تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: نالی
دَردَتیِ
دەردی من.

فَباغاتُهُ داغاتٌ جَرگِ الشَّقائِقِ
فَوا دَر ْدَتیِ مِنْ خارْ خارِی لِوَرْدِهِ
سەرچاوە: نالی
دڵ به ردیی
دڵڕەقیی وەک بەرد. بێڕەحمیی. ب ێ عەینیی، بعینه، دەق وەک..

به جان سەختیی و دڵ بەردی، من و تۆ
بیعەینیی هەروکوو پۆڵاوو بەردین
سەرچاوە: نالی
خۆکردییە
دەسکردی خۆماڵییە،

کەس بە ئەلفاظم نەڵێ خۆ کوردییە خۆ کردییە
هەر کەسێ نادان نەبێ خۆی طالیبی مەعنا دەکا
سەرچاوە: نالی
فەردا
سبەینێ.

ئەستێرە هەموو مەحوە لە نێو نووری قەمەردا،
یا شەمسی جەماڵت شەوی گێڕاوە بە فەردا؟
سەرچاوە: نالی
* مامۆستا شێخ بابەڕەسووڵی عەبابەیلێ ئەیگێڕایەوە کەوا بیستوویە لەناو فەقێ موستەعیدەکانی شێخەوڵای خەرپانیدا تا موفتیی زەهاویی لە مەجلیسدا بووبێ مەلایاسینی تەشاری مافی قسەکردنی نەبوە و، مەلا یاسین له مەجلیسدا بووبێ مەلا یووسفی تەوێڵەیی مافی قسە کردنی نەبوە و، تا مەلا یووسفیش له مەجلسیدا بووبێ نالییی مافی قسەکردنی نەبوە، واتە
نالییی پلەی چوارەمی بووە لەناویانا. لەوانەیە ئەم بەیتی « حەربا » یەش پەیوەندێکی بەم مەسەلەیەوە هەبێ، هەروەها لەوانەیه پارچە شیعری « ئەحوەلی تەفرەقە نەظەر..» یش، وەک له شوێنی خۆیدا ئیشارەتمان بۆ کرد، لایەکی ئەم مەسەلەیەمان بۆ ڕوون بکاتەوە.

نەییری ئەعظەم وەها تاوی دەدا وەک مەنجەنیق
بۆ دەوامی ڕۆژپەرستیی جەمعی حەربای دێتە ناو
سەرچاوە: نالی
ئاردەڵۆک
ئەوەی له وردیی و سپێتیدا له ئارد بچێ.

کاسە بۆیه لازمه تا ئاردەڵۆکی دەربدا
سەوڵی بۆیە لازمه نەک جۆگەلە بیبا به تاو
سەرچاوە: نالی
بابردوو. ئاوی گەوهەر
ئەو دڵۆپە بارانەی ئەکەوێتە سکی صەدەف و ئەبێ بە دوڕڕی یەکتا.

کە خاکی، خاکی دامەن بە، وەگەر نە، تۆزی بەربادی
کە ئاوی، ئاوی گەوهەر بە، وەگەر نە، بڵقی سەر ئاوی
سەرچاوە: نالی
بوردی یەمەن
جۆرە قوماشێکی خورییە لە یەمەن دروستی ئەکەن وەک شیرداخ هێڵی سپیی و ڕەشی تیایە.

دڵ سیاسەنگ نەبێ، مائیلی خاکی وە طە نە
خاڵی لەعلی حەبەشە، ساکینی بوردی یەمەنە
سەرچاوە: نالی
بوردەبار
باربردوو، خۆڕاگرتوو.

قانیعی بابی ڕەضا و ڕاضی بە پووش و دڕک و داڵ
سالیکی صەبر و تەحەممول، بوردەبار و هیچ نەوێژ
سەرچاوە: نالی
بگرە و بەردە
کینایەیە لە هەرا و ئاژاوە و ئاگا نەبوونی کەس لە کەس.

سێمینە ئیلتیجام دەڵێم ئەی غەوثی عاصییان
هاواری بگرە بەردەیی ئاشووبی مەحشەرە
سەرچاوە: نالی
بێپەردە و کینایەت
ئاشکرا و بێ پێچ و پەنا.

قیصصە بێ پەردە و کینایەت خۆشە: شاهی من کەوا
عادیلێ بوو قەت عەدیلی ئەو له دنیا نەبوو،
سەرچاوە: نالی
بەردی به قیمەت
(احجار کریمة).

گوتم: ئەی ماه، دڵی من به دڵی خۆت بکڕە!
گوتی: من بەردی به قیمەت به کەبابی نادەم
سەرچاوە: نالی
بەردی عەجووز
برجی پیرەژن لە دوا ڕۆژەکانی زستانا، یاخود مەبەست لە (بەرد) هەر بەردی کوردی و لە (عەجوز) یش بنیادەمی پیرە.

ئەو فەوت و وەفاتە سەبەبی عەهد و وەفاتە
چوو صاعیقەیی بەردی عەجووز و گوڵ و مل هات
سەرچاوە: نالی
بەردەباز
ئەو بەردەی له بوارا له ناو چەم و ڕووباری بچووکدا دائەنرێ و خەڵکی بەسەریا ئەپەڕنەوە.

سەر بەردەبازی ڕێتە، تەن تەختەبەندی جێتە
دڵ مەیلی خاکی پێتە، ڕۆح ماڵی خۆتە، بیبە
سەرچاوە: نالی
خوردسال
مناڵ.

ئەو طیفله خورد ساله، هەرچەندە وەک غەزاله
ئەمما که هاتە نه خچیر شێر صەولەتی مەهیبه
سەرچاوە: نالی
دارزردە
داری زەرد، شاخێکه له قەرەداغ.

شَوانیِ (سُلَیمانیِ) و صَبایْ (پیرْ مَصورَ) کَیْ
کِوانیِ (قَرَەداغٌ) و هَوایْ (دارِ زَرْدِ) ەِ
سەرچاوە: نالی
زەردڕوو
سەرچاوە: نالی
شەوگەردان
جەمعی شەوگەردە واتە ئەوەی بە شەو بگەڕێ لە مانگ و ئەستێرە و بنیادەم و هەرچیی تر.

لە دووریی تۆیە ئەی خورشیدی پڕتەو بەخشی شەوگەردان
کە « نالیی » وا لە حاڵاتی میحاقی ماهی نەودایە..
سەرچاوە: نالی
فیردەوس
بەهەشت

ئەو سێبەرە که قوببەیی فیردەوسی باقییه
ئەو سێبەرە که خێوەتی صەحرایی مەحشەرە
سەرچاوە: نالی
قەیکردنەوە
ڕشانەوە.

قامەتت نەخلە، بە شیری، فائیقەی پەی کردووە
نەحلی بێنێشی مەمەت شەهدی سپیی قەی کردووە
سەرچاوە: نالی
مەردوم
خەڵک. بیبیلەی چاو.

جێگایێ نەظەرگا بێ، شەش جانیبی دەریا بێ،
ئەی مەردومی سەیرانیی، لەم خیططەیە هەر چاوە