڵی جوان و ڕەنگاوڕەنگی هەیە.

« نالیی »! زوبانەکەی تەڕ و پاراوی سەوسەنت
حەیرانی چاوی نێرگسە، وەک لاڵە، نادوێ..
سەرچاوە: نالی
شەهسەوار
شاسوار.

میضماری شەهسەوارییی تۆیە کە صەف صەفە
کۆگایی حاصیلاتتە بەیدایی بەیدەرە
سەرچاوە: نالی
عوسەیلە
شیلە، (ئاو) ی بنیادەم.

بە غەیری (عەن) کە لە بۆ نەزع و عەزلی زەنبوورە
کە ژاری ماری نەچێژی عوسەیلەیی هەنجیر
سەرچاوە: نالی
عەسەس
پاسەوانی شەوی ناو شار.

وەکو پەروانە بەشەو هێندە بە موشتاقیی دێم،
بە چرای کوڵمەتەوە، ڕەنگە عەسەس لێم بگەڕێ
سەرچاوە: نالی
عەسەل
هەنگوین.

خرچێکی مودەووەر، بە عەسەل ئاوی درابێ
نەختێکی لەبەر حوسن و حەلاوەت قڵەشابێ؟!
سەرچاوە: نالی
عەوسەج
درەختێکی بچکۆلەیە لقی دڕکاویی و گوڵی ڕەنگاوڕەنگی هەیە.

قەتاد و عەرفەج و خیطمیی و عەضات و عەوسەج و ئەثلی
چ دامەن گیر و شین و دڵنشینی ڕێی غەریبانە!
سەرچاوە: نالی
عەکسی عەسەل
پێچەوانەی هەنگوین، تاڵ، لەسەع، لسع واتە پێوەدان و گەستن.

خوانی ذی شانی جیهان هەنگی خۆشاهەنگە، وەلێ
مێشی دەم نۆشم و دوم نێشم و عەکسی عەسەلم
سەرچاوە: نالی
مورسەل
فروستادە.

موحەممەد، ئەحمەدی مورسەل، مونیری مینبەر و، مەحفەل
بەشیری ئاخیر و ئەووەل، نەذیری خوێش و بێگانە
سەرچاوە: نالی
موسەمما
ناونراو.

نیشانەی (صبغة اللهی) لەسەر ئیسم و موسەممایە
بە بێ نەیرەنگی ئەو ڕەنگە کە ڕەنگی ئیفتخاریی بێ
سەرچاوە: نالی
موسەییەر
ڕەوێنراو، خراوەگەڕ.

ئەکثەر کەسینه، تابیعی بەرد و حەرارەتە
یەعنیی وەقوودی نارە، بوخاری موسەییەرە
سەرچاوە: نالی
هەمسەر
هاوسەر.

ئەم سەرسەری بازانه کەوا هەمسەری بوومن
موشکیل، بگەنه ساعیدی شاهێکی وەکوو من